View source for Geïllustreerde woordenlijst vervoersstatistiek (International Transport Forum, ITF)(vierde editie)

 '''Original source''': https://ec.europa.eu/eurostat/ramon/coded_files/transport_glossary_4_ed_NL.pdf
 '''Archived on Beijerterm.com''': https://beijerterm.com/archives/Categories/Transport/Ge%c3%afllustreerde-woordenlijst-vervoersstatistiek-(International-Transport-Forum,-ITF)(vierde-editie).pdf

 WARNING: The text below is a simple copy/paste of the pure text. For proper layout see the original PDF.

'''Economische Commissie voor Europa 

Eurostat 

ITF (International Transport Forum) 

Geïllustreerde woordenlijst vervoersstatistiek 

Vierde editie''' 

- 1 -


WOORD VAN DANK 

Deze editie werd opgesteld door de Gezamenlijke werkgroep vervoersstatistiek (IWG.Trans), bestaande uit 
Ould Khou Sid'Ahmed (VN/ECE), Mario Barreto (ITF) en Hans Strelow (Eurostat). 

Voor de verschillende hoofdstukken werden talrijke nationale deskundigen en functionarissen van 
internationale en niet-gouvernementele organisaties geraadpleegd. De leden van de Werkgroep 
vervoersstatistiek (WP.6) van de VN/ECE hebben de resultaten van het herzieningsproces op hun 
bijeenkomst in mei 2008 nagezien en goedgekeurd. 

De herziening is voornamelijk het werk van een deskundigenteam, bestaande uit: 

• 
Roland Fischer, die de werkzaamheden voor spoorvervoer leidde en voor luchtvervoer assisteerde, 
• 
Erik Grib, die de werkzaamheden voor wegvervoer en intermodaal vervoer leidde, 
• 
Franz Justen, verantwoordelijk voor de binnenvaart en het vervoer via pijpleidingen, 
• 
Lars Sjöberg, die voor spoorvervoer assisteerde, 
• 
Richard Butchart, die de werkzaamheden voor luchtvervoer leidde en de technische aspecten van 
het project coördineerde, en 
• 
Karen Ifrah (Artemis Information Management), verantwoordelijk voor onderzoek, coördinatie van de 
niet-technische aspecten van het project en de taalkundige verzorging. 
- 2 -


INHOUDSOPGAVE 

A. SPOORVERVOER ...................................................................................................................7 

A.I INFRASTRUCTUUR.................................................................................................................... 8 
A.II VERVOERMIDDELEN............................................................................................................... 12 

A.II.A VOERTUIGEN ........................................................................................................................... 12 

A.II.B CONTAINERS E.D. ................................................................................................................... 19 

A.III ONDERNEMINGEN, ECONOMISCHE RESULTATEN EN WERKGELEGENHEID ............... 22 
A.IV VERKEER.................................................................................................................................. 25 

A.V KWANTIFICERING VAN HET VERVOER................................................................................ 27 

A.VI ENERGIEVERBRUIK................................................................................................................ 32 

A.VII ONGEVALLEN .......................................................................................................................... 34 

B. WEGVERVOER .....................................................................................................................37 

B.I INFRASTRUCTUUR..................................................................................................................38 
B.II VERVOERMIDDELEN............................................................................................................... 41 

B.II.A VOERTUIGEN ........................................................................................................................... 41 

B.II.B CONTAINERS ENZ................................................................................................................... 49 

B.III ONDERNEMINGEN, ECONOMISCHE RESULTATEN EN WERKGELEGENHEID ............... 52 
B.IV VERKEER.................................................................................................................................. 55 

B.V KWANTIFICERING VAN HET VERVOER................................................................................ 57 

B.VI ENERGIEVERBRUIK................................................................................................................ 63 

B.VII ONGEVALLEN .......................................................................................................................... 65 

C. BINNENVAARTVERVOER.....................................................................................................69 

C.I INFRASTRUCTUUR..................................................................................................................70 
C.II VERVOERMIDDELEN............................................................................................................... 73 

C.II.A VAARTUIGEN ........................................................................................................................... 73 

C.II.B CONTAINERS, ENZ.................................................................................................................. 77 

C.III ONDERNEMINGEN, ECONOMISCHE RESULTATEN EN WERKGELEGENHEID ............... 81 
C.IV VERKEER.................................................................................................................................. 83 

C.V KWANTIFICERING VAN HET VERVOER................................................................................ 85 

C.VI ENERGIEVERBRUIK................................................................................................................ 89 

C.VII ONGEVALLEN OP BINNENWATERWEGEN.......................................................................... 90 

D. VERVOER VIA PIJPLEIDINGEN...........................................................................................93 

D.I INFRASTRUCTUUR..................................................................................................................94 

D.II VERVOERMIDDELEN (ZIE D.I.)............................................................................................... 96 

D.III ONDERNEMINGEN, ECONOMISCHE RESULTATEN EN WERKGELEGENHEID ............... 97 

- 3 -


D.IV VERKEER (ZIE D.V).................................................................................................................. 99 

D.V KWANTIFICERING VAN HET VERVOER.............................................................................. 100 

D.VI ENERGIEVERBRUIK .............................................................................................................. 103 

E. ZEEVERVOER.....................................................................................................................105 

E.I INFRASTRUCTUUR................................................................................................................ 106 
E.II VERVOERMIDDELEN............................................................................................................. 109 

E.II.A VAARTUIGEN ......................................................................................................................... 109 
E.II.B CONTAINER............................................................................................................................ 113 

E.III ONDERNEMINGEN, ECONOMISCHE RESULTATEN EN WERKGELEGENHEID ............. 116 
E.IV VERKEER................................................................................................................................ 119 

E.V KWANTIFICERING VAN HET VERVOER.............................................................................. 121 

E.VI ENERGIEVERBRUIK .............................................................................................................. 128 

F. LUCHTVERVOER................................................................................................................129 

F.I INFRASTRUCTUUR................................................................................................................ 130 

F.II VERVOERMIDDELEN (LUCHTVAARTUIGEN)..................................................................... 133 

F.III ONDERNEMINGEN, ECONOMISCHE RESULTATEN EN WERKGELEGENHEID ............. 135 
F.IV VERKEER................................................................................................................................ 138 

F.V KWANTIFICERING VAN HET VERVOER.............................................................................. 143 

F.VI ENERGIEVERBRUIK .............................................................................................................. 149 

F.VII LUCHTVAARTONGEVALLEN ............................................................................................... 150 

G. INTERMODAAL GOEDERENVERVOER................................................................................152 

G.I INLEIDING............................................................................................................................... 153 

G.II MATERIEEL ............................................................................................................................ 156 

- 4 -


INLEIDING 

Het Glossarium vervoersstatistiek werd voor het 
eerst in 1994 gepubliceerd. Het glossarium was 
bedoeld als hulpmiddel voor de lidstaten bij het 
verzamelen van gegevens over vervoer door middel 
van de gemeenschappelijke vragenlijst van de 
VN/ECE, het ITF en Eurostat. 

Deze vierde uitgave is het resultaat van de 
voortdurende waardevolle samenwerking tussen de 
drie organisaties die, dankzij de gezamenlijke 
werkgroep (Intersecretariat Working Group), 
aanhoudende inspanningen hebben geleverd om tot 
een betere internationale harmonisatie van de 
vervoersstatistiek te komen. Het Glossarium omvat 
nu xxx definities en vormt een referentiepunt voor al 
wie met vervoersstatistiek te maken heeft. Het 
volgen van de richtsnoeren die in deze definities zijn 
gegeven, zal tot een aanzienlijke verbetering van 
zowel de kwaliteit als de vergelijkbaarheid van de 
gegevens leiden. 

In deze vierde uitgave zijn de hoofdstukken over 
spoorvervoer, binnenvaartvervoer, vervoer via 
pijpleidingen en het intermodaal goederenvervoer 
aanzienlijk herzien. Er is een nieuw hoofdstuk over 
luchtvervoer toegevoegd. Bij de herziening van het 
hoofdstuk over spoorvervoer is rekening gehouden 
met de veranderende omstandigheden waarmee de 
spoorwegexploitanten, vooral in Europa, worden 
geconfronteerd. Bovendien is een volledig nieuw 
deel over spoorwegongevallen toegevoegd. De 
hoofdstukken over wegvervoer en over 
binnenvaartvervoer hebben eveneens een grondige 
herziening ondergaan teneinde de huidige 
bezorgdheden weer te geven. Ook aan het 
hoofdstuk over binnenvaartvervoer is een deel over 
ongevallen toegevoegd. Het hoofdstuk over vervoer 
via pijpleidingen is uitgebreid, zodat zowel 
gaspijpleidingen als oliepijpleidingen aan de orde 
komen, gezien hun toenemende belang voor de 
voorziening van de energiemarkt. In het nieuwe 
hoofdstuk over luchtvervoer worden de richtsnoeren 
van de ICAO gevolgd, met enige toegevoegde 

informatie van de IATA en de ACI. Deze drie 
instanties zijn bij de voorbereiding van het hoofdstuk 
geraadpleegd en hebben waardevol commentaar 
geleverd. Ook op de andere gebieden zijn de 
desbetreffende internationale sectorale organen 
geraadpleegd. Bij alle herzieningen is ten volle 
rekening gehouden met de recente Europese 
wetgeving op elk specifiek gebied, wat ook van nut 
kan zijn bij het verzamelen van gegevens in dit 
verband. 
Er is niet alleen besloten om informatie toe te 
voegen, maar ook om de delen betreffende 

Ondernemingen, economische resultaten en 
werkgelegenheid te vereenvoudigen. De reden 
hiervoor is niet geweest dat dergelijke informatie 
onbelangrijk zou zijn, integendeel. Het is een betere 
weergave van het feit dat de activiteiten van de drie 
toeleverende instanties voor het verzamelen van 
vervoersgegevens minder gericht waren op deze 
gebieden dan op de echte vervoersactiviteiten. 

In het hoofdstuk over zeevervoer konden in deze 
uitgave slechts kleine veranderingen worden 
aangebracht. De werkzaamheden in het kader van 
IWG.Trans zullen echter worden voortgezet. 
Toekomstige werkzaamheden zullen gericht zijn op 
de toevoeging van een deel over ongevallen in 
verband met zeevervoer; tevens zal ervoor worden 
gezorgd dat de ontwikkelingen in de andere 
sectoren hun weergave blijven vinden in de 
terminologie. Hoewel het voor deze uitgave nog niet 
mogelijk was, zou er op het gebied van de invloed 
van het vervoer op het milieu nog vooruitgang 
kunnen worden geboekt. 
De derde uitgave is vertaald in alle officiële talen 
van de Europese Unie en in het Russisch. Dat geldt 
ook voor deze nieuwe vierde uitgave. Een nieuwe 
ontwikkeling is dat er een geïllustreerde versie is 
vervaardigd. Het doel hiervan is om de gebruikers 
meer inzicht te verschaffen in de concepten die ten 
grondslag liggen aan de definities, omdat één 
plaatje nu eenmaal meer zegt dan duizend 
woorden. 

Voor meer informatie over deze publicatie kunt u zich wenden tot: 
ECONOMISCHE COMMISSIE VOOR EUROPA VAN DE VERENIGDE NATIES (VN/ECE) 
Oud Khou Sid’Ahmed, Palais des Nations, CH-1211 Genève 10 
E-mail: ould.khou.sid'ahmed@unece.org 
Internet: http://www.unece.org/trans 

INTERNATIONAAL TRANSPORTFORUM 
Mario Barreto, 2/4 rue Louis David, F-75016 Parijs 
E-mail: Mario.Barreto@oecd.org 
Internet: http://www.oecd.org/cem & http://www.internationaltransportforum.org 

EUROSTAT 
Hans Strelow, Eenheid vervoersstatistiek, L-2920 Luxemburg 
E-mail: Hans.Strelow@ec.europa.eu 
Internet: http://europa.eu.int/comm/eurostat/ 

- 5 -


OPMERKING 

De gecursiveerde toelichtingen die onder sommige definities staan, zijn bedoeld als nadere uitleg en als hulp 
voor de landen bij het invullen van vragenlijsten. De toelichtingen maken geen deel uit van de definities. 

- 6 -


A. SPOORVERVOER 

A. Spoorvervoer 
A.I INFRASTRUCTUUR 
A.I-01 Spoor 
Twee rails waarop spoorvoertuigen kunnen rijden. 

Spoorwijdte: afstand tussen een stel spoorstaven gemeten tussen de binnenzijde van de 
spoorstaafkoppen. 

Gebruikte spoorwijdten: 

-normaalspoor: 1,435 m 
-breedspoor: 1,520 m (bv. Gemenebest van Onafhankelijke Staten) 
1,524 m (bv. Finland) 
1,600 m (bv. Ierland) 
1,668 m (bv. Spanje, Portugal) 
-smalspoor: 0,60 m, 0,70 m, 0,75 m, 0,76 m, 0,785 m, 0,90 m, 1,00 m. 
A.I-02 Geëlektrificeerd spoor 

Spoor voorzien van een bovenleiding of een geleidingsrail waardoor elektrische tractie 
mogelijk wordt. 
De volgende soorten elektrische stroom worden gebruikt: 

-wisselstroom: 25 000 volt, 50 Hz 
15 000 volt, 16 2/3 Hz 

-gelijkstroom: 3 000 volt 

1 500 volt 
750 volt 
660 volt 
630 volt 

A.I-03 Hoofdspoor 

Spoor dat twee punten met elkaar verbindt en dat bestemd is voor treinverkeer tussen stations 
of plaatsen die in de tariefregeling als zelfstandige vertrek- of aankomstpunten voor het 
reizigers- of goederenvervoer zijn aangegeven. 

A.I-04 Aftakkingen 

Sporen die zich van een hoofdspoor vertakken. 

Aftakkingen worden in de totale spoorlengte opgenomen als zij door de 
infrastructuurbeheerder worden beheerd. Particuliere aftakkingen worden niet meegeteld. 

A.I-05 Particuliere aftakking 

Spoor of geheel van sporen dat niet door de infrastructuurbeheerder wordt beheerd, maar 
aansluit op een spoor van een infrastructuurbeheerder, zodat: 

a) spoorwegexploitanten of ondersteunende diensten de vereiste activiteiten kunnen 
uitoefenen; 
b) een verbinding met industriële, commerciële of havenondernemingen enz. of met een 
groep van dergelijke ondernemingen tot stand kan worden gebracht zonder dat overlading 
vereist is. 
- 8 -


A. Spoorvervoer 
A.I-06 Spoorverbinding 

Een of meer evenwijdige hoofdsporen die twee punten met elkaar verbinden. Wanneer een 
baanvak bestaat uit twee of meer evenwijdige spoorverbindingen, is het aantal 
spoorverbindingen gelijk aan het aantal trajecten waarvoor zij exclusief bestemd zijn. 

A.I-07 Geëlektrificeerde lijn 

Spoorverbinding bestaande uit een of meer geëlektrificeerde hoofdsporen. 

De volgende soorten elektrische stroom worden gebruikt: 

-wisselstroom: 25 000 volt, 50 Hz 
15 000 volt, 16 2/3 Hz 

-gelijkstroom: 3 000 volt 

1 500 volt 
750 volt 
660 volt 
630 volt 

De baanvakken in de nabijheid van stations, die alleen voor rangeerdoeleinden zijn 
geëlektrificeerd en die niet tot het volgende station zijn doorgetrokken, worden tot de 
niet-geëlektrificeerde lijnen gerekend. 

A.I-08 Metrolijn 

Een elektrische spoorlijn hoofdzakelijk voor stadsvervoer, met de nodige capaciteit om een 
groot aantal reizigers te vervoeren en met heel frequente treinbewegingen. Metrolijnen worden 
ook gekenmerkt door dicht bij elkaar gelegen stations, normaal gezien met een afstand van 
ongeveer 1 000 m tussen de stations. 

Ook bekend als "ondergrondse" of "metro". 

A.I-09 Lightraillijn 

Een spoorlijn hoofdzakelijk voor stadsvervoer van reizigers, vaak geëlektrificeerd. 
Stations/haltes liggen doorgaans op minder dan 1 200 m van elkaar. 

Vergeleken met metro's is lightrail lichter gebouwd, bedoeld voor een lagere verkeersbelasting 
en ligt de snelheid meestal lager. De stroom wordt normaal gezien van een bovenleiding 
afgenomen door een trolley of een pantograaf. Het is soms moeilijk een duidelijk onderscheid 
te maken tussen lightrail en trams; trams zijn in het algemeen niet van het wegverkeer 
gescheiden, terwijl lightrail van andere systemen gescheiden kan zijn. 

A.I-10 Tramlijn 

Een spoorlijn die voornamelijk in het stedelijke wegennet is aangelegd en er een geheel mee 
vormt. De trams worden aangedreven door elektriciteit of, voornamelijk bij speciale 
spoor-wegvoertuigen, door een dieselmotor. 

A.I-11 Spoorlijn 

Verkeersverbinding bestaande uit sporen, uitsluitend bestemd voor spoorvoertuigen. 

Een verkeersverbinding is een ruimte ingericht voor spoorvervoer. 

- 9 -


A. Spoorvervoer 
A.I-12 Hoofdspoorlijn 

Hoofdspoorlijnen bestaan uit de hogesnelheidslijnen en de belangrijkste gewone spoorlijnen 
zoals gedefinieerd door nationale of internationale instanties. 

In de Europese Gemeenschap bijvoorbeeld, geven richtsnoeren een definitie van een 
specifiek hoofdspoornet binnen het trans-Europees vervoersnetwerk (TEN) dat op 
Gemeenschapsniveau belangrijk wordt geacht. 

A.I-13 Gewone spoorlijn 

Alle spoorlijnen die niet vallen onder "hogesnelheidslijnen voor exclusief gebruik" of 
"aangepaste hogesnelheidslijnen". 

A.I-14 Hogesnelheidslijn voor exclusief gebruik 

Een lijn die speciaal is aangelegd voor verkeer met een snelheid van gewoonlijk ten minste 
250 km/h op de hoofdsegmenten. 

Hogesnelheidslijnen kunnen verbindingslijnen omvatten, meer bepaald met stations in 
stadscentra op deze lijnen, waar de snelheden op plaatselijke omstandigheden afgestemd 
kunnen zijn. 

A.I-15 Aangepaste hogesnelheidslijn 

Een gewone lijn die speciaal is aangepast voor verkeer met een snelheid van ongeveer 200 
km/h op de hoofdsegmenten. 

Deze omvatten speciaal aangepaste hogesnelheidslijnen die een specifiek karakter hebben 
omdat de snelheid per geval moet worden afgestemd op topografische belemmeringen, het 
reliëf of de stedelijke bebouwing. 

A.I-16 Lengte geëxploiteerde lijnen 

De totale lengte van de geëxploiteerde lijnen voor personenvervoer, voor goederenvervoer of 
voor beide. 

Een gelijktijdig door meerdere spoorwegondernemingen geëxploiteerde lijn wordt slechts 
eenmaal geteld. 

A.I-17 Spoorwegnet 

Alle spoorwegen in een bepaald gebied. 

Trajecten over de weg of het water worden niet meegeteld, ook al worden zij voor het vervoer 
van spoorvoertuigen gebruikt, bijvoorbeeld bij vervoer op aanhangwagens of per veerboot. 
Spoorverbindingen die uitsluitend bestemd zijn voor toerisme, alsmede voor de verbinding met 
mijnen, bossen of andere industriële of landbouwondernemingen en die niet voor het gewone 
verkeer toegankelijk zijn, worden evenmin meegeteld. 

A.I-18 Spoorvak 

Specifieke spoorlijn die twee of meer geografische referentiepunten verbindt. Elk spoorvak 
heeft een begin- en een eindpunt dat een spoorwegkruising, een landsgrens of een 
treinstation kan zijn. 

- 10 -


A. Spoorvervoer 
A.I-19 Maximale exploitatiesnelheid 

Toegestane maximumsnelheid in het commerciële verkeer, rekening houdend met de 
technische kenmerken van de infrastructuur. 

A.I-20 Laadprofiel 

Het profiel waardoor een spoorvoertuig en zijn lading moeten passeren, rekening houdend met 
tunnels en obstakels langs de spoorbaan. 

De Internationale Spoorwegunie UIC erkent drie internationale laadprofielen: 

-laadprofiel A: totale hoogte 3,85 m boven het spoor en 1,28 m aan weerszijden van de 
spooras, 
-laadprofiel B: totale hoogte 4,08 m boven het spoor en 1,28 m aan weerszijden van de 
spooras, 
-laadprofiel C: totale hoogte 4,65 m boven het spoor en 1,45 m aan weerszijden van de 
spooras. 
Een ander profiel van bijzonder belang is het laadprofiel B+, met een totale hoogte van 4,18 m 
boven het spoor en 1,36 m aan weerszijden van de spooras. 
Meer in het algemeen worden nog vele andere laadprofielen door spoorwegnetten erkend. 

A.I-21 Treinstation 

Een spoorwegvoorziening die al dan niet toegankelijk is voor het publiek, die in het algemeen 
bemand is en die voor een of meer van de volgende activiteiten is bedoeld: 

-samenstellen, aankomen, vertrekken en tijdelijk stationeren van treinen, 
-stationeren en rangeren van rollend materieel, 
-in- en uitstappen van reizigers, 
-in het algemeen, indien voor het publiek toegankelijk, voorzieningen aanbieden voor het 
kopen van tickets, 
-laden en lossen van goederen. 
A.I-22 Gemeenschappelijk treinstation 

Overgangsstation tussen spoorwegondernemingen dat wordt geëxploiteerd op basis van een 
overeenkomst tussen de betrokken landen of ondernemingen. 

A.I-23 Halte 

Stopplaats die in het algemeen enkel voor reizigersvervoer bestemd is en gewoonlijk niet 
bemand is. 

A.I-24 Rangeerterrein 

Station of deel van een station dat speciaal is uitgerust met een aantal sporen of andere 
voorzieningen voor het rangeren (wisselen) van spoorvoertuigen. 

Ook wel "rangeerstation" genoemd. 

A.I-25 Intermodaal eindstation voor spoorvervoer 

Plaats die is uitgerust voor overlading en opslag van intermodale transporteenheden (ITU’s) 
tussen meerdere vervoerswijzen, waaronder het spoorvervoer. 

Bij het hub-and-spokeconcept worden de goederen verzameld in een centraal punt ("hub", 
naaf) en gedistribueerd in verschillende richtingen ("spokes", spaken). De "hub" is een centraal 
punt voor het verzamelen, sorteren, overladen en distribueren van goederen naar een 
bepaalde regio. 

- 11 -


A. Spoorvervoer 
VERVOERMIDDELEN 

A.II.A VOERTUIGEN 
A.II.A-01 Spoorvoertuig 

Mobiel materieel dat uitsluitend op sporen rijdt en zich op eigen kracht voortbeweegt 
(tractievoertuigen) dan wel getrokken wordt door een ander voertuig (personenrijtuigen, 
aanhangrijtuigen van motorwagens, bagagewagens en goederenwagens). 

De volgende voertuigen worden opgenomen in de statistieken voor een 
spoorwegonderneming: 

-alle spoorvoertuigen die eigendom zijn van de spoorwegonderneming of door haar zijn 
gehuurd en die haar ter beschikking staan, met inbegrip van voertuigen die in reparatie 
zijn of op reparatie wachten, gestalde voertuigen die al dan niet rijwaardig zijn, 
buitenlandse voertuigen die ter beschikking van de onderneming zijn gesteld en 
voertuigen van de onderneming die gewoonlijk tijdelijk in het buitenland rijden, 
-particuliere goederenwagens, d.w.z. wagens die geen eigendom zijn van de 
spoorwegonderneming, maar onder bepaalde voorwaarden voor haar mogen rijden, en 
wagens die door de spoorwegonderneming aan derden zijn verhuurd en als particuliere 
wagens worden geëxploiteerd, 
-voertuigen die de spoorwegonderneming niet ter beschikking staan, worden niet 
opgenomen in de statistieken voor een spoorwegonderneming, namelijk: 
• 
buitenlandse voertuigen of voertuigen die geen eigendom zijn van de 
spoorwegonderneming en die op het spoorwegnet rijden, 
• 
voertuigen die zijn verhuurd of anderszins ter beschikking gesteld aan andere 
spoorwegondernemingen, 
• 
voertuigen die uitsluitend voor het dienstverkeer, voor verkoop of sloop zijn bestemd. 
A.II.A-02 Hogesnelheidsspoorvoertuig 

Een spoorvoertuig dat is ontworpen voor een snelheid van ten minste 250 km/h op 
hogesnelheidslijnen voor exclusief gebruik. 

A.II.A-03 Hogesnelheids-kantelspoorvoertuig 

Een spoorvoertuig met een kantelsysteem ontworpen voor een snelheid van ten minste 200 
km/h op aangepaste hogesnelheidslijnen. 

A.II.A-04 Gewoon hogesnelheidsspoorvoertuig 

Een spoorvoertuig dat niet speciaal ontworpen is om op hogesnelheidslijnen voor exclusief 
gebruik of op aangepaste hogesnelheidslijnen te rijden maar dat toch een maximumsnelheid 
van ongeveer 200 km/h kan halen. 

- 12 -


A. Spoorvervoer 
A.II.A-05 Trainstel 

Ondeelbaar geheel bestaande uit motorwagen(s) en aanhangrijtuig(en) van motorwagens of 
locomotief (locomotieven) en personenrijtuig(en). 

Hieronder vallen treinstellen die technisch deelbaar zijn maar die normaal gezien dezelfde 
configuratie behouden. Een treinstel kan aan een ander treinstel worden gekoppeld. Elk 
treinstel kan meer dan één tractievoertuig hebben. 

A.II.A-06 Tractievoertuig 

Voertuig met primaire aandrijving en motor of met motor alleen, uitsluitend bestemd voor het 
trekken of duwen van andere voertuigen (locomotief) of zowel voor het trekken of duwen van 
andere voertuigen als voor het vervoer van personen en/of goederen (motorwagen). 

A.II.A-07 Locomotief 

Tractievoertuig met een vermogen aan de trekhaak van ten minste 110 kW en voorzien van 
primaire aandrijving en motor of van een motor alleen, bestemd voor het trekken of duwen van 
spoorvoertuigen. 

Locomotoren vallen hier niet onder. 

Soorten locomotieven: 

-elektrische locomotief 
Locomotief met een of meer elektrische motoren, hoofdzakelijk aangedreven door stroom 
die wordt afgenomen van een bovenleiding of geleidingsrail of van meegevoerde 
accumulatoren. 

Een locomotief van dit type die tevens voorzien is van een generator (diesel of andere) die 
aan de elektrische motor stroom levert wanneer deze niet kan worden afgenomen van een 
bovenleiding of geleidingsrail, wordt als een elektrische locomotief beschouwd. 

-diesellocomotief 
Locomotief met een dieselmotor als voornaamste aandrijvingsbron, ongeacht de aard van 
de krachtoverbrenging. 

Dieselelektrische locomotieven die van een bovenleiding of geleidingsrail stroom kunnen 
afnemen, worden echter bij elektrische locomotieven ingedeeld. 

-stoomlocomotief 
Locomotief met zuigermotor of turbine aangedreven door stoom, ongeacht het soort 
brandstof. 

A.II.A-08 Locomotor 

Tractievoertuig met een vermogen aan de trekhaak (wagenkoppeling) van minder dan 110 
kW. 

Normaal gebruikt voor rangeerdoeleinden, voor diensttreinen, op korte trajecten of voor licht 
vervoer. De definities van de verschillende soorten locomotieven (elektrische, diesel) zijn van 
overeenkomstige toepassing op locomotoren. 

- 13 -


A. Spoorvervoer 
A.II.A-09 Motorwagen 

Tractievoertuig met motor waarmee ook reizigers of goederen per spoor kunnen worden 
vervoerd. 

De definities van de verschillende soorten locomotieven (elektrische, diesel) zijn van 
overeenkomstige toepassing op motorwagens. 

Een geheel bestaande uit motorwagens en aanhangrijtuigen kan als volgt worden genoemd: 

-"gekoppeld treinstel" als het een modulair geheel betreft, 
-"treinstel" als het een vast geheel betreft. 
In de statistieken van tractievoertuigen wordt elke motorwagen in een ondeelbaar treinstel 
afzonderlijk geteld; in de statistieken van personenrijtuigen en goederenrijtuigen wordt elk 
rijtuig dat geschikt is om personen dan wel goederen te vervoeren (met of zonder 
tractievermogen) als een eenheid geteld. Elke eenheid met tractievermogen moet, ongeacht 
de aanwezigheid van een bestuurdersruimte, als een tractievoertuig worden beschouwd. Als 
twee motorwageneenheden een gemeenschappelijke tractiebogie hebben, worden beide 
eenheden als tractievoertuig beschouwd. 

A.II.A-10 Personenrijtuig 

Spoorvoertuig voor het vervoer van reizigers, met inbegrip van voertuigen met een of meer 
afdelingen voor bagage, pakjes, post enz. 

Speciale rijtuigen zoals slaap-, salon-, restauratie-en ambulancerijtuigen, en bagagewagens 
met wegvoertuigen voor personenvervoer van reizigers, vallen hieronder. Elk afzonderlijk 
voertuig van een ondeelbaar treinstel waarmee reizigers kunnen worden vervoerd, wordt als 
personenrijtuig geteld. Hieronder vallen motorwagens indien zij voor reizigersvervoer zijn 
ontworpen. 

A.II.A-11 Metrovoertuig 

Elektrisch spoorvoertuig bestemd voor gebruik op een metrolijn. 

De stroom wordt gewoonlijk afgenomen van een derde spoor. 

A.II.A-12 Tram) 

Wegvoertuig voor personen- of goederenvervoer bestemd voor gebruik op een tramlijn. 

A.II.A-13 Lightrailvoertuig 

Spoorvoertuig bestemd voor gebruik op een lightraillijn. 

A.II.A-14 Aanhangrijtuig van motorwagen 

Spoorvoertuig zonder tractie voor reizigersvervoer gekoppeld aan een of meer motorwagens. 

Voertuigen voor goederenvervoer worden als goederenwagens beschouwd, zelfs wanneer zij 
door een motorwagen worden getrokken. 

- 14 -


A. Spoorvervoer 
A.II.A-15 Personenrijtuig 

Spoorvoertuig voor reizigersvervoer, met uitzondering van motorwagens en aanhangrijtuigen 
van een motorwagen. 

A.II.A-16 Reizigerscapaciteit: zit- en ligplaatsen 

Toegestaan aantal zit- en/of ligplaatsen in een personenrijtuig in het gewone verkeer. 

Zitplaatsen in restauratiewagens en buffetafdelingen vallen hier niet onder. 

A.II.A-17 Reizigerscapaciteit: staanplaatsen 

Toegestaan aantal staanplaatsen in een personenrijtuig in het gewone verkeer. 

A.II.A-18 Bagagewagen 

Spoorvoertuig zonder tractie dat deel uitmaakt van een reizigers- of goederentrein en dat 
wordt gebruikt door het treinpersoneel en, zo nodig, ook voor het vervoer van bagage, pakjes, 
tweewielers, begeleide wegvoertuigen voor personenvervoer enz. 

Voertuigen met een of meer reizigersafdelingen worden niet als bagagewagens, maar als 
personenrijtuigen geteld. Postwagens worden als bagagewagens geteld als zij geen 
reizigersafdeling hebben. 

A.II.A-19 Goederenwagen 

Spoorvoertuig, gewoonlijk bestemd voor het goederenvervoer. 

A.II.A-20 Goederenwagen in het bezit van een spoorwegonderneming 

Alle goederenwagens die eigendom zijn van een spoorwegonderneming. 

Particuliere goederenwagens vallen hier niet onder. 

A.II.A-21 Particuliere goederenwagen 

Goederenwagen die geen eigendom is van een spoorwegonderneming, maar die haar onder 
bepaalde voorwaarden ter beschikking staat en voor haar mag rijden, of een goederenwagen 
die door een spoorwegonderneming aan derden is verhuurd. 

A.II.A-22 Gesloten goederenwagen 

Wagen die gekenmerkt wordt door zijn gesloten constructie met een dak en volledig 
afgesloten zijkanten en die kan worden afgesloten en/of verzegeld. 

Wagens met schuifdak, geïsoleerde goederenwagens, verwarmde goederenwagens en 
koelwagens vallen hieronder. 

- 15 -


A. Spoorvervoer 
A.II.A-23 Geïsoleerde goederenwagen 

Gesloten goederenwagen waarvan de bak bestaat uit isolerende wanden, deuren, vloer en 
dak, waardoor de warmteoverdracht tussen de binnen- en de buitenzijde van de wagenbak 
kan worden beperkt. Afhankelijk van de warmtedoorlatingscoëfficiënt (K-coëfficiënt) worden de 
wagens bij een van beide volgende categorieën ingedeeld: 

-IN = normaal geïsoleerd: K-coëfficiënt is gelijk aan of kleiner dan 0,7 W/m 
2 °C, 
-IR = zwaar geïsoleerd: K-coëfficiënt is gelijk aan of kleiner dan 0,4 W/m 
2 °C. 
A.II.A-24 Koelwagen 

Geïsoleerde goederenwagen met koudebron. Deze koudebronnen zijn: 

-waterijs waaraan al dan niet zout is toegevoegd, 
-eutectische platen; koolzuurijs, met of zonder sublimatieregeling, 
-vloeibaar gas, met of zonder verdampingscontrole, enz. met uitzondering van een 
mechanische eenheid of een absorptiemachine. 
Bij dit soort wagens moet, met behulp van passende koelmiddelen en voorzieningen, bij een 
gemiddelde buitentemperatuur van + 30 °C de temperatuur binnen de lege wagenbak kunnen 
worden verminderd tot en vervolgens gehandhaafd op: 

-maximum + 7 °C voor klasse A, 

-maximum - 10 °C voor klasse B, 
-maximum - 20 °C voor klasse C, 
-maximum - 0 °C voor klasse D. 
A.II.A-25 Mechanisch gekoelde goederenwagen 

Geïsoleerde goederenwagen met eigen koelinstallatie of samen met andere wagens door een 
externe koelinstallatie gekoeld. Deze koelinstallaties zijn: 

- compressiesystemen, 
-absorptiemachines. 
Bij een mechanisch gekoelde goederenwagen moet bij een gemiddelde buitentemperatuur van 

+ 30 °C de temperatuur binnen de lege wagenbak kunnen worden verminderd tot en 
vervolgens ononderbroken worden gehandhaafd op niveaus die binnen de hieronder 
gedefinieerde normen vallen: 
Klasse A. De temperatuur in de wagen moet worden gehandhaafd tussen + 12°C en 0 C 
inbegrepen. 

Klasse B. De temperatuur in de wagen moet worden gehandhaafd tussen + 12°C en -10°C 
inbegrepen. 

Klasse C. De temperatuur in de wagen moet worden gehandhaafd tussen + 12°C en -20°C 
inbegrepen. 

- 16 -


A. Spoorvervoer 
A.II.A-26 Verwarmde goederenwagen 

Geïsoleerde goederenwagen met een verwarmingssysteem. 

Klasse A. Verwarmde goederenwagen voor gebruik bij een gemiddelde buitentemperatuur van 
– 10 °C; 
Klasse B. Verwarmde goederenwagen voor gebruik bij een gemiddelde buitentemperatuur van 
– 20 °C. 

A.II.A-27 Open goederenwagen 

Wagen zonder dak en met vaste wanden van meer dan 60 cm. 

A.II.A-28 Platte goederenwagen 

Wagen zonder dak en zonder wanden of wagen zonder dak maar met wanden van ten 
hoogste 60 cm of wagen met draaischamels. Omvat zowel gewone als speciale platte 
goederenwagens. 

A.II.A-29 Tankwagen 

Wagen ontworpen voor bulkvervoer van vloeistoffen of gassen. 

A.II.A-30 Silowagen 

Goederenwagens voor bulkvervoer van poedervormige stoffen, zoals cement, bloem, gips 
enz. 

A.II.A-31 Goederenwagen voor intermodaal vervoer (zie G.II-10) 

Speciaal gebouwde of uitgeruste wagen voor het vervoer van intermodale transporteenheden 
(ITU's) of andere voertuigen voor goederenvervoer over de weg. 

Soorten goederenwagens: 

-Taschenwagen: spoorwagen met uitsparing waarin de as en wielen van een oplegger 
passen, 
-basket wagon: spoorwagen met een demonteerbaar onderstel dat met voorzieningen voor 
verticale verplaatsing is uitgerust met het oog op het laden en lossen van opleggers en 
motorvoertuigen voor het wegverkeer, 
-spine wagon: spoorwagen met een centraal chassis om een oplegger te vervoeren, 
-wagen met verlaagde vloer: spoorwagen met een laag laadplatform om onder andere 
ITU’s te vervoeren, 
-wagen voor RoLa-vervoer: spoorwagen met lage vloer. Als wagens worden gekoppeld, 
vormen ze een "rollende weg" ("Rollende Landstrasse" of RoLa), 
-double-stack containerwagen: spoorwagen voor het vervoer van dubbel gestapelde 
containers, 
-oplegger voor bimodaal vervoer: oplegger voor wegvervoer die in een spoorwagen kan 
worden veranderd door er spoorbogies aan te bevestigen. 

- 17 -


A. Spoorvervoer 
A.II.A-32 Laadvermogen goederenwagen 

Het toegestane maximumgewicht van de goederen die door een goederenwagen mogen 
worden vervoerd. 

A.II.A-33 Ouderdom spoorvoertuig 

Aantal jaren sinds de eerste registratie van een spoorvoertuig, ongeacht het land van 
registratie. 

- 18 -


A. Spoorvervoer 
A.II.B CONTAINERS e.d. 
A.II.B-01 Laadeenheid 

Container, wissellaadbak. 

Flatcontainers (zie A.II.B-09) die in het zeevervoer worden gebruikt, vallen hieronder omdat ze 
als een speciaal containertype worden beschouwd. 

A.II.B-02 Intermodale transporteenheid (ITU) 

Container, wissellaadbak of oplegger/motorvoertuig voor goederenvervoer over de weg 
geschikt voor intermodaal vervoer. 

A.II.B-03 Container 

Speciale bak voor het vervoer van vracht, verstevigd en stapelbaar en geschikt voor 
horizontaal en verticaal overladen. 
Een meer formele, technische definitie van een container is: 

"Een onderdeel van het vervoermaterieel dat: 

a) van duurzame aard en bijgevolg stevig genoeg is om meermaals te worden gebruikt, 
b) ontworpen is om het vervoer van goederen door middel van een of meer vervoerswijzen 
zonder overslag te vergemakkelijken, 
c) voorzien is van inrichtingen voor een gemakkelijke goederenoverslag en meer bepaald 
van één vervoerswijze naar een andere, 
d) zodanig ontworpen is dat het gemakkelijk kan worden beladen en geleegd, 
e) stapelbaar is, en 
f) een inwendig volume heeft van ten minste 1 m3." 
Wissellaadbakken blijven buiten beschouwing. 

Hoewel ze geen inwendig volume hebben, en bijgevolg niet aan criterium f) hierboven 
voldoen, moeten flatcontainers (zie A.II.B-09) die voor zeevervoer worden gebruikt, als een 
speciaal containertype worden beschouwd. Ze worden daarom hier opgenomen. 

A.II.B-04 Containerafmetingen 

De voornaamste containerafmetingen zijn: 

a) ISO-containers van 20 voet (lengte 20 voet en breedte 8 voet), 
b) ISO-containers van 40 voet (lengte 40 voet en breedte 8 voet), 
c) extra hoge cubecontainers, 
d) luchttransportcontainers (containers die voldoen aan vastgestelde normen voor 
luchtvervoer). 
Containers zijn gewoonlijk 8 voet hoog, maar ook andere hoogten komen voor. "Hoge 
cubecontainers" hebben een hoogte van 9,5 voet. De afmetingen van "extra hoge 
cubecontainers" zijn groter dan de ISO-afmetingen. Dergelijke containers kunnen een lengte 
hebben van 45 voet, 48 voet of 53 voet. Containers met afmetingen zoals bepaald onder a) tot 
en met c) worden grote containers genoemd. 

- 19 -


A. Spoorvervoer 
A.II.B-05 Leeggewicht van een container 

Het leeggewicht van een container is opgenomen in het totale gewicht van de in de container 
vervoerde goederen, ook wel het bruto-brutogewicht van de goederen genoemd. Het 
brutogewicht van de in de container vervoerde goederen kan worden berekend door het 
leeggewicht van de container af te trekken van het bruto-brutogewicht en omgekeerd. Indien 
geen informatie over het leeggewicht beschikbaar is, dan mag het leeggewicht aan de hand 
van onderstaande gemiddelden worden geraamd. 

Het leeggewicht van een container mag worden geraamd op: 

a) ISO-container van 20 voet 2,3 ton 
b) ISO-container van 40 voet 3,7 ton 
c) ISO-container van meer dan 20 en minder dan 40 voet 3,0 ton 
d) ISO-container van meer dan 40 voet 4,7 ton 
A.II.B-06 Containertypes 

De voornaamste containertypes, zoals gedefinieerd in het ISO Standards Handbook on 
Freight Containers, zijn: 

1. Gewone containers 
2. Speciale containers: 
-gesloten geventileerde container, 
-container met open dak (open-topcontainer), 
-platformcontainer met open zijkanten, 
-platformcontainer met open zijkanten en met volledige opbouw, 
-platformcontainer met open zijkanten, onvolledige opbouw en vaste kopschotten, 
-platformcontainer met open zijkanten, onvolledige bovenbouw en opvouwbare 
kopschotten, 
-platform (container). 
3. Specifieke vrachtcontainers: 
-thermische container, 
-geïsoleerde container, 
-koelcontainer (koudemiddelverbruikend), 
-mechanisch gekoelde container, 
-verwarmde container, 
-gekoelde en verwarmde container, 
-tankcontainer, 
-container voor droge bulkgoederen, 
-specifiek genoemde vrachtcontainer (zoals voor voertuigen, vee en andere), 
-luchttransportcontainer. 
A.II.B-07 TEU (Twenty-foot Equivalent Unit) 

Een statistische eenheid die op een ISO-container met een lengte van 20 voet (6,10 m) 
gebaseerd is. Deze eenheid wordt gebruikt als een standaardmaat voor containers van 
verschillende capaciteit en voor het beschrijven van de capaciteit van containerschepen of 
-terminals. Eén ISO-container van 20 voet is gelijk aan 1 TEU. 

– Eén ISO-container van 40 voet is gelijk aan 2 TEU’s. 
– Eén container van meer dan 20 en minder dan 40 voet is gelijk aan 1,50 TEU. 
– Eén container van meer dan 40 voet is gelijk aan 2,25 TEU’s. 
- 20 -


A. Spoorvervoer 
A.II.B-08 Wissellaadbak 

Een vrachtvervoereenheid die aan de afmetingen van wegvoertuigen is aangepast en die 
voorzien is van inrichtingen voor goederenoverslag tussen vervoerswijzen, meestal 
weg-spoor. 

Dergelijke gevulde eenheden konden oorspronkelijk niet worden gestapeld of aan de 
bovenzijde worden gehesen. Veel eenheden kunnen dat nu wel, maar niet in dezelfde mate 
als containers. Het belangrijkste verschil met containers is dat wissellaadbakken aangepast 
zijn aan de afmetingen van wegvoertuigen. Dergelijke eenheden moeten door de 
Internationale Spoorwegunie (UIC) worden goedgekeurd om op het spoor te kunnen worden 
gebruikt. Sommige wissellaadbakken zijn uitgerust met opvouwbare poten waarop zij staan als 
ze zich niet op het voertuig bevinden. 

A.II.B-09 Flatcontainer 

Een laadbaar platform zonder enige opbouw maar met dezelfde lengte en breedte als de 
bodem van een container en bovenaan en onderaan voorzien van hoekstukken. 

Dit is een alternatief begrip dat wordt gebruikt voor bepaalde soorten speciale containers, 
namelijk platformcontainers en platformcontainers met onvolledige opbouw. 

A.II.B-10 Pallet 

Verhoogd platform om het hijsen en stapelen van goederen te vergemakkelijken. 

Pallets zijn gewoonlijk van hout en hebben standaardafmetingen: 
1 000 mm x 1 200 mm (ISO) en 800 mm x 1 200 mm (CEN). 

A.II.B-11 Rolcontainer, rolpallet 

Kleine, niet-stapelbare, meestal bakvormige eenheid op wielen om het laden en lossen van 
goederen te vergemakkelijken. 

A.II.B-12 Roro-eenheid 

Verrijdbare voorziening voor het vervoeren van goederen zoals een vrachtwagen, 
aanhangwagen of oplegger, die op een schip of op een trein kan worden gereden of gesleept. 

- 21 -


A. Spoorvervoer 
A.III ONDERNEMINGEN, ECONOMISCHE RESULTATEN EN 
WERKGELEGENHEID 
A.III-01 Spoorwegonderneming 

Elke publiek- of privaatrechtelijke onderneming die hoofdzakelijk optreedt als 
spoorwegexploitant, als infrastructuurbeheerder of als geïntegreerd bedrijf. 

Een onderneming waarvan de hoofdactiviteit geen verband houdt met spoorwegen valt 
hieronder wanneer zij beschikt over een aandeel in de spoorwegmarkt dat niet marginaal is. 
Alleen de activiteiten die met spoorwegen verband houden, moeten worden gemeld. 

A.III-02 Spoorwegexploitant 

Elke publiek- of privaatrechtelijke vervoersexploitant die diensten voor goederenvervoer en/of 
reizigersvervoer per spoor levert. 

Hieronder vallen alle vervoersexploitanten die over tractie beschikken of die tractie leveren. 
Uitgesloten zijn spoorwegexploitanten die volledig of hoofdzakelijk worden geëxploiteerd 
binnen industriële en soortgelijke faciliteiten, waaronder havens, en spoorwegexploitanten die 
hoofdzakelijk toeristische diensten verlenen, zoals spoorwegen die historische stoomtreinen 
exploiteren. 

A.III-03 Infrastructuurbeheerder 

Elke onderneming of vervoersexploitant die met name verantwoordelijk is voor het opzetten en 
onderhouden van spoorweginfrastructuur en voor het bedienen van de controle-en 
veiligheidssystemen. 

Een infrastructuurbeheerder kan de volgende taken aan een andere spoorwegonderneming 
overdragen: onderhoud van spoorweginfrastructuur en bediening van de controle- en 
veiligheidssystemen. 

A.III-04 Geïntegreerd bedrijf 

Spoorwegexploitant die tevens infrastructuurbeheerder is. 

A.III-05 Personeel 

Het gemiddelde aantal werknemers van een spoorwegonderneming gedurende een 
verslagperiode, met inbegrip van het personeel dat buiten de onderneming werkt, maar door 
een arbeidsovereenkomst aan haar is verbonden en rechtstreeks door haar wordt betaald. 

In de statistieken moet al het personeel in voltijdequivalenten worden opgenomen dat belast is 
met de uitvoering van alle hoofd- en nevenactiviteiten van de spoorwegen (exploitatie, 
renovatie, nieuwbouw, weg- en scheepsvervoerdiensten, elektriciteitsproductie, hotels en 
restaurants enz.). 

A.III-06 Personeelscategorieën 

De voornaamste personeelscategorieën zijn: 

-algemeen bestuur, met inbegrip van leidinggevend personeel (bv. financieel, juridisch, 
personeelszaken enz.) op centraal en regionaal niveau en de leden van de raden van 
bestuur 
- 22 -


A. Spoorvervoer 
Het leidinggevend personeel van de gespecialiseerde diensten (exploitatie en verkeer, 
tractie en rollend materieel, vaste installaties) valt hier niet onder, maar wordt opgenomen 
in de statistiek van de desbetreffende dienst. 

-exploitatie en verkeer 
Stationspersoneel (met uitzondering van bedieningspersoneel voor controle- en 
veiligheidssystemen), treinpersoneel (met uitzondering van personeel van 
tractievoertuigen) en personeel van desbetreffende centrale en regionale kantoren. Omvat 
het personeel van toerisme- en reclamediensten. 

-tractie en rollend materieel 
Bemanning van tractievoertuigen, werkplaatspersoneel, controleurs en personeel van 
desbetreffende centrale en regionale kantoren. 

-personeel voor ontwikkeling en onderhoud van de spoorwegen 
-personeel voor onderhoud en bewaking van de spoorwegen (met inbegrip van 
bedieningspersoneel voor controle- en veiligheidssystemen) 
-overig personeel 

Personeel van de dienst personen-en goederenvervoer over de weg of per schip, van 
elektrische centrales, van de horecadienst enz. 

A.III-07 Omzet 

Door een spoorwegonderneming gedurende de verslagperiode in rekening gebracht 
totaalbedrag, overeenkomend met de marktwaarde van de aan derden geleverde goederen of 
verleende diensten. Hierbij zijn alle belastingen en andere heffingen op de door de 
onderneming aan haar klanten in rekening gebrachte goederen en diensten inbegrepen, met 
uitzondering van de btw. De omzet omvat ook alle andere aan de klanten aangerekende 
kosten. Aan de klant verleende prijsverminderingen, restituties en reducties, met uitzondering 
van kortingen voor contante betaling, alsook de waarde van retourverpakking, moeten in 
mindering worden gebracht. 

Opbrengsten uit de verkoop van vaste activa en van de overheid ontvangen exploitatiesteun 
worden niet meegeteld. 

A.III-08 Investeringsuitgaven voor infrastructuur 

Uitgaven voor nieuwbouw en uitbreiding van de bestaande infrastructuur, met inbegrip van 
verbouwing of renovatie en grote herstelwerkzaamheden. 

De infrastructuur omvat terreinen, spoorinstallaties, gebouwen, bruggen en tunnels, alsook 
daaraan verbonden vaste voorzieningen (seingeving, telecommunicatie, bovenleidingen, 
transformatorstations enz.), met uitzondering van rollend materieel. 

A.III-09 Investeringsuitgaven voor rollend materieel 

Uitgaven voor de aankoop van nieuwe spoorvoertuigen. 

A.III-10 Onderhoudsuitgaven voor infrastructuur 

Uitgaven om de infrastructuur operationeel te houden. 

- 23 -


A. Spoorvervoer 
A.III-11 Onderhoudsuitgaven voor rollend materieel 

Uitgaven om de spoorvoertuigen operationeel te houden. 

- 24 -


A. Spoorvervoer 
A.IV VERKEER 
A.IV-01 Spoorverkeer 

Alle bewegingen van een spoorvoertuig op een lijn in exploitatie. 

Wanneer een spoorvoertuig door een ander wordt vervoerd, worden alleen de bewegingen 
van het vervoerende voertuig (actieve wijze) in aanmerking genomen. 

A.IV-02 Binnenlands spoorverkeer 

Alle bewegingen van spoorvoertuigen binnen de grenzen van een bepaald land, ongeacht in 
welk land deze voertuigen geregistreerd zijn. 

A.IV-03 Rangeren 

Beweging van een spoorvoertuig of een stel spoorvoertuigen in de nabijheid van een station of 
een andere spoorweginstallatie (depot, werkplaats, rangeerterrein enz.). 

A.IV-04 Spoorvoertuigtraject 

Verplaatsing van een spoorvoertuig van een vastgesteld beginpunt naar een vastgesteld 
eindpunt. 

Een traject kan uit verschillende onderdelen bestaan. 

A.IV-05 Trein 

Door een of meer locomotieven of motorwagens getrokken of geduwd(e) spoorvoertuig of 
spoorvoertuigen of een alleenrijdende motorwagen die onder een bepaald nummer of 
specifieke aanduiding van een vastgesteld beginpunt naar een vastgesteld eindpunt rijden. 

Losse locomotieven, d.w.z. locomotieven die alleen rijden, worden niet als treinen beschouwd. 

A.IV-06 Treintypes 

De belangrijkste treintypes zijn: 

-goederentrein: trein bestemd voor goederenvervoer en samengesteld uit een of meer leeg 
of geladen rijdende goederenwagens en eventueel bagagewagens, 
-reizigerstrein: trein bestemd voor personenvervoer en samengesteld uit een of meer leeg of 
geladen rijdende personenrijtuigen en eventueel bagagewagens, 
-gemengde trein: trein samengesteld uit personenrijtuigen en goederenwagens, 
-overige treinen: alleen voor dienstdoeleinden van de spoorwegonderneming rijdende 
treinen, zonder betaling aan derden. 
A.IV-07 Treinkilometer 

Meeteenheid die overeenkomt met de beweging van een trein over een afstand van één 
kilometer. 

Bedoeld is de daadwerkelijk afgelegde afstand. 

- 25 -


A. Spoorvervoer 
A.IV-08 Tractievoertuigkilometer 

Meeteenheid die overeenkomt met de beweging van een tractievoertuig in bedrijf over een 
afstand van één kilometer. 

Bewegingen van alleenrijdende tractievoertuigen (zonder lading) vallen hieronder. 
Rangeerbewegingen vallen hier niet onder. 

A.IV-09 Getrokken-voertuigkilometer 

Meeteenheid die overeenkomt met de beweging van een getrokken spoorvoertuig over een 
afstand van één kilometer. 

Bewegingen van motorwagens vallen hieronder. Rangeerbewegingen vallen hier niet onder. 

A.IV-10 Aangeboden tonkilometer 

Meeteenheid die overeenkomt met de verplaatsing van één ton beschikbare capaciteit in een 
goederenwagen in het gewone verkeer over een afstand van één kilometer. 

Bedoeld is de daadwerkelijk afgelegde afstand. Rangeerbewegingen en andere soortgelijke 
bewegingen vallen hier niet onder. 

A.IV-11 Goederenwagenkilometer 

Meeteenheid die overeenkomt met de beweging van een lege of geladen goederenwagen 
over een afstand van één kilometer. 

Bedoeld is de daadwerkelijk afgelegde afstand (elk land telt het aantal afgelegde kilometers op 
zijn grondgebied). Rangeerbewegingen en andere soortgelijke bewegingen vallen hier niet 
onder. Alle trajecten van goederenwagens moeten worden opgenomen, ongeacht de 
eigenaar. 

A.IV-12 Aangeboden zitplaatskilometer 

Meeteenheid die overeenkomt met de verplaatsing van een zitplaats in een personenrijtuig in 
het gewone verkeer over een afstand van één kilometer. 

Bedoeld is de daadwerkelijk afgelegde afstand. Rangeerbewegingen en andere soortgelijke 
bewegingen vallen hier niet onder. 

A.IV-13 Getrokken bruto-brutotonkilometer 

Meeteenheid die overeenkomt met de verplaatsing van één ton van een spoorvoertuig, 
inclusief het gewicht van het tractievoertuig, over een afstand van één kilometer. 

Hieronder valt het gewicht van het tractievoertuig, het getrokken spoorvoertuig en zijn lading. 
Reizigers en hun bagage vallen hier niet onder. Rangeerbewegingen en andere soortgelijke 
bewegingen vallen hier niet onder. 

A.IV-14 Getrokken brutotonkilometer 

Meeteenheid die overeenkomt met de verplaatsing van één ton van getrokken 
spoorvoertuigen (en motorwagens), inclusief inhoud, over een afstand van één kilometer. 

Het gewicht van motorwagens valt hieronder maar niet het gewicht van locomotieven. 
Reizigers en hun bagage vallen hier niet onder. Rangeerbewegingen en andere soortgelijke 
bewegingen vallen hier niet onder. 

- 26 -


A. Spoorvervoer 
A.V KWANTIFICERING VAN HET VERVOER 
A.V-01 Spoorvervoer 

Alle verplaatsingen van goederen en/of reizigers per spoorvoertuig op een bepaald spoornet. 

Wanneer een spoorvoertuig door een ander wordt vervoerd, worden alleen de bewegingen 
van het vervoerende voertuig (actieve wijze) in aanmerking genomen. 

A.V-02 Soorten spoorvervoer 

De belangrijkste soorten zijn: 

-commercieel spoorvervoer: vervoer voor rekening van derden tegen betaling, 
-dienstvervoer: vervoer door een spoorwegonderneming voor eigen rekening, ongeacht of 
dit al dan niet inkomsten oplevert. 
A.V-03 Binnenlands spoorvervoer 

Spoorvervoer tussen twee in hetzelfde land gelegen plaatsen (een laad- of instapplaats en een 
los- of uitstapplaats). 

Kan gepaard gaan met doorvoer door een tweede land. 

A.V-04 Internationaal spoorvervoer 

Spoorvervoer tussen twee in verschillende landen gelegen plaatsen (een laad- of instapplaats 
en een los- of uitstapplaats). 

Kan gepaard gaan met doorvoer door een of meer andere landen. Om te vermijden dat de 
kilometers dubbel worden geteld, telt elk land enkel de pkm (treinreizigerskilometers) en de 
tkm (tonkilometers) op zijn grondgebied. Het aantal reizigers of het gewicht van de vervoerde 
vracht wordt in elk land geteld. 

A.V-05 Spoorvervoer in doorvoer 

Spoorvervoer door een land tussen twee plaatsen (een laad- of instapplaats en een los- of 
uitstapplaats) buiten dat land. 

Activiteiten die gepaard gaan met de overgang tussen twee verschillende spoorwijdten in een 
land, worden beschouwd als doorvoer en niet als lossen en laden. 

Vervoersactiviteiten die gepaard gaan met laden of instappen in ofwel lossen of uitstappen uit 
een spoorvoertuig aan de grens van dat land, en waaraan twee vervoerswijzen te pas komen, 
bijvoorbeeld spoorvervoer en zeevervoer in havens, worden niet als doorvoer beschouwd. 

A.V-06 Treinreiziger 

Een persoon, met uitzondering van het treinpersoneel, die een reis per spoor maakt. 

Reizigers die een reis maken uitsluitend op veerboten of in autobussen die door de 
spoorwegen worden geëxploiteerd, worden niet meegeteld. 

A.V-07 Betalende treinreiziger 

Een reiziger voor wie een spoorwegonderneming in ruil voor zijn vervoer een vergoeding krijgt. 

- 27 -


A. Spoorvervoer 
A.V-08 Treinreizigerskilometer (pkm) 

Meeteenheid die overeenkomt met de verplaatsing van één treinreiziger over een afstand van 
één kilometer. 

Bedoeld is de daadwerkelijk door de reiziger op het net afgelegde afstand. Om te vermijden 
dat de kilometers dubbel worden geteld, telt elk land enkel de pkm (treinreizigerskilometers) op 
zijn grondgebied. Indien deze niet bekend is, moet de in rekening gebrachte of geschatte 
afstand worden vermeld. 

A.V-09 Ingestapte treinreiziger 

Reiziger die plaatsneemt in een spoorvoertuig om zich te laten vervoeren. 

Het overstappen van een reiziger direct van een spoorvoertuig in een ander, ongeacht de 
spoorwegexploitant, wordt niet als instappen of uitstappen beschouwd. Wanneer tussen twee 
treinreizen evenwel wordt overgestapt op een andere vervoerswijze, moet dit worden 
beschouwd als uitstappen uit en vervolgens weer instappen in een spoorvoertuig. 

A.V-10 Uitgestapte treinreiziger 

Reiziger die een spoorvoertuig na een reis verlaat. 

Het overstappen van een reiziger direct van een spoorvoertuig in een ander, ongeacht de 
spoorwegexploitant, wordt niet als instappen of uitstappen beschouwd. Wanneer tussen twee 
treinreizen evenwel wordt overgestapt op een andere vervoerswijze, moet dit worden 
beschouwd als uitstappen uit en vervolgens weer instappen in een spoorvoertuig. 

A.V-11 Traject treinreiziger 

Verbinding tussen de instapplaats en de uitstapplaats van treinreizigers, ongeacht de op het 
spoornet gevolgde reisweg. 

A.V-12 Instapplaats 

Plaats waar een treinreiziger in het spoorvoertuig stapt om zich te laten vervoeren. 

Het overstappen van een reiziger direct van een spoorvoertuig in een ander, ongeacht de 
spoorwegexploitant, wordt niet als instappen of uitstappen beschouwd. Wanneer tussen twee 
treinreizen evenwel wordt overgestapt op een andere vervoerswijze, moet dit worden 
beschouwd als uitstappen uit en vervolgens weer instappen in een spoorvoertuig. 

A.V-13 Uitstapplaats 

Plaats waar een treinreiziger na een reis het spoorvoertuig verlaat. 

Het overstappen van een reiziger direct van een spoorvoertuig in een ander, ongeacht de 
spoorwegexploitant, wordt niet als instappen of uitstappen beschouwd. Wanneer tussen twee 
treinreizen evenwel wordt overgestapt op een andere vervoerswijze, moet dit worden 
beschouwd als uitstappen uit en vervolgens weer instappen in een spoorvoertuig. 

A.V-14 Zending 

Alle vervoerde goederen vermeld in één vervoerdocument overeenkomstig eventuele 
reglementen of tariefregelingen. 

- 28 -


A. Spoorvervoer 
A.V-15 Soorten zendingen 

De belangrijkste soorten zijn: 

-treinlading: zending bestaande uit een trein met een of meer volledige wagenladingen die 
tegelijkertijd voor één afzender en zonder wijziging in de samenstelling van de trein van 
een bepaald laadpunt naar een bepaald lospunt wordt verzonden, 
-wagenlading: zending van goederen waarvoor tijdens de verplaatsing het exclusieve 
gebruik van een wagen is vereist, ongeacht of de totale laadcapaciteit van de wagen al 
dan niet volledig wordt benut. Goederenwagens in een treinlading vallen hier niet onder, 
-stukgoedzendingen / kleine zendingen: zendingen die niet onder treinladingen of 
wagenladingen vallen. 
A.V-16 Per spoor vervoerde goederen 

Alle per spoorvoertuig verplaatste goederen. 

Verpakkingen en containers, wissellaadbakken, pallets en dergelijke, alsmede per spoor 
vervoerde wegvoertuigen voor goederenvervoer vallen hieronder. 

A.V-17 Bruto-brutogewicht van goederen 

Het totale gewicht van de vervoerde goederen en hun verpakking en het leeggewicht van de 
transporteenheid (bv. containers, wissellaadbakken en goederenpallets, alsmede per spoor 
vervoerde wegvoertuigen voor goederenvervoer). 

Dit is het gewicht dat bij het opstellen van statistieken over spoorvervoer moet worden 
gebruikt. 

A.V-18 Brutogewicht van goederen 

Het totale gewicht van de vervoerde goederen en hun verpakking, zonder het leeggewicht van 
de transporteenheid (bv. containers, wissellaadbakken en goederenpallets, alsmede 
wegvoertuigen voor goederenvervoer). 

A.V-19 Leeggewicht 

Het gewicht van een transporteenheid (bv. containers, wissellaadbakken en goederenpallets, 
alsmede per spoor vervoerde wegvoertuigen voor goederenvervoer) alvorens een vracht wordt 
geladen. 

A.V-20 Tonkilometer (tkm) 

Meeteenheid die overeenkomt met de verplaatsing per spoor van één ton goederen over een 
afstand van één kilometer. 

De af te leggen afstand is de daadwerkelijk op het betrokken net afgelegde afstand. Om te 
vermijden dat de kilometers dubbel worden geteld, telt elk land enkel de tkm (tonkilometers) op 
zijn grondgebied. Indien deze niet bekend is, moet de in rekening gebrachte of geschatte 
afstand worden vermeld. 

A.V-21 Categorieën per spoor vervoerde goederen 

Vervoerde goederen kunnen in categorieën worden ingedeeld. 

Voorbeelden van classificaties zijn NST 2007 (Nomenclature uniforme des marchandises pour 
les Statistiques de Transport), die de CSTE (Classification pour les Statistiques de Transport 
de marchandises en Europe - VN/ECE) vervangt, en de NST/R (Nomenclature uniforme des 
marchandises pour les Statistiques de Transport, Revisée - Eurostat). 

- 29 -


A. Spoorvervoer 
A.V-22 Vrachttypes 

Vervoerde goederen kunnen worden ingedeeld volgens VN/ECE-aanbeveling 21 Codes for 
types of cargo, packages and packaging materials, Genève, maart 1986. De 
vrachtcategorieën zijn: 

-vloeibare bulk, 
-vaste bulk, 
-grote vrachtcontainers, 
-andere vrachtcontainers, 
-goederen op pallets, 
-goederen in lengen, 
-mobiele eenheden met eigen beweegkracht, 
-andere mobiele eenheden, 
-andere vrachttypes. 
A.V-23 TEU-kilometer 

Meeteenheid die overeenkomt met de verplaatsing van één TEU over een afstand van één 
kilometer. 

A.V-24 Gevaarlijke goederen 

De klassen per spoor vervoerde gevaarlijke goederen zijn gedefinieerd in de vijftiende 
herziene uitgave van de UN Recommendations on the Transport of Dangerous Goods, 
Verenigde Naties, Genève 2007. 

-klasse 1: springstoffen, 
-klasse 2: gassen, 
-klasse 3: brandbare vloeistoffen, 
-klasse 4: brandbare vaste stoffen, voor zelfontbranding vatbare stoffen, stoffen die 
in contact met water brandbare gassen ontwikkelen, 
-klasse 5: oxiderende stoffen en organische peroxiden, 
-klasse 6: giftige en besmettelijke stoffen, 
-klasse 7: radioactief materiaal, 
-klasse 8: corrosieve stoffen, 
-klasse 9: diverse gevaarlijke stoffen en voorwerpen. 
A.V-25 Geladen goederen 

In een spoorvoertuig geplaatste en per spoor verzonden goederen. 

Anders dan bij het weg-en binnenvaartvervoer, worden het overladen direct van het ene 
spoorvoertuig op het andere en het verwisselen van tractievoertuig niet als lossen of laden 
beschouwd. Indien de goederen echter uit een spoorvoertuig worden gelost, overgeladen op 
een andere vervoerswijze en vervolgens weer op een ander spoorvoertuig worden geladen, 
wordt dit beschouwd als lossen uit het eerste spoorvoertuig gevolgd door laden op het tweede 
spoorvoertuig. 

A.V-26 Geloste goederen 

Na vervoer per spoor van een spoorvoertuig afgehaalde goederen. 

Anders dan bij het weg-en binnenvaartvervoer, worden het overladen direct van het ene 
spoorvoertuig op het andere en het verwisselen van tractievoertuig niet als lossen of laden 
beschouwd. Indien de goederen echter uit een spoorvoertuig worden gelost, overgeladen op 
een andere vervoerswijze en vervolgens weer op een ander spoorvoertuig worden geladen, 
wordt dit beschouwd als lossen uit het eerste spoorvoertuig gevolgd door laden op het tweede 
spoorvoertuig. 

- 30 -


A. Spoorvervoer 
A.V-27 Internationaal goederenvervoer per spoor - geladen (uitgaand) 

Per spoor vervoerde goederen tussen een laadplaats in het rapporterende land en een 
losplaats in een ander land. 

Doorvoergoederen vallen hier niet onder. Goederenwagens die op een spoornet zijn geladen 
en vervolgens per veerboot naar een spoornet van een ander land worden vervoerd, vallen 
hieronder. 

A.V-28 Internationaal goederenvervoer per spoor - gelost (inkomend) 

Per spoor vervoerde goederen tussen een laadplaats in het buitenland en een losplaats in het 
rapporterende land. 

Doorvoergoederen vallen hier niet onder. Goederenwagens die op een spoornet zijn geladen 
en per veerboot naar het rapporterende spoornet worden vervoerd, vallen hieronder. 

A.V-29 Per spoor vervoerde doorvoergoederen 

Per spoor door het rapporterende land tussen twee plaatsen (laadplaats en losplaats) buiten 
het rapporterende land vervoerde goederen. 

De goederenwagens die het rapporterende land op veerboten zijn uitgegaan en/of 
binnengekomen, worden meegeteld. 

A.V-30 Spoorverbinding goederenvervoer 

Verbinding per spoor tussen de laadplaats en de losplaats van goederen, ongeacht de 
gevolgde reisweg. 

A.V-31 Laadplaats 

De plaats waar de goederen voor vervoer in een spoorvoertuig zijn geladen. 

Anders dan bij het weg-en binnenvaartvervoer, worden het overladen direct van het ene 
spoorvoertuig op het andere en het verwisselen van tractievoertuig niet als lossen of laden 
beschouwd. Indien de goederen echter uit een spoorvoertuig worden gelost, overgeladen op 
een andere vervoerswijze en vervolgens weer op een ander spoorvoertuig worden geladen, 
wordt dit beschouwd als lossen uit het eerste spoorvoertuig gevolgd door laden op het tweede 
spoorvoertuig. 

A.V-32 Losplaats 

De plaats waar de goederen na vervoer van een spoorvoertuig zijn gelost. 

Anders dan bij het weg-en binnenvaartvervoer, worden het overladen direct van het ene 
spoorvoertuig op het andere en het verwisselen van tractievoertuig niet als lossen of laden 
beschouwd. Indien de goederen echter uit een spoorvoertuig worden gelost, overgeladen op 
een andere vervoerswijze en vervolgens weer op een ander spoorvoertuig worden geladen, 
wordt dit beschouwd als lossen uit het eerste spoorvoertuig gevolgd door laden op het tweede 
spoorvoertuig. 

- 31 -


A. Spoorvervoer 
A.VI ENERGIEVERBRUIK 
A.VI-01 Energieverbruik spoorvervoer 

Finaal energieverbruik van tractievoertuigen voor tractie, treindiensten en installaties 
(verwarming, klimaatregeling, verlichting enz.). 

A.VI-02 Ton aardolie-equivalent (TOE) 

Eenheid van energieverbruik: 1 TOE = 0,041868 TJ. 

De door het Internationaal Energieagentschap (IEA) in 1991 toegepaste 
omrekeningscoëfficiënten zijn: 

- motorbenzine 1,070 
- gasolie/dieselolie 1,035 

- zware stookolie 0,960 
- vloeibaar petroleumgas 1,130 
- aardgas 0,917 
De omrekeningscoëfficiënt die de IEA voor elektriciteit gebruikt, is: 1 TWh = 0,086 Mtoe. 

A.VI-03 Joule 

Eenheid van energieverbruik: 

-1 terajoule = 1012 J = 2,78 x 105 kWh, 
-1 terajoule = 23,88459 TOE. 
A.VI-04 Motorbenzine 

Lichte olie van koolwaterstoffen gebruikt in interne verbrandingsmotoren, behalve in 
vliegtuigmotoren. 

Motorbenzine wordt tussen 35 °C en 215 °C gedistilleerd en gebruikt als brandstof voor 
vonkontstekingsmotoren in landvoertuigen. Motorbenzine kan additieven, oxygenaten en 
octaanverhogende stoffen, waaronder loodverbindingen zoals TEL (tetraethyllood) en TML 
(tetramethyllood), bevatten. 

Calorische waarde: 44,8 TJ/1 000 t. 

A.VI-05 Gasolie/dieselolie 

Olie verkregen uit de laatste fractie afkomstig van de atmosferische distillatie van ruwe 
aardolie. 

Tot gasolie/dieselolie worden de zware gasoliën gerekend die worden verkregen door 
vacuümherdistillatie van het residu van de atmosferische distillatie. Gasolie/dieselolie distilleert 
tussen 200 °C en 380 °C, waarbij minder dan 65% van het volume (inclusief verliezen) bij 
250 °C en 80% of meer bij 350 °C distilleert. Het vloeipunt ligt altijd boven 50 °C en de 
dichtheid bedraagt meer dan 0,81. De door vermenging verkregen zware olie wordt bij gasolie 
ingedeeld voor zover de kinematische viscositeit ervan 25 cST bij 40 °C niet overschrijdt. 

Calorische waarde: 43,3 TJ/1 000 t. 

- 32 -


A. Spoorvervoer 
A.VI-06 Zware residustookolie 

Zware olie die overblijft na distillatie (het residu). 

De definitie omvat alle residuaire stookoliën (inclusief die verkregen door vermenging). De 
viscositeit van zware stookolie bedraagt meer dan 25 cST bij 40 °C. Het vloeipunt ligt altijd 
boven 50 °C en de dichtheid bedraagt meer dan 0,90. 

A.VI-07 Vloeibaar petroleumgas (lpg) 

Lichte koolwaterstoffen behorend tot de paraffinen, alleen verkregen door distillatie van ruwe 
aardolie. 

Lpg omvat propaan en butaan of een mengsel van beide koolwaterstoffen. Deze kunnen 
vloeibaar worden gemaakt onder lage druk (5-10 atmosfeer). In vloeibare toestand bij een 
temperatuur van 38 °C is hun dampdruk gelijk aan of lager dan 24,5 bar. De dichtheid varieert 
van 0,50 tot 0,58. 

A.VI-08 Steenkool 

Zwart, natuurlijk, fossiel, organisch sediment met een calorische bovenwaarde van meer dan 
23 860 kJ/kg (5 700 kcal/kg) in asvrije toestand en met een vochtgehalte dat hoort bij een 
temperatuur van 30 °C en een luchtvochtigheid van 96% en met een gemiddelde 
reflectiecoëfficiënt van het vitriniet van ten minste 0,6. 

A.VI-09 Bruinkool 

Geen sinters vormende steenkool met een calorische bovenwaarde van minder dan 23 860 
kJ/kg (5 700 kcal/kg) in as- en watervrije toestand en met meer dan 31% vluchtige 
bestanddelen op droog, mineraalvrij product. 

A.VI-10 Elektriciteit 

Energie opgewekt door waterkrachtcentrales, geothermische centrales, kerncentrales en 
klassieke thermische centrales, alsmede uit hernieuwbare energiebronnen enz., met 
uitzondering van energie opgewekt door pompcentrales. De meeteenheid is een calorische 
waarde van 3,6 TJ/GWh. 

- 33 -


A. Spoorvervoer 
A.VII ONGEVALLEN 
A.VII-01 Ongeval 

Ongewenste of onbedoelde plotselinge gebeurtenis of reeks gebeurtenissen met schadelijke 
gevolgen. 

Spoorwegongevallen zijn ongevallen waarbij minstens één rijdend spoorvoertuig is 
betrokken. 
Ongevallen worden in de volgende categorieën onderverdeeld: 

-botsingen, 
-ontsporingen, 
-ongevallen op spoorwegovergangen, 
-persoonlijke ongevallen veroorzaakt door rollend materieel in rijdende toestand, 
-brand in rollend materieel, 
-andere. 
De definitie sluit zelfmoord uit omdat dit een doelbewuste handeling is. 
Daarom wordt zelfmoord niet opgenomen in de statistieken van de Internationale 
Spoorwegunie (UIC) over spoorwegongevallen, noch in de internationale statistieken over 
wegongevallen. Zelfmoordstatistieken moeten afzonderlijk worden opgesteld omdat zij 
belangrijk zijn voor de veiligheid en de exploitatie van de spoorwegen. Terreurdaden vallen 
hier niet onder. 

A.VII-02 Zelfmoord 

Daad waarbij iemand zichzelf opzettelijk verwondt met de dood tot gevolg, zoals geregistreerd 
en geclassificeerd door de bevoegde nationale instantie. 

A.VII-03 Zelfmoordpoging 

Daad waarbij iemand zichzelf opzettelijk verwondt, niet met de dood maar met een ernstige 
verwonding tot gevolg, zoals geregistreerd en geclassificeerd door de bevoegde nationale 
instantie. 

A.VII-04 Ernstig ongeval 

Een ongeval waarbij minstens één rijdend spoorvoertuig betrokken is, en waarbij minstens één 
persoon omkomt of ernstig gewond geraakt, grote schade aan het materieel, het spoor, 
andere installaties of het milieu wordt toegebracht of het verkeer grondig wordt verstoord. 
Ongevallen in werkplaatsen, magazijnen en depots vallen hier niet onder. 

Deze definitie wordt gebruikt door de UIC. 

A.VII-05 Ernstige schade aan het materieel, het spoor, andere installaties of het milieu 

Schade die een internationaal overeengekomen drempel overschrijdt. 

Deze drempel voor ernstige schade werd door de UIC goedgekeurd en bedroeg in 2007 
150 000 euro. 

A.VII-06 Grondige verstoring van het verkeer 

Het verkeer wordt grondig verstoord als de treindiensten op minstens één hoofdspoorlijn 
gedurende meer dan zes uur zijn opgeschort. 

- 34 -


A. Spoorvervoer 
A.VII-07 Ongeval met slachtoffers 

Een ongeval waarbij minstens één rijdend spoorvoertuig betrokken is en waarbij minstens één 
persoon omkomt of gewond geraakt. Ongevallen in werkplaatsen, magazijnen en depots 
vallen hier niet onder. 

Deze definitie omvat ongevallen met lichtgewonden en komt overeen met de definitie in de 
statistieken over wegongevallen. 

A.VII-08 Ernstig ongeval met slachtoffers 

Een ongeval waarbij minstens één rijdend spoorvoertuig betrokken is en waarbij minstens één 
persoon omkomt of ernstig gewond geraakt. Ongevallen in werkplaatsen, magazijnen en 
depots vallen hier niet onder. 

Deze definitie wordt gewoonlijk door de UIC gebruikt voor spoorwegongevallen en sluit 
ongevallen met lichtgewonden uit. De cijfers die onder deze definitie worden verzameld, 
kunnen niet direct worden vergeleken met het aantal wegongevallen want hiertoe behoren 
ongevallen met lichtgewonden. 

A.VII-09 Dodelijk slachtoffer 

Iemand die bij een ongeval om het leven is gekomen of binnen dertig dagen daarna aan de 
gevolgen ervan overlijdt. 

Deze definitie omvat reizigers, werknemers en andere al dan niet nader bepaalde personen 
die betrokken zijn bij een spoorwegongeval. 

A.VII-10 Gewonde 

Zwaargewonde 

Iemand die bij een ongeval gewond is geraakt en die ten gevolge van het ongeval langer dan 
24 uur in het ziekenhuis was opgenomen. 

Lichtgewonde 

Alle gewonden met uitzondering van dodelijke slachtoffers en zwaargewonden. 

Personen met minder ernstige verwondingen, zoals kleine snijwonden en kneuzingen, worden 
normaal niet als gewonden beschouwd. 

A.VII-11 Botsingen (tussen treinen), inclusief botsingen binnen het profiel van vrije ruimte 

Frontale of kop-staartbotsing tussen twee treinen of een (zijdelingse) botsing tussen een trein 
en een deel van een andere trein die nog op het laadprofiel staat, of een trein die botst: 

a) bij rangeerbewegingen, 
b) met vaste voorwerpen zoals een spoorbuffer, of 
c) met voorwerpen die zich op of nabij het spoor bevinden (behalve op 
spoorwegovergangen) zoals stenen, grondverzakkingen, bomen, verloren onderdelen van 
spoorvoertuigen, wegvoertuigen en machines of uitrusting voor spooronderhoud. 
A.VII-12 Ontsporing 

Een situatie waarbij minstens één treinwiel van het spoor geraakt. 

Ontsporingen door botsingen vallen hier niet onder. Deze worden als botsing beschouwd. 

- 35 -


A. Spoorvervoer 
A.VII-13 Ongevallen op spoorwegovergangen 

Ongevallen op een spoorwegovergang waarbij minstens één spoorvoertuig betrokken is en 
een of meer kruisende voertuigen, andere weggebruikers zoals voetgangers of voorwerpen 
die zich tijdelijk op of nabij het spoor bevinden. 

-Spoorwegovergang: gelijkvloerse kruising tussen een weg en een spoorweg, zoals 
toegestaan door de infrastuctuurbeheerder, die toegankelijk is voor gebruikers van een 
openbare of particuliere weg. Doorgangen tussen perrons in stations vallen hier niet 
onder. 
-Weg: voor de statistieken over spoorwegongevallen is dit elke openbare of particuliere 
weg of straat, voet- en fietspaden inbegrepen. 
A.VII-14 Persoonlijke ongevallen veroorzaakt door rollend materieel in rijdende toestand 

Ongevallen waarbij minstens één persoon geraakt wordt door een spoorvoertuig of een deel 
daarvan, of door een voorwerp dat eraan hangt of dat van het voertuig is losgekomen. 
Personen die van een spoorvoertuig vallen, zijn inbegrepen, alsmede personen die tijdens het 
reizen vallen of door losse voorwerpen worden geraakt. 

A.VII-15 Brand in rollend materieel 

Branden en explosies in spoorvoertuigen (en/of hun lading) tijdens de rit tussen het 
vertrekstation en de eindbestemming, ook wanneer het voertuig stilstaat in het beginstation of 
eindstation, of bij tussenstops en het rangeren. 

A.VII-16 Personencategorieën in statistieken over spoorwegongevallen 

-Treinreiziger: een persoon, met uitzondering van het treinpersoneel, die een reis per 
spoor maakt. 
Voor ongevallenstatistieken vallen hieronder reizigers die proberen in of uit een 
bewegende trein te stappen. 

-Werknemers (inclusief het personeel van aannemers en zelfstandige aannemers): 
personen die werk hebben dat verband houdt met een spoorweg en die op het moment 
van het ongeval aan het werk zijn. Dit omvat het treinpersoneel en de personen die met 
rollend materieel en infrastructuurinstallaties werken. 
-Gebruikers van spoorwegovergangen: personen die met een vervoermiddel of te voet 
een spoorwegovergang gebruiken om de spoorlijn te kruisen. 
-Onbevoegde personen op spoorwegterreinen: personen die zich op terreinen van de 
spoorwegen bevinden, hoewel hun aanwezigheid daar verboden is, met uitzondering van 
gebruikers van spoorwegovergangen. 
A.VII-17 Ongeval bij het vervoer van gevaarlijke goederen 

Ongevallen of gebeurtenissen die in overeenstemming met RID/ADR, punt 1.8.5, moet worden 
gemeld. 

- 36 -


B. WEGVERVOER 

B. Wegvervoer 
B.I INFRASTRUCTUUR 
B.I-01 Weg 
Verkeersweg op verharde ondergrond, behalve spoorwegen en start- en landingsbanen, 
toegankelijk voor het openbaar verkeer en hoofdzakelijk bestemd voor motorvoertuigen voor 
het wegverkeer. 

Verharde wegen en andere wegen met verharde ondergrond, bv. grindwegen, vallen 
hieronder. Ook straten, bruggen, tunnels, draagstructuren, aansluitingswegen, kruispunten en 
knooppunten vallen hieronder, alsook tolwegen. Paden voor exclusief gebruik door rijwielen 
worden niet meegeteld. 

B.I-02 Verharde weg 

Weg verhard met steenslag (macadam), koolwaterstofbindmiddel of gebitumineerd materiaal, 
beton of straatkeien. 

B.I-03 Onverharde weg 

Weg met gestabiliseerde ondergrond maar niet verhard met steenslag, 
koolwaterstofbindmiddel of gebitumineerd materiaal, beton of straatkeien. 

B.I-04 Wegennet 

Alle wegen in een bepaald gebied. 

Het wegennet kan ingedeeld worden naar wegdek, bv. 

a) verharde wegen, 
b) onverharde wegen. 
B.I-05 Wegcategorie 

Wegen worden ingedeeld naar drie internationaal vergelijkbare types: 

a) autosnelweg, 
b) weg in een bebouwde kom, 
c) overige weg (buiten een bebouwde kom). 
B.I-06 Autosnelweg 

Speciaal voor motorvoertuigen ontworpen en gebouwde weg waarop aanliggende percelen 
geen uitweg hebben en die: 

a) behalve op bepaalde plaatsen of tijdelijk, voorzien is van voor beide verkeersrichtingen 
gescheiden rijbanen die hetzij door een middenberm die niet voor het verkeer is 
bestemd, hetzij, bij uitzondering, op andere wijze van elkaar gescheiden zijn, 
b) geen gelijkvloerse kruisingen heeft met een andere weg, spoor- of tramweg of voetpad, 
c) door speciale verkeerstekens als autosnelweg is aangeduid en exclusief voor bepaalde 
categorieën motorvoertuigen voor het wegverkeer is bestemd. 
Op en afritten van autosnelwegen zijn inbegrepen, ongeacht de plaats van de 
verkeerstekens. 

Ook stadsautosnelwegen vallen hieronder. 

- 38 -


B. Wegvervoer 
B.I-07 Autoweg 

Speciaal voor motorvoertuigen gebouwde weg waarop aanliggende percelen geen uitweg 
hebben en: 

a) die normaal geen gescheiden rijbanen voor beide verkeersrichtingen heeft, 
b) die enkel toegankelijk is via knooppunten en gecontroleerde aansluitingswegen, 
c) die door speciale verkeerstekens als autoweg is aangeduid en exclusief voor bepaalde 
categorieën motorvoertuigen voor het wegverkeer is bestemd, 
d) waarop stilstaan en parkeren op de rijweg verboden zijn. 
Op-en afritten zijn inbegrepen, ongeacht de plaats van de verkeerstekens. Ook 
stadsautowegen vallen hieronder. 

B.I-08 Weg binnen een bebouwde kom: stadsweg 

Weg binnen een bebouwde kom waarvan het begin en het einde door speciale 
verkeerstekens zijn aangeduid. 

Wegen binnen een bebouwde kom hebben vaak een snelheidsbeperking tot 50 km/h. 
Autosnelwegen, autowegen en ander hogesnelheidswegen die een bebouwde kom 
doorkruisen, zijn niet inbegrepen indien ze niet zijn aangeduid als wegen binnen een 
bebouwde kom. Straten worden meegeteld. 

B.I-09 Weg buiten een bebouwde kom 

Weg buiten een bebouwde kom waarvan het begin en het einde met speciale verkeerstekens 
zijn aangeduid. 

B.I-10 E-weg 

Het internationale E-net omvat de wegen die bij de op 15 november 1975 te Genève gesloten 
Europese Overeenkomst inzake internationale hoofdverkeerswegen zijn vastgesteld. 

Hoofdverkeerswegen en aanvullende wegen (klasse A-wegen) hebben een nummer met twee 
cijfers; aftakkings-, aansluitings- en verbindingswegen (klasse B-wegen) hebben een nummer 
met drie cijfers. 

B.I-11 Rijbaan 

Deel van de weg bestemd voor het motorvoertuigenverkeer; wegdelen die de funderingslagen 
of deklagen dragen, vallen hier niet onder, evenmin als delen van de weg bestemd voor 
andere dan motorvoertuigen of voor het parkeren van voertuigen, zelfs als deze bij gevaar 
occasioneel voor het motorvoertuigenverkeer kunnen worden gebruikt. De breedte van de 
rijbaan wordt loodrecht op de as van de weg gemeten. 

B.I-12 Rijstrook 

Strook in de lengte van een rijbaan, al dan niet door een specifieke wegmarkering 
aangegeven, van voldoende breedte voor een file rijdende motorvoertuigen andere dan 
motorrijwielen. 

- 39 -


B. Wegvervoer 
B.I-13 Busstrook 

Deel van de rijbaan gereserveerd voor bussen en onderscheiden van de rest van de rijbaan 
door wegmarkering in de lengte. 

Ook taxi's en in sommige gevallen auto's met meerdere passagiers mogen een busstrook 
gebruiken. 

B.I-14 Trambaan 

Verkeersweg met rails bestemd voor gebruik door trams. 

Dit omvat zowel van de rest van het verkeer gescheiden als niet-gescheiden trambanen. 

B.I-15 Rijwielstrook 

Deel van de rijbaan gereserveerd voor rijwielen en onderscheiden van de rest van de rijbaan 
door wegmarkering in de lengte. 

Bromfietsen mogen soms ook rijwielstroken gebruiken. 

B.I-16 Rijwielpad 

Onafhankelijke weg of weggedeelte dat is gereserveerd voor fietsen en met speciale 
verkeerstekens is aangeduid. Een rijwielpad is op een structurele manier gescheiden van 
andere wegen of andere weggedeelten. 

Bromfietsen mogen soms ook rijwielpaden gebruiken. 

B.I-17 Weglengte 

De weglengte is de afstand tussen het begin- en het eindpunt van de weg. 

Indien een van de richtingen van de rijbaan langer is dan de andere, dan wordt de weglengte 
berekend als som van de helft van de afstanden van elke richting van de rijbaan vanaf het 
eerste toegangspunt tot het laatste uitgangspunt. 

B.I-18 Stedelijk gebied 

Gebied binnen de administratieve grens of een geheel van administratieve grenzen van een 
stadskern (nederzetting). 

Stedelijke gebieden kunnen worden ingedeeld aan de hand van het aantal inwoners: 

a) 10 000 tot 49 999 – klein 
b) 50 000 tot 249 999 – middelgroot 
c) 250 000 of meer – groot. 
Stedelijke gebieden omvatten territoriale eenheden met een groter aantal inwoners waarvan 
de meeste, maar niet noodzakelijk alle inwoners in bebouwde kommen wonen. Bebouwde 
kommen zoals genoemd in B.I-05 kunnen dorpen en steden in landelijke gebieden omvatten. 

- 40 -


B. Wegvervoer 
VERVOERMIDDELEN 

B.II.A VOERTUIGEN 
B.II.A-01 Wegvoertuig 

Voertuig op wielen bestemd voor gebruik op wegen. 

B.II.A-02 Wagenpark 

Aantal wegvoertuigen dat op een bepaalde datum in een land voor gebruik op zijn openbare 
wegennet is geregistreerd. 

Hieronder vallen voertuigen die zijn vrijgesteld van de jaarlijkse verkeersbelastingen en 
ingevoerde tweedehandsvoertuigen en andere voertuigen voor het wegverkeer 
overeenkomstig nationale praktijken. Militaire voertuigen vallen hier niet onder. 

B.II.A-03 Binnenlands wegvoertuig 

In het rapporterend land geregistreerd en kentekenplaten van dat land dragend voertuig, 
alsmede voertuigen met een bijzondere registratie (trams, trolleybussen enz.). 

Wanneer een voertuig voor het wegverkeer in een bepaald land niet hoeft te worden 
geregistreerd, wordt een voertuig dat eigendom is van of gehuurd wordt door een 
onderneming of persoon met fiscale vestigings- of woonplaats in dat land als een binnenlands 
voertuig beschouwd. 

B.II.A-04 Buitenlands wegvoertuig 

In een ander dan het rapporterend land geregistreerd en kentekenplaten van dat land dragend 
voertuig. 

B.II.A-05 Rijwiel 

Door de berijder(s) met behulp van pedalen, hefbomen of hendels zelfaangedreven 
wegvoertuig voor personenvervoer met twee of meer wielen (bv. tweewielers, driewielers, 
vierwielers en invalidenwagentjes). 

Rijwielen met een ondersteunende aandrijving worden meegeteld. 

B.II.A-06 Motorvoertuig voor het wegverkeer 

Voertuig voor het wegverkeer, aangedreven door een eigen motor, gewoonlijk bestemd voor 
personen- of goederenvervoer of voor het trekken van andere voertuigen voor personen- of 
goederenvervoer over de weg. 

Op rails rijdende voertuigen vallen hier niet onder. 

- 41 -


B. Wegvervoer 
B.II.A-07 Wegvoertuig voor personenvervoer 

Voertuig voor het wegverkeer, uitsluitend of hoofdzakelijk ontworpen voor het vervoer van een 
of meer personen. 

Voertuigen die zowel voor personen-als voor goederenvervoer zijn ontworpen, worden bij de 
eerste dan wel bij de tweede categorie ingedeeld naargelang van hun hoofddoel, dat ofwel 
door hun technische kenmerken ofwel door hun indeling bij een bepaalde 
verkeersbelastingcategorie wordt bepaald. 

B.II.A-08 Motorvoertuig voor personenvervoer over de weg 

Motorvoertuig voor het wegverkeer, uitsluitend of hoofdzakelijk ontworpen voor het vervoer 
van een of meer personen. 

Hieronder vallen: 

a) motorfietsen, 
b) bromfietsen, 
c) personenauto's 
d) bestelwagens ontworpen en voornamelijk gebruikt voor personenvervoer, 
e) taxi's, 
f) huurauto's 
g) ziekenwagens, 
h) autobussen, touringcars en minibussen, 
i) trams, 
j) campers. 
Lichte voertuigen voor goederenvervoer over de weg (definitie B.II.A-22) vallen hier niet onder. 

B.II.A-09 Bromfiets 

Voertuig voor het wegverkeer op twee, drie of vier wielen, dat voorzien is van een motor met 
een cilinderinhoud van minder dan 50 cm³ en waarvan de snelheid door de constructeur is 
begrensd overeenkomstig de nationale voorschriften ter zake. 

Geregistreerde en niet-geregistreerde bromfietsen in gebruik, al dan niet met nummerplaat, 
vallen hieronder. In sommige landen worden niet alle bromfietsen geregistreerd. 

B.II.A-10 Motorfiets 

Voertuig voor het wegverkeer op twee, drie of vier wielen met een onbeladen gewicht van 
maximaal 400 kg. Dergelijke motorvoertuigen met een cilinderinhoud van 50 cm³ of meer 
vallen hieronder, alsook motorvoertuigen met een cilinderinhoud van minder dan 50 cm3 die 
niet aan de definitie van bromfiets beantwoorden. 

- 42 -


B. Wegvervoer 
B.II.A-11 Personenauto 

Motorvoertuig voor personenvervoer over de weg, exclusief brom- en motorfietsen, met 
maximaal negen zitplaatsen (met inbegrip van de bestuurdersplaats). 

Hieronder vallen: 

a) personenauto's 
b) bestelwagens ontworpen voor en voornamelijk gebruikt voor het vervoer van reizigers, 
c) taxi's, 
d) huurauto's 
e) ziekenwagens, 
f) campers. 
Lichte wegvoertuigen voor goederenvervoer over de weg (definitie B.II.A-22), alsook 
touringcars en autobussen (definitie B.II.A-15 en 16) en minibussen (definitie B.II.A-17), vallen 
hier niet onder. 

Het begrip personenauto omvat ook brommobielen (waarvoor geen rijbewijs vereist is), taxi's 
en huurauto's met minder dan tien zitplaatsen. 

B.II.A-12 Taxi 

Personenauto met vergunning die met bestuurder gehuurd kan worden en geen vooraf 
vastgelegde routes volgt. 

Een taxi wordt doorgaans gehuurd door: 

a) deze op straat aan te roepen, 
b) deze op een taxistandplaats te nemen, 
c) een taxibedrijf te telefoneren voor ophaling. 
B.II.A-13 Caravan 

Wegvoertuig bestemd als woongelegenheid en getrokken door een motorvoertuig. 

Een caravan is meestal bedoeld voor recreatieve doeleinden. Een caravan wordt niet gebruikt 
voor het vervoer van goederen of reizigers. Kampeerwagens met een ingebouwde tent 
worden niet meegeteld. Zij worden beschouwd als een aanhangwagen voor goederenvervoer. 

B.II.A-14 Touringcar, bus of minibus 

Motorvoertuig voor personenvervoer over de weg met meer dan negen zitplaatsen (met 
inbegrip van de bestuurdersplaats). 

Omvat ook minibusjes met meer dan negen zitplaatsen (met inbegrip van de 
bestuurdersplaats). 

- 43 -


B. Wegvervoer 
B.II.A-15 Bus 

Motorvoertuig voor personenvervoer over de weg met meer dan 24 plaatsen (met inbegrip van 
de bestuurdersplaats), dat zowel zittende als staande reizigers kan vervoeren. 

De voertuigen kunnen gebouwd zijn met plaats voor staande reizigers om frequente 
verplaatsingen van reizigers mogelijk te maken of ontworpen zijn voor vervoer van staande 
reizigers in het gangpad. 

B.II.A-16 Touringcar 

Motorvoertuig voor personenvervoer over de weg met meer dan 24 zitplaatsen (met inbegrip 
van de bestuurdersplaats) en uitsluitend gebouwd voor het vervoer van zittende reizigers. 

B.II.A-17 Minibus 

Motorvoertuig voor personenvervoer over de weg voor 10 tot 23 zittende of staande reizigers 
(met inbegrip van de bestuurdersplaats). 

De voertuigen kunnen uitsluitend gebouwd zijn voor het vervoer van zittende reizigers of voor 
het vervoer van zittende en staande reizigers. 

B.II.A-18 Trolleybus 

Motorvoertuig voor personenvervoer over de weg met meer dan negen zitplaatsen (met 
inbegrip van de bestuurdersplaats), dat niet op rails loopt en met elektrische geleiding in 
verbinding staat. 

Hieronder vallen ook voertuigen die als trolleybus of als bus gebruikt worden, maar een motor 
hebben die niet afhankelijk is van het elektriciteitsnet. 

B.II.A-19 Tram 

Motorvoertuig voor personen- of goederenvervoer over de weg met meer dan negen 
zitplaatsen (met inbegrip van de bestuurdersplaats), dat op rails loopt en met elektrische 
geleiding in verbinding staat of aangedreven wordt door een dieselmotor. De trambanen zijn 
meestal geïntegreerd in het stadswegennet. 

B.II.A-20 Reizigerscapaciteit van touringcars, bussen en trolleybussen 

Aantal in het voertuig beschikbare zit-, lig- en staanplaatsen (met inbegrip van de 
bestuurdersplaats) in het gewone verkeer. 

Bij twijfel wordt het grootste aantal beschikbare zit- of ligplaatsen geteld. 

- 44 -


B. Wegvervoer 
B.II.A-21 Wegvoertuig voor goederenvervoer 

Voertuig voor het wegverkeer dat uitsluitend of hoofdzakelijk voor goederenvervoer is 
ontworpen. 

Hieronder vallen: 

a) lichte wegvoertuigen voor goederenvervoer met een brutogewicht van maximaal 3 500 kg, 
uitsluitend of voornamelijk ontworpen voor het vervoer van goederen, bv. bestelwagens en 
pick-ups, 
b) zware wegvoertuigen voor goederenvervoer met een brutogewicht van meer dan 
3 500 kg, uitsluitend of voornamelijk ontworpen voor het vervoer van goederen, 
c) trekkers voor het wegverkeer, 
d) landbouwtrekkers die tot het gewone verkeer zijn toegelaten. 
B.II.A-22 Licht wegvoertuig voor goederenvervoer 

Een wegvoertuig voor goederenvervoer met een brutogewicht van maximaal 3 500 kg 
uitsluitend of voornamelijk ontworpen voor het vervoer van goederen. 

Bestelwagens ontworpen en voornamelijk gebruikt voor goederenvervoer, pick-ups en kleine 
vrachtwagens met een brutogewicht van niet meer dan 3 500 kg vallen hieronder. 

B.II.A-23 Zwaar wegvoertuig voor goederenvervoer 

Een wegvoertuig voor goederenvervoer met een brutogewicht van meer dan 3 500 kg, 
uitsluitend of voornamelijk ontworpen voor het vervoer van goederen. 

B.II.A-24 Koetswerktypes van wegvoertuigen voor goederenvervoer 

Indeling van de wegvoertuigen voor goederenvervoer naar koetswerktype. 

De volgende types worden onderscheiden: 

1) gewone open laadvloer: 
– met huif, 
– plat, 
2) kipwagen, 
3) tankwagen: 
– vaste bulk, 
– vloeibare bulk, 
4) laadbak met temperatuurregeling, 
5) overige gesloten laadbak, 
6) voor containers en wissellaadbakken, 
7) voor veevervoer, 
8) overige. 
B.II.A-25 Motorvoertuig voor goederenvervoer over de weg 

Alleenrijdend motorvoertuig ontworpen voor goederenvervoer over de weg (bv. vrachtwagen) 
of gekoppelde combinatie van wegvoertuigen voor goederenvervoer (bv. vrachtwagens met 
aanhangwagen(s) of trekker voor het wegverkeer met oplegger en met of zonder 
aanhangwagen). 

- 45 -


B. Wegvervoer 
B.II.A-26 Vrachtwagen 

Niet-geleed motorvoertuig voor het wegverkeer, uitsluitend of hoofdzakelijk ontworpen voor 
goederenvervoer. 

B.II.A-27 Trekker voor het wegverkeer 

Motorvoertuig voor het wegverkeer, uitsluitend of hoofdzakelijk ontworpen voor het trekken 
van andere wegvoertuigen zonder eigen krachtbron (hoofdzakelijk opleggers). 

Landbouwtrekkers zijn uitgesloten. 

B.II.A-28 Landbouwtrekker 

Motorvoertuig, uitsluitend of hoofdzakelijk ontworpen voor landbouwdoeleinden, al dan niet tot 
het gewone wegverkeer toegelaten. 

B.II.A-29 Aanhangwagen 

Voertuig voor goederenvervoer over de weg, ontworpen om te worden getrokken door een 
motorvoertuig voor het wegverkeer. 

Landbouwaanhangers en caravans vallen hier niet onder. 

B.II.A-30 Landbouwaanhanger 

Aanhangwagen, uitsluitend of hoofdzakelijk ontworpen voor landbouwdoeleinden en om te 
worden getrokken door een landbouwtrekker, al dan niet toegelaten tot het gewone 
wegverkeer. 

B.II.A-31 Oplegger 

Wegvoertuig voor goederenvervoer zonder vooras, dat zodanig is ontworpen dat een gedeelte 
van het voertuig en een belangrijk gedeelte van zijn lading op een trekker voor het wegverkeer 
rusten. 

B.II.A-32 Geleed voertuig 

Trekker voor het wegverkeer waaraan een oplegger is gekoppeld. 

B.II.A-33 Aanhangwagencombinatie 

Motorvoertuig voor goederenvervoer over de weg waaraan een aanhangwagen is gekoppeld. 

Ook gelede voertuigen met nog een aanhangwagen vallen hieronder. 

- 46 -


B. Wegvervoer 
B.II.A-34 Speciaal motorvoertuig voor het wegverkeer 

Motorvoertuig voor het wegverkeer ontworpen voor andere doeleinden dan personen- of 
goederenvervoer. 

Deze categorie omvat: 

a) brandweerwagens, 
b) mobiele kranen, 
c) walsen met eigen aandrijving, 
d) bulldozers op wielen of rupsbanden, 
e) radio-, televisie- en filmopnamewagens, 
f) bibliotheekbussen, 
g) takelwagens, 
h) overige speciale motorvoertuigen voor het wegverkeer. 
B.II.A-35 Laadvermogen 

Het door de bevoegde dienst van het land van registratie van het voertuig toegestane 
maximumgewicht van de goederen. 

B.II.A-36 Laadvolume 

Het maximaal beschikbare volume in het voertuig (bv. gemeten in kubieke meter) voor 
goederenvervoer. 

B.II.A-37 Laadoppervlakte in het voertuig 

De maximaal voor goederenvervoer beschikbare laadoppervlakte in het voertuig (bv. gemeten 
in vierkante meter). 

B.II.A-38 Toegestaan maximumgewicht (brutogewicht) 

Het door de bevoegde dienst van het land van registratie toegestane totaalgewicht van het 
bedrijfsklare voertuig (of de combinatie van voertuigen) bij stilstand, inclusief het gewicht van 
de lading. 

Het gewicht van de bestuurder en het maximaal aantal toegestane inzittenden is inbegrepen. 

B.II.A-39 Ouderdom wegvoertuig 

Het aantal jaren dat verstreken is sinds de eerste registratie van het wegvoertuig, ongeacht 
het land van registratie. 

B.II.A-40 Cilinderinhoud 

De door de bevoegde dienst van het land van registratie gecertificeerde cilinderinhoud van de 
motor. 

- 47 -


B. Wegvervoer 
B.II.A-41 Leeggewicht 

Het door de bevoegde dienst van het land van registratie toegestane totaalgewicht van het 
bedrijfsklare voertuig (of de combinatie van voertuigen) bij stilstand, exclusief het gewicht van 
de lading. 

Afhankelijk van het land kan het onbeladen gewicht het gewicht van de bestuurder en 
brandstof omvatten. 

B.II.A-42 Motorenergie 

De voornaamste soort door het voertuig gebruikte motorenergie die door de bevoegde dienst 
van het land van registratie is gecertificeerd. 

Voor hybride voertuigen of voertuigen met dubbel brandstofsysteem die geschikt zijn voor 
meer dan een soort motorenergie (bv. lpg en benzine, of elektriciteit en diesel enz.) moet de 
voornaamste soort motorenergie zo mogelijk een alternatieve brandstof zijn. 

B.II.A-43 Alternatieve brandstof 

Een ander soort motorenergie dan de gewone brandstoffen, benzine en diesel. 

Alternatieve brandstoffen omvatten elektriciteit, lpg, aardgas (NGL of CNG), alcohol, mengsels 
van alcohol met andere brandstoffen, waterstof, biobrandstoffen (zoals biodiesel) enz. (Deze 
lijst is niet exhaustief.) Alternatieve brandstoffen omvatten geen ongelode benzine, benzine 
met een nieuwe samenstelling of (laagzwavelige) stadsdiesel. 

B.II.A-44 Datum van eerste registratie van een motorvoertuig 

De datum van eerste registratie van een motorvoertuig is de datum waarop het voertuig voor 
het eerst als nieuw werd ingeschreven in een register voor motorvoertuigen, ongeacht de 
nationaliteit van het register. 

De datum van registratie is de datum waarop de registratie werd ingeschreven door het 
registratiekantoor voor motorvoertuigen. Registratie van een ingevoerd tweedehandsvoertuig 
is geen eerste registratie maar moet als een herregistratie worden gezien. 

- 48 -


B. Wegvervoer 
B.II.B CONTAINERS ENZ. 
B.II.B-01 Laadeenheid 

Container, wissellaadbak. 

Flatcontainers (zie B.II.B-09) die in het zeevervoer worden gebruikt, vallen hieronder omdat ze 
als een speciaal containertype worden beschouwd. 

B.II.B-02 Intermodale transporteenheid (ITU) 

Container, wissellaadbak of oplegger/motorvoertuig voor goederenvervoer over de weg 
geschikt voor intermodaal vervoer. 

B.II.B-03 Container 

Speciale bak voor het vervoer van vracht, verstevigd en stapelbaar en geschikt voor 
horizontaal en verticaal overladen. 

Een meer formele, technische definitie van een container is: 

Een onderdeel van het vervoermaterieel dat: 

a) van duurzame aard en bijgevolg stevig genoeg is om meermaals te worden gebruikt, 
b) ontworpen is om het vervoer van goederen door middel van een of meer vervoerswijzen 
zonder overslag te vergemakkelijken, 
c) voorzien is van inrichtingen voor een gemakkelijke goederenoverslag en meer bepaald 
van één vervoerswijze naar een andere, 
d) zodanig ontworpen is dat het gemakkelijk kan worden beladen en geleegd, 
e) stapelbaar is, en 
f) een inwendig volume heeft van ten minste 1 m3. 
Wissellaadbakken blijven buiten beschouwing. 

Hoewel ze geen inwendig volume hebben, en bijgevolg niet aan criterium f) hierboven 
voldoen, moeten flatcontainers (zie B.II.B-09) die voor zeevervoer worden gebruikt, als een 
speciaal containertype worden beschouwd. Ze worden daarom hier opgenomen. 

B.II.B-04 Containerafmetingen 

De voornaamste containerafmetingen zijn: 

a) ISO-container van 20 voet (lengte 20 voet en breedte 8 voet), 
b) ISO-container van 40 voet (lengte 40 voet en breedte 8 voet), 
c) ISO-container van meer dan 20 en minder dan 40 voet, 
d) ISO-container van meer dan 40 voet, 
e) extra hoge cubecontainer, 
f) luchttransportcontainer (containers die voldoen aan vastgestelde normen voor 
luchtvervoer). 
- 49 -


B. Wegvervoer 
Containers zijn normaal 8 voet hoog maar ook andere hoogten komen voor. "Hoge 
cubecontainers" hebben een hoogte van 9,5 voet. "Extra hoge cubecontainers" zijn groter dan 
de ISO-afmetingen. Dergelijke containers kunnen een lengte hebben van 45 voet, 48 voet of 
53 voet. 
Containers met afmetingen zoals bepaald onder a) tot en met e) worden grote containers 
genoemd. 

B.II.B-05 Leeggewicht van een container 

Het leeggewicht van een container is opgenomen in het totale gewicht van de in de container 
vervoerde goederen, ook wel het bruto-brutogewicht van de goederen genoemd. Het 
brutogewicht van de in de container vervoerde goederen kan worden berekend door het 
leeggewicht van de container af te trekken van het bruto-brutogewicht en omgekeerd. Indien 
geen informatie over het leeggewicht beschikbaar is, dan mag het leeggewicht aan de hand 
van onderstaande gemiddelden worden geraamd. 

Het leeggewicht van een container mag worden geraamd op: 

a) ISO-container van 20 voet 2,3 ton 
b) ISO-container van 40 voet 3,7 ton 
c) ISO-container van meer dan 20 en minder dan 40 voet 3,0 ton 
d) ISO-container van meer dan 40 voet 4,7 ton 
B.II.B-06 Containertypes 

De voornaamste containertypes, zoals gedefinieerd in het ISO Standards Handbook on 
Freight Containers, zijn: 

1. Gewone containers, 
2. Speciale containers: 
– gesloten geventileerde container, 
– container met open dak (open-topcontainer), 
– platformcontainer met open zijkanten, 
– platformcontainer met open zijkanten en met volledige opbouw, 
– platformcontainer met open zijkanten, onvolledige opbouw en vaste kopschotten, 
– platformcontainer met open zijkanten, onvolledige bovenbouw en opvouwbare 
kopschotten, 
– platform (container), 
3. Specifieke vrachtcontainers: 
– thermische container, 
– geïsoleerde container, 
– koelcontainer (koudemiddelverbruikend), 
– mechanisch gekoelde container, 
– verwarmde container, 
– gekoelde en verwarmde container, 
– tankcontainer, 
– bulkcontainer voor droge lading, 
– specifiek genoemde vrachtcontainer (zoals voor voertuigen, vee en andere), en 
luchttransportcontainer. 
B.II.B-07 TEU (Twenty-foot Equivalent Unit) 

Een statistische eenheid die op een ISO-container met een lengte van 20 voet (6,10 m) 
gebaseerd is. Deze eenheid wordt gebruikt als een standaardmaat voor containers van 
verschillende capaciteit en voor het beschrijven van de capaciteit van containerschepen of 
-terminals. Eén ISO-container van 20 voet (6,10 m) is gelijk aan 1 TEU. 

- 50 -


B. Wegvervoer 
Eén ISO-container van 40 voet is gelijk aan 2 TEU’s. 
Eén container van meer dan 20 en minder dan 40 voet is gelijk aan 1,50 TEU. 
Eén container van meer dan 40 voet is gelijk aan 2,25 TEU’s. 

B.II.B-08 Wissellaadbak 

Een vrachtvervoereenheid die aan de afmetingen van wegvoertuigen is aangepast en die 
voorzien is van inrichtingen voor goederenoverslag tussen vervoerswijzen, meestal 
weg/spoor. 

Dergelijk gevulde eenheden konden oorspronkelijk niet worden gestapeld of aan de 
bovenzijde worden gehesen. Veel eenheden kunnen dat nu wel, maar niet in dezelfde mate 
als containers. Het belangrijkste verschil met containers is dat wissellaadbakken aangepast 
zijn aan de afmetingen van wegvoertuigen. Dergelijke eenheden moeten door de 
Internationale Spoorwegunie (UIC) worden goedgekeurd om op het spoor te kunnen worden 
gebruikt. Sommige wissellaadbakken zijn uitgerust met opvouwbare poten waarop zij staan 
als ze zich niet op het voertuig bevinden. 

B.II.B-09 Flatcontainer 

Een laadbaar platform zonder enige opbouw maar met dezelfde lengte en breedte als de 
bodem van een container en bovenaan en onderaan voorzien van hoekstukken. 

Dit is een alternatief begrip dat wordt gebruikt voor bepaalde soorten speciale containers, 
namelijk platformcontainers en platformcontainers met onvolledige opbouw. 

B.II.B-10 Pallet 

Verhoogd platform om het hijsen en stapelen van goederen te vergemakkelijken. 

Pallets zijn gewoonlijk van hout en hebben standaardafmetingen: 
1 000 mm x 1 200 mm (ISO) en 800 mm x 1 200 mm (CEN). 

B.II.B-11 Rolcontainer, rolpallet 

Kleine, niet-stapelbare, meestal bakvormige eenheid op wielen om het laden en lossen van 
goederen te vergemakkelijken. 

- 51 -


B. Wegvervoer 
B.III ONDERNEMINGEN, ECONOMISCHE RESULTATEN EN 
WERKGELEGENHEID 
B.III-01 Vervoer tegen vergoeding 

Personen- of goederenvervoer waarvoor een vergoeding wordt betaald. 

B.III-02 Vervoer voor eigen rekening 

Vervoer dat niet tegen vergoeding is. 

Dergelijk vervoer gebeurt wanneer een onderneming haar eigen personeel of goederen 
vervoert zonder dat dit met een financiële transactie gepaard gaat. Hoewel particulieren 
dergelijk vervoer kunnen ondernemen, valt dit hier niet onder. 

B.III-03 Onderneming 

Institutionele eenheid of kleinste combinatie van institutionele eenheden die alle noodzakelijke 
functies voor het uitoefenen van productieactiviteiten omvat en deze rechtstreeks of 
onrechtstreeks controleert. 

Een onderneming wordt gekenmerkt door eenheid van eigendom of zeggenschap. Er kan 
evenwel verscheidenheid zijn wat betreft de economische activiteiten en de locaties waarop 
deze worden uitgeoefend. 

B.III-04 Wegvervoersonderneming 

Onderneming die op een of meer plaatsen dienstverlenende activiteiten op het gebied van 
wegvervoer verricht en waarvan de hoofdactiviteit uit het oogpunt van toegevoegde waarde in 
wegvervoer bestaat. 

In de activiteitenclassificaties worden deze ondernemingen onder de volgende klassen 
ingedeeld: 

– ISIC/Rev. 41: Afdeling 49, klasse 492 – Overig vervoer te land, 
– Klasse 4921 – Stedelijk of voorstedelijk personenvervoer te land, 
– Klasse 4922 – Overig personenvervoer te land, 
– Klasse 4923 – Goederenvervoer over de weg, 
– NACE/Rev. 22: Afdeling 49, klasse 49.3 – Overig personenvervoer te land, 
– Klasse 49.31 – Personenvervoer te land, binnen steden of voorsteden, 
– Klasse 49.32 – Exploitatie van taxi's, 
– Klasse 49.39 – Overig personenvervoer te land, 
– NACE/Rev. 2: Afdeling 49, klasse 49.4 – Goederenvervoer over de weg, 
– Klasse 49.41 – Goederenvervoer over de weg, 
– Klasse 49.42 – Verhuisbedrijven. 
Ook ondernemingen zonder werknemers in loondienst worden in aanmerking genomen. 
Alleen eenheden die tijdens de referentieperiode daadwerkelijk een activiteit uitoefenen, 
worden in aanmerking genomen. „Slapende” eenheden of eenheden die hun activiteit nog niet 
hebben aangevat, vallen hier niet onder. 
1 ISIC/Rev. 4 – International Standard Industrial Classification of all economic activities, United Nations 
Statistical Division. 
2 NACE Rev. 2 – Statistische nomenclatuur van economische activiteiten in de Europese 
Gemeenschappen, Publicatieblad L 393 van 30 december 2006, blz. 1. 

- 52 -


B. Wegvervoer 
B.III-05 Onderneming voor personenvervoer over de weg 

Wegvervoersonderneming die diensten verleent en exploiteert op het gebied van het vervoer 
van een of meer personen (reizigers), de bestuurder niet meegeteld, en waarvan de 
hoofdactiviteit uit het oogpunt van toegevoegde waarde uit wegvervoer van personen bestaat. 

B.III-06 Onderneming voor goederenvervoer over de weg 

Wegvervoersonderneming die diensten verleent en exploiteert op het gebied van het vervoer 
van goederen, en waarvan de hoofdactiviteit uit het oogpunt van toegevoegde waarde uit 
wegvervoer van goederen bestaat. 

B.III-07 Stadsvervoersonderneming 

Wegvervoersonderneming die geregelde of occasionele stedelijke of soortgelijke 
vervoerdiensten binnen een of meer bebouwde kommen exploiteert en waarvan de 
hoofdactiviteit uit het oogpunt van toegevoegde waarde uit personenvervoer binnen stedelijke 
gebieden bestaat. 

B.III-08 Openbare wegvervoersonderneming 

Wegvervoersonderneming waarin de centrale of een andere overheid of een overheidsbedrijf 
een meerderheidsbelang (meer dan 50% van het kapitaal) heeft. 

B.III-09 Personeel 

Het gemiddelde aantal werknemers van een wegvervoersonderneming gedurende de 
verslagperiode (inclusief werkende eigenaars, permanent in de onderneming werkzame 
vennoten en onbezoldigd meewerkende gezinsleden), met inbegrip van het personeel dat 
buiten de onderneming werkt, maar door een arbeidsovereenkomst aan haar is verbonden en 
rechtstreeks door haar wordt betaald. 

Personeel kan als volgt worden ingedeeld: 

a) bestuurders, 
b) mecaniciens, 
c) magazijnbedienden, 
d) personeel voor het wagenparkbeheer, 
e) overig kantoorpersoneel. 
B.III-10 Omzet 

Door de wegvervoersonderneming gedurende de verslagperiode in rekening gebracht 
totaalbedrag overeenkomend met de marktwaarde van de aan derden geleverde goederen of 
verleende diensten. De omzet omvat "overige exploitatie-inkomsten", bv. inkomsten uit 
concessies, franchise-overeenkomsten, octrooien, handelsmerken en dergelijke. Hierbij zijn 
alle belastingen en andere heffingen op de door de onderneming aan haar klanten in rekening 
gebrachte goederen en diensten inbegrepen, met uitzondering van de btw. De omzet omvat 
ook alle andere aan de klanten aangerekende kosten. Aan de klant verleende 
prijsverminderingen, restituties en reducties, met uitzondering van kortingen voor contante 
betaling, moeten in mindering worden gebracht. 

De omzet omvat alleen gewone activiteiten en bijgevolg niet de verkoop van vaste activa. Van 
de overheid ontvangen exploitatiesteun wordt ook niet meegeteld. 

- 53 -


B. Wegvervoer 
B.III-11 Investeringsuitgaven voor wegen 

Uitgaven voor nieuwbouw of voor uitbreiding van bestaande wegen, met inbegrip van herstel, 
renovatie en grote reparaties. 

B.III-12 Investeringsuitgaven voor wegvoertuigen 

Uitgaven voor de aankoop van wegvoertuigen. 

B.III-13 Onderhoudsuitgaven voor wegen 

Uitgaven om de wegen berijdbaar te houden. 

Omvatten onderhoud van het wegdek en gewone reparatiewerkzaamheden (met betrekking 
tot de ruwheid van de rijbaan, het onderhoud van de bermen enz.) 

B.III-14 Onderhoudsuitgaven voor wegvoertuigen 

Uitgaven om de wegvoertuigen operationeel te houden. 

- 54 -


B. Wegvervoer 
B.IV VERKEER 
B.IV-01 Wegverkeer 

Alle bewegingen van wegvoertuigen op een bepaald wegennet. 

Wanneer een wegvoertuig door een ander wordt vervoerd, worden alleen de bewegingen van 
het vervoerende voertuig (actieve wijze) in aanmerking genomen. 

B.IV-02 Wegverkeer op het binnenlands grondgebied 

Alle bewegingen van wegvoertuigen binnen de grenzen van een bepaald land, ongeacht het 
land van registratie van de voertuigen. 

B.IV-03 Verkeer van lege wegvoertuigen 

Alle bewegingen van wegvoertuigen waarbij het bruto-brutogewicht van de vervoerde 
goederen, inclusief het gewicht van materieel zoals containers, wissellaadbakken en pallets, 
gelijk is aan nul. Alle bewegingen van touringcars, bussen, trolleybussen en trams zonder 
reizigers. 

De beweging van een wegvoertuig dat lege containers, wissellaadbakken, pallets e.d. 
vervoert, wordt niet als een traject in onbeladen toestand beschouwd. 

B.IV-04 Stadsverkeer over de weg 

Verkeer in een stedelijk gebied uitgevoerd door wegvoertuigen. 

Kleine gedeelten over stadswegen die deel uitmaken van doorgaande trajecten, worden niet 
als stadsverkeer beschouwd. 

B.IV-05 Wegverkeer in bebouwde kommen 

Verkeer op wegen in bebouwde kommen. 

B.IV-06 Wegtraject 

Verplaatsing van een wegvoertuig van een vastgesteld beginpunt naar een vastgesteld 
eindpunt. 

Een traject kan uit verschillende onderdelen bestaan. 

B.IV-07 Voertuigkilometer 

Meeteenheid die overeenkomt met de beweging van een wegvoertuig over een afstand van 
één kilometer. 

Bedoeld is de daadwerkelijk afgelegde afstand. De bewegingen van lege wegvoertuigen voor 
goederenvervoer worden meegeteld. Combinaties van een trekker en een oplegger of een 
vrachtwagen en een aanhangwagen worden als één voertuig geteld. 

- 55 -


B. Wegvervoer 
B.IV-08 Wegvoertuig dat een land is binnengekomen 

Beladen of leeg wegvoertuig dat een land over de weg is binnengekomen. 

Indien een motorrijtuig met een andere vervoerswijze het land binnenkomt, wordt alleen de 
actieve wijze (het vervoerende voertuig) in aanmerking genomen. 

B.IV-09 Wegvoertuig dat een land is uitgegaan 

Beladen of leeg wegvoertuig dat een land over de weg is uitgegaan. 

Indien een motorvoertuig met een andere vervoerswijze het land uitgaat, wordt alleen de 
actieve wijze (het vervoerende voertuig) in aanmerking genomen. 

B.IV-10 Wegvoertuig in doorvoer 

Beladen of leeg wegvoertuig dat het land is binnengekomen en het op een andere plaats heeft 
verlaten, ongeacht de wijze van vervoer, voor zover het volledige traject op het grondgebied 
van dat land over de weg is afgelegd en er geen belading of lossing in het land heeft 
plaatsgevonden. 

Wegvoertuigen die bij de grens van het desbetreffende land worden geladen of gelost worden 
meegeteld als daar twee vervoerswijzen aan te pas komen. 

B.IV-11 Jaarlijkse gemiddelde dagelijkse verkeersstroom 

Gemiddelde stroom van voertuigen die een bepaald tellingpunt op het wegennet passeert. 

De telling kan handmatig of automatisch, onafgebroken of in bepaalde perioden gebeuren. 

- 56 -


B. Wegvervoer 
B.V KWANTIFICERING VAN HET VERVOER 
B.V-01 Wegvervoer 

Alle verplaatsingen van goederen en/of reizigers per wegvoertuig op een bepaald wegennet. 

Wanneer een wegvoertuig door een ander wordt vervoerd, worden alleen de bewegingen van 
het vervoerende voertuig (actieve wijze) in aanmerking genomen. 

B.V-02 Binnenlands wegvervoer 

Wegvervoer tussen twee in hetzelfde land gelegen plaatsen (een laad- of instapplaats en een 
los-of uitstapplaats), ongeacht het land van registratie van het wegvoertuig. Kan gepaard 
gaan met doorvoer door een tweede land. 

Het loskoppelen van een aanhangwagen/oplegger van een wegvoertuig en het koppelen van 
een aanhangwagen/oplegger aan een ander wegvoertuig wordt beschouwd als lossen en 
laden van de goederen in de aanhangwagen/oplegger. 

B.V-03 Wegcabotage 

Wegvervoer in een ander land dan het land van registratie, uitgevoerd door een wegvoertuig 
dat in het rapporterend land geregistreerd is. 

B.V-04 Internationaal wegvervoer 

Wegvervoer tussen een laad- of instapplaats of los- of uitstapplaats in het rapporterend land 
en een laad- of instapplaats of los- of uitstapplaats in een ander land. 

Dit kan gepaard gaan met doorvoer door een of meer andere landen. 

B.V-05 Derdelandenwegvervoer 

Wegvervoer door een wegvoertuig dat geregistreerd is in een land dat zich bevindt tussen de 
laad- of instapplaats in een tweede land en een los- of uitstapplaats in een derde land. 

Dit kan gepaard gaan met doorvoer door een of meer andere landen. 

B.V-06 Doorvoer over de weg 

Wegvervoer over het grondgebied van een land tussen twee in een of meer andere landen 
gelegen plaatsen (een laad- of instapplaats en een los- of uitstapplaats), voor zover het 
volledige traject op het grondgebied van dat land over de weg wordt afgelegd en er geen 
belading en lossing in het land plaatsvindt. 

Wegvoertuigen die bij de grens van het desbetreffende land worden geladen of gelost worden 
meegeteld als daar twee vervoerswijzen aan te pas komen. 

- 57 -


B. Wegvervoer 
B.V-07 Stadsvervoer over de weg 

Vervoer op stadswegen of stadstramlijnen. 

Alleen vervoer dat uitsluitend of hoofdzakelijk op stadswegen plaatsvindt, wordt als 
stadsvervoer beschouwd. 

B.V-08 Wegreiziger 

Een persoon die een reis in een wegvoertuig maakt. Bestuurders van personenauto's, met 
uitzondering van taxichauffeurs, worden als reizigers beschouwd. Het personeel van 
autobussen, trolleybussen, trams en wegvoertuigen voor goederenvervoer wordt niet als 
reiziger beschouwd. 

B.V-09 Wegreizigerskilometer 

Meeteenheid die overeenkomt met de verplaatsing van één wegreiziger over een afstand van 
één kilometer. 

Bedoeld is de daadwerkelijk door de reiziger afgelegde afstand. 

B.V-10 Wegreizigersreis 

De verbinding tussen de instapplaats en de uitstapplaats van reizigers vervoerd door een 
wegvoertuig. 

Het overstappen van een reiziger direct van een voertuig in een ander van hetzelfde type, 
ongeacht de onderneming, wordt niet als instappen of uitstappen beschouwd. Wanneer 
tussen twee reizen evenwel wordt overgestapt op een andere vervoerswijze, moet dit worden 
beschouwd als uitstappen uit en vervolgens weer instappen in een ander voertuig. 

B.V-11 Openbaar wegvervoer 

Openbaar wegvervoer omvat reizigersvervoer per bus of tram met een geregelde dienst, 
geëxploiteerd door een openbare of een private onderneming. 

B.V-12 Wegreizigersreis met openbaar wegvervoer 

De verbinding tussen de instapplaats en de uitstapplaats van reizigers vervoerd door een bus 
of een tram. 

Het overstappen van een reiziger direct van een voertuig in een ander van hetzelfde type, 
ongeacht de onderneming, wordt niet als instappen of uitstappen beschouwd. Wanneer 
tussen twee reizen evenwel wordt overgestapt op een andere vervoerswijze, moet dit worden 
beschouwd als uitstappen uit en vervolgens weer instappen in een ander voertuig. 

B.V-13 Ingestapte wegreiziger op een wegvoertuig voor openbaar vervoer 

Reiziger die in een wegvoertuig stapt om zich te laten vervoeren. 

Het overstappen van een reiziger direct van een voertuig in een ander van hetzelfde type, 
ongeacht de onderneming, wordt indien mogelijk niet als instappen of uitstappen beschouwd. 
Wanneer tussen twee reizen evenwel wordt overgestapt op een andere vervoerswijze, moet 
dit worden beschouwd als uitstappen uit en vervolgens weer instappen in een ander voertuig. 

- 58 -


B. Wegvervoer 
B.V-14 Uitgestapte wegreiziger uit een wegvoertuig voor openbaar vervoer 

Reiziger die een wegvoertuig na een reis verlaat. 

Het overstappen van een reiziger direct van een voertuig in een ander van hetzelfde type, 
ongeacht de onderneming, wordt indien mogelijk niet als instappen of uitstappen beschouwd. 
Wanneer tussen twee reizen evenwel wordt overgestapt op een andere vervoerswijze, moet 
dit worden beschouwd als uitstappen uit en vervolgens weer instappen in een ander voertuig. 

B.V-15 Wegverbinding (reizigersvervoer) 

Verbinding over de weg tussen de instapplaats en de uitstapplaats van reizigers, ongeacht de 
gevolgde reisweg. 

De plaatsen worden aangeduid overeenkomstig internationale classificaties zoals NUTS 
(Nomenclatuur van territoriale eenheden voor de statistiek - Eurostat). 

B.V-16 Instapplaats 

De plaats waar de reiziger voor de reis in een wegvoertuig is ingestapt. 

Het overstappen van een reiziger direct van een voertuig in een ander van hetzelfde type, 
ongeacht de onderneming, wordt indien mogelijk niet als instappen of uitstappen beschouwd. 
Wanneer tussen twee reizen evenwel wordt overgestapt op een andere vervoerswijze, moet 
dit worden beschouwd als uitstappen uit en vervolgens weer instappen in een ander voertuig. 

B.V-17 Uitstapplaats 

De plaats waar de reiziger na een reis een wegvoertuig verlaat. 

Het overstappen van een reiziger direct van een voertuig in een ander van hetzelfde type, 
ongeacht de onderneming, wordt indien mogelijk niet als instappen of uitstappen beschouwd. 
Wanneer tussen twee reizen evenwel wordt overgestapt op een andere vervoerswijze, moet 
dit worden beschouwd als uitstappen uit en vervolgens weer instappen in een ander voertuig. 

B.V-18 Over de weg vervoerde goederen 

Alle per wegvoertuig verplaatste goederen. 

Verpakkingen en containers, wissellaadbakken, pallets e.d. vallen hieronder. 

B.V-19 Bruto-brutogewicht van goederen 

Het totale gewicht van de vervoerde goederen, het gewicht van de verpakking en het 
leeggewicht van de transporteenheid (bv. containers, wissellaadbakken en goederenpallets). 

B.V-20 Brutogewicht van goederen 

Het totale gewicht van de vervoerde goederen en het gewicht van de verpakking, maar zonder 
het leeggewicht van de transporteenheden (bv. containers, wissellaadbakken en 
goederenpallets). 

- 59 -


B. Wegvervoer 
B.V-21 Leeggewicht 

Het gewicht van een transporteenheid (bv. containers, wissellaadbakken en goederenpallets) 
alvorens een vracht wordt geladen. 

B.V-22 Tonkilometer over de weg 

Meeteenheid die overeenkomt met de verplaatsing van één ton goederen over de weg over 
een afstand van één kilometer. 

Bedoeld is de daadwerkelijk afgelegde afstand. 

B.V-23 TEU-kilometer over de weg 

Meeteenheid van containervervoer die overeenkomt met de verplaatsing van één TEU over de 
weg over een afstand van één kilometer. 

Bedoeld is de daadwerkelijk afgelegde afstand. 

B.V-24 Categorieën vervoerde goederen 

Vervoerde goederen kunnen in categorieën worden ingedeeld. 

Voorbeelden van classificaties zijn NST 2007 (Nomenclature uniforme des marchandises pour 
les Statistiques de Transport), die de CSTE (Classification pour les Statistiques de Transport 
de marchandises en Europe - VN/ECE) vervangt, en de NST/R (Nomenclature uniforme des 
marchandises pour les Statistiques de Transport, Revisée - Eurostat). 

B.V-25 Vrachttypes 

Vervoerde goederen kunnen worden ingedeeld volgens VN/ECE-aanbeveling 21 Codes for 
types of cargo, packages and packaging materials, Genève maart 1986. De vrachtcategorieën 
zijn: 

-vloeibare bulk, 
-vaste bulk, 
-grote vrachtcontainers, 
-andere vrachtcontainers, 
-goederen op pallets, 
-goederen in lengen, 
-mobiele eenheden met eigen beweegkracht, 
-andere mobiele eenheden, 
-andere vrachttypes. 
B.V-26 Gevaarlijke goederen 

De klassen over de weg vervoerde goederen zijn gedefinieerd in de vijftiende herziene uitgave 
van de UN Recommendations on the Transport of Dangerous Goods, Verenigde Naties, 
Genève 2007. 

-klasse 1: springstoffen, 
-klasse 2: gassen, 
-klasse 3: brandbare vloeistoffen, 
-klasse 4: brandbare vaste stoffen, voor zelfontbranding vatbare stoffen, 
stoffen die in contact met water brandbare gassen ontwikkelen, 
-klasse 5: oxiderende stoffen en organische peroxiden, 
-klasse 6: giftige en besmettelijke stoffen, 
-klasse 7: radioactief materiaal, 
-klasse 8: corrosieve stoffen, 
-klasse 9: diverse gevaarlijke stoffen en voorwerpen. 
- 60 -


B. Wegvervoer 
B.V-27 Geladen goederen 

In een wegvoertuig geplaatste en over de weg verzonden goederen. 

Het overladen van het ene wegvoertuig voor goederenvervoer op het andere of het 
verwisselen van de trekker voor het wegverkeer worden als laden na lossen beschouwd. 

B.V-28 Geloste goederen 

Na vervoer over de weg van een wegvoertuig afgehaalde goederen. 

Het overladen van het ene wegvoertuig voor goederenvervoer op het andere en het 
verwisselen van de trekker voor het wegverkeer worden als lossen na laden beschouwd. 

B.V-29 Over de weg het land uitgegane goederen (behalve doorvoergoederen die het volledige 
traject over de weg hebben afgelegd) 

Goederen die in het rapporterende land in een wegvoertuig zijn geladen, het land over de weg 
zijn uitgegaan en in een ander land zijn gelost. 

B.V-30 Over de weg het land binnengekomen goederen (behalve doorvoergoederen die het 
volledige traject over de weg hebben afgelegd) 

Goederen die in een ander land in een wegvoertuig zijn geladen en die het rapporterende land 
over de weg zijn binnengekomen en er zijn gelost. 

B.V-31 Over de weg vervoerde doorvoergoederen 

Goederen die het land over de weg binnenkomen en het over de weg op een andere plaats 
verlaten nadat zij in hetzelfde motorvoertuig voor goederenvervoer over de weg over het 
grondgebied van het land zijn vervoerd. 

Het overladen van het ene voertuig voor goederenvervoer op het andere en het verwisselen 
van de trekker voor het wegverkeer worden als laden/lossen beschouwd. 

B.V-32 Wegverbinding (goederenvervoer) 

Verbinding over de weg tussen de laadplaats en de losplaats van goederen, ongeacht de 
gevolgde reisweg. 

De plaatsen worden aangeduid overeenkomstig internationale classificaties zoals NUTS 
(Nomenclatuur van territoriale eenheden voor de statistiek - Eurostat). 

B.V-33 Laadplaats 

De plaats waar de goederen in een motorvoertuig voor goederenvervoer over de weg zijn 
geladen of de plaats waar de trekker voor het wegverkeer is verwisseld. 

B.V-34 Losplaats 

De plaats waar de goederen van een motorvoertuig voor goederenvervoer over de weg zijn 
gelost of de plaats waar de trekker voor het wegverkeer is verwisseld. 

- 61 -


B. Wegvervoer 
B.V-35 Gebruik van vervoercapaciteit 

Indicator voor het gebruik van de vervoercapaciteit. 

De indicatoren kunnen worden berekend als de daadwerkelijke hoeveelheid vervoerde 
goederen of reizigers als percentage van de capaciteit van het voertuig gemeten in gewicht, 
volume, laadbakruimte of toegestaan aantal zittende of staande reizigers (zoals gedefinieerd 
in B.II.A-20, B.II.A-35 en B.II.A-36). 

Rekening houdend met de vervoersafstand en het geleidelijk lossen tijdens een traject, kan 
een alternatieve indicator worden berekend als de daadwerkelijke vervoersprestatie als 
percentage van de grootst mogelijke vervoersprestatie voor de daadwerkelijke trajecten. 

- 62 -


B. Wegvervoer 
B.VI ENERGIEVERBRUIK 
B.VI-01 Energieverbruik wegvervoer 
Finaal energieverbruik van motorvoertuigen voor het wegverkeer. 

De energie gebruikt voor de aandrijving van vervoermiddelen en voor het hijsen door 
ingebouwde kranen, voor verlichting, verwarming en ander comfort in de vervoermiddelen 
wordt meegeteld. Het finale energieverbruik door lege wegvoertuigen wordt ook meegeteld. 

B.VI-02 Ton aardolie-equivalent (TOE) 

Eenheid van energieverbruik: 1 TOE = 0,041868 TJ. 

De door het Internationaal Energieagentschap (IEA) in 1991 toegepaste 
omrekeningscoëfficiënten zijn: 

-motorbenzine 1,070 
-gasolie/dieselolie 1,035 

-zware stookolie 0,960 
-vloeibaar petroleumgas 1,130 
-aardgas 0,917 
De omrekeningscoëfficiënt die de IEA voor elektriciteit gebruikt, is: 1 TWh = 0,086 Mtoe. 

B.VI-03 Joule 

Eenheid van energieverbruik: 
1 terajoule = 1012 Joule = 2,78 x 105 kWh, 
1 terajoule = 23,88459 TOE. 

B.VI-04 Motorbenzine 

Lichte olie van koolwaterstoffen gebruikt in interne verbrandingsmotoren, behalve in 
vliegtuigmotoren. 

Motorbenzine wordt tussen 35 °C en 215 °C gedistilleerd en gebruikt als brandstof voor 
vonkontstekingsmotoren in landvoertuigen. Motorbenzine kan additieven, oxygenaten en 
octaanverhogende stoffen, waaronder loodverbindingen zoals TEL (tetraethyllood) en TML 
(tetramethyllood), bevatten. 
Calorische waarde: 44,8 TJ/1 000 t. 

B.VI-05 Gasolie/dieselolie 

Olie verkregen uit de laatste fractie afkomstig van de atmosferische distillatie van ruwe 
aardolie. 

Tot gasolie/dieselolie worden de zware gasoliën gerekend die worden verkregen door 
vacuümherdistillatie van het residu van de atmosferische distillatie. Gasolie/dieselolie 
distilleert tussen 200 °C en 380 °C, waarbij minder dan 65% van het volume (inclusief 
verliezen) bij 250 °C en 80% of meer bij 350 °C distilleert. Het vloeipunt ligt altijd boven 50 °C 
en de dichtheid bedraagt meer dan 0,81. De door vermenging verkregen zware olie wordt bij 
gasolie ingedeeld voor zover de kinematische viscositeit ervan 25 cST bij 40 °C niet 
overschrijdt. 

Calorische waarde: 43,3 TJ/1 000 t. 

- 63 -


B. Wegvervoer 
B.VI-06 Vloeibaar petroleumgas (lpg) 

Lichte koolwaterstoffen behorend tot de paraffinen, alleen verkregen door distillatie van ruwe 
aardolie. 

Lpg omvat propaan en butaan of een mengsel van beide koolwaterstoffen. Deze kunnen 
vloeibaar worden gemaakt onder lage druk (5-10 atmosfeer). In vloeibare toestand bij een 
temperatuur van 38 °C is hun dampdruk gelijk aan of lager dan 24,5 bar. De dichtheid varieert 
van 0,50 tot 0,58. 

B.VI-07 Aardgascondensaten (NGL) 

Vloeibare of vloeibaar gemaakte koolwaterstoffen verkregen bij de winning, zuivering en 
stabilisering van aardgas, met wisselende eigenschappen variërend van die van ethaan, 
butaan en propaan tot zware oliën. NGL's worden gedistilleerd met ruwe aardolie in 
raffinaderijen, vermengd met geraffineerde aardolieproducten of direct gebruikt, afhankelijk 
van hun eigenschappen. 

B.VI-08 Elektriciteit 

Energie opgewekt door waterkrachtcentrales, geothermische centrales, kerncentrales en 
klassieke thermische centrales, met uitzondering van energie opgewekt door pompcentrales. 
De meeteenheid is een calorische waarde van 3,6 TJ/GWh. 

Een pompcentrale is een elektriciteitscentrale waarvan het reservoir door middel van pompen 
wordt gevuld. 

- 64 -


B. Wegvervoer 
B.VII ONGEVALLEN 
B.VII-01 Ongeval met slachtoffers 

Een ongeval waarbij minstens één rijdend wegvoertuig betrokken is op een voor het publiek 
toegankelijke openbare of particuliere weg en waarbij minstens één persoon omkomt of 
gewond geraakt. 

Zelfmoord of poging tot zelfmoord is geen ongeval maar een incident veroorzaakt door een 
doelbewuste handeling om zichzelf dodelijk te verwonden. Indien een zelfmoord of poging tot 
zelfmoord echter verwondingen veroorzaakt aan een andere weggebruiker, dan wordt het 
incident beschouwd als een ongeval met slachtoffers. 

Hieronder vallen: botsingen tussen wegvoertuigen, tussen wegvoertuigen en voetgangers, 
tussen wegvoertuigen en dieren of vaste obstakels en ongevallen waarbij slechts één 
wegvoertuig betrokken is. Hieronder vallen eveneens botsingen tussen wegvoertuigen en 
spoorvoertuigen. Botsingen waarbij meer voertuigen betrokken zijn, worden als één ongeval 
geteld wanneer tussen opeenvolgende botsingen zeer weinig tijd verloopt. Bij ongevallen met 
slachtoffers worden ongevallen die alleen met materiële schade gepaard gaan, niet 
meegeteld. 

Terreurdaden worden niet meegeteld. 

B.VII-02 Dodelijk ongeval 

Ongeval waarbij een persoon om het leven komt. 

B.VII-03 Niet-dodelijk ongeval 

Alle andere ongevallen met slachtoffers dan dodelijke ongevallen. 

B.VII-04 Slachtoffer 

Een persoon die als gevolg van een ongeval wordt gewond of om het leven komt. 

B.VII-05 Dodelijk slachtoffer 

Iemand die bij een ongeval om het leven is gekomen of binnen dertig dagen daarna aan de 
gevolgen ervan overlijdt, met uitzondering van zelfmoord. 

Een dodelijk slachtoffer wordt niet meegeteld als de bevoegde autoriteiten zelfmoord als 
doodsoorzaak aanwijzen, d.w.z. een doelbewuste handeling om zichzelf verwondingen toe te 
brengen met de dood tot gevolg. Voor landen die deze limiet van dertig dagen niet toepassen, 
worden omrekeningscoëfficiënten geschat, zodat vergelijkingen op basis van de definitie van 
dertig dagen kunnen worden gemaakt. 

- 65 -


B. Wegvervoer 
B.VII-06 Gewonde 

Iemand die als gevolg van een ongeval met slachtoffers niet onmiddellijk noch binnen de 
dertig dagen overleden is maar verwondingen heeft opgelopen die normaal gezien medische 
behandeling vereisen, met uitzondering van poging tot zelfmoord. 

Personen met minder ernstige verwondingen, zoals kleine snijwonden en kneuzingen, worden 
normaal niet als gewonden beschouwd. 

Een gewonde wordt niet meegeteld als de bevoegde autoriteiten poging tot zelfmoord door die 
persoon als oorzaak van de verwondingen aanwijzen, d.w.z. een doelbewuste handeling om 
zichzelf verwondingen toe te brengen met verwondingen, maar niet de dood, tot gevolg. 

B.VII-07 Zwaargewonde 

Iemand die bij een ongeval gewond is geraakt en langer dan 24 uur in het ziekenhuis was 
opgenomen. 

B.VII-08 Lichtgewonde 

B.IV/V-01 Alle gewonden met uitzondering van dodelijke slachtoffers en zwaargewonden. 

Personen met minder ernstige verwondingen, zoals kleine snijwonden en kneuzingen, worden 
normaal niet als gewonden beschouwd. 

B.VII-09 Bestuurder betrokken bij een ongeval met slachtoffers 

Een bij een ongeval betrokken persoon die ten tijde van het ongeval een wegvoertuig 
bestuurde. 

B.VII-10 Inzittende betrokken bij een ongeval met slachtoffers 

Een bij een ongeval met slachtoffers betrokken persoon, met uitzondering van de bestuurder, 
die zich ten tijde van het ongeval in of op een wegvoertuig bevond of aan het instappen of 
uitstappen was. 

B.VII-11 Voetganger betrokken bij een ongeval met slachtoffers 

Een bij een ongeval met slachtoffers betrokken persoon, met uitzondering van een inzittende 
of bestuurder zoals hierboven gedefinieerd. 

Hieronder vallen personen die in een kinderwagen, een invalidenwagentje of een ander klein 
voertuig zonder motor zitten of die een dergelijke wagen duwen of trekken. Hieronder vallen 
ook personen die een fiets of bromfiets duwen of die rolschaatsen, skateboards, ski's of 
andere soortgelijke voorwerpen gebruiken. 

- 66 -


B. Wegvervoer 
B.VII-12 Ongeval tussen wegvoertuig en voetganger 

Een ongeval met slachtoffers waarbij een of meer wegvoertuigen en een of meer voetgangers 
betrokken zijn. 

Hierbij speelt het geen rol of een voetganger in de eerste of een latere fase van het ongeval 
betrokken was dan wel of een voetganger al dan niet op de weg werd gewond of gedood. 

B.VII-13 Ongeval met één wegvoertuig 

Een ongeval waarbij slechts één wegvoertuig betrokken is. 

Hieronder vallen ongevallen met voertuigen die een botsing probeerden te vermijden en van 
de weg raakten of die werden veroorzaakt door een botsing omdat zich een obstakel of dieren 
op de weg bevonden. Uitgesloten zijn botsingen met voetgangers en geparkeerde voertuigen. 

B.VII-14 Ongeval met meer wegvoertuigen 

Een ongeval met slachtoffers waarbij twee of meer wegvoertuigen betrokken zijn. 

Bij de volgende soorten ongevallen met slachtoffers zijn twee of meer wegvoertuigen 
betrokken: 

a) Kop-staartbotsing: botsing met een ander voertuig dat dezelfde rijstrook van een 
rijbaan gebruikt en zich in dezelfde richting beweegt, vertraagt of tijdelijk tot stilstand is 
gekomen. 
Uitgesloten zijn botsingen met geparkeerde voertuigen. 

b) Frontale botsing: botsing met een ander voertuig dat dezelfde rijstrook van een rijbaan 
gebruikt en zich in de tegenovergestelde richting beweegt, vertraagt of tijdelijk tot stilstand is 
gekomen. 
Uitgesloten zijn botsingen met geparkeerde voertuigen. 

c) Botsing door oversteken of afslaan: botsing met een ander voertuig dat in zijwaartse 
richting beweegt bij het oversteken, verlaten of oprijden van een weg. 
Uitgesloten zijn botsingen met voertuigen die tot stilstand zijn gekomen en wachten om af 
te slaan; deze moeten onder a) of b) worden ingedeeld. 

d) Overige botsingen met inbegrip van botsingen met geparkeerde voertuigen: 
botsing tussen twee voertuigen die zij aan zij rijden, inhalen of van rijstrook veranderen; of 
botsing met een voertuig dat is geparkeerd of tot stilstand gekomen aan de rand van een 
rijbaan, op bermen, gemarkeerde parkeerruimten, voetpaden of parkeerplaatsen enz. 
Onder B-VII-14 d) vallen botsingen die niet onder a), b) of c) vallen. Het bepalend element 
voor de indeling van ongevallen tussen voertuigen is de eerste botsing op de rijbaan of de 
eerste mechanische inslag op het voertuig. 

- 67 -


B. Wegvervoer 
B.VII-15 Ongeval met bestuurder onder invloed van alcohol, drugs of medicijnen 

Ongeval met slachtoffers waarbij ten minste één bestuurder onder invloed van alcohol, drugs 
of medicijnen verkeerde waardoor volgens de nationale regelgeving de rijvaardigheid in het 
gedrang komt. 

B.VII-16 Daglicht 

Zoals door de politie of andere instanties gerapporteerd. 

B.VII-17 Duisternis 

Zoals door de politie of andere instanties gerapporteerd. 

B.VII-18 Schemering (of onbekend) 

Zoals door de politie of andere instanties gerapporteerd. 

Een restcategorie die alle gevallen bestrijkt waarin het daglicht zeer zwak is of geen informatie 
over de lichtsituatie beschikbaar is. 

B.VII-19 Droog wegdek 

Een wegdek waarop zich geen water, sneeuw, ijs of andere stoffen bevinden. 

B.VII-20 Overig wegdek 

Elk ander wegdek dan een droog wegdek. 

- 68 -


C. BINNENVAARTVERVOER 

C. Binnenvaartvervoer 
C.I INFRASTRUCTUUR 
C.I-01 Waterweg 

Rivier, kanaal, meer of een ander wateroppervlak dat door natuurlijke of kunstmatige 
kenmerken geschikt is voor de scheepvaart. 

Waterwegen met maritieme kenmerken (d.w.z. waterwegen die door het rapporterende land 
worden bestempeld als geschikt voor bevaring, hoofdzakelijk door schepen voor zee- en 
binnenvaart) vallen hieronder. Riviermondingen worden eveneens tot de waterwegen 
gerekend. De grens wordt gevormd door de plaats het dichtst bij de zee waar de rivier minder 
dan 3 km breed is bij eb en minder dan 5 km bij vloed. 

C.I-02 Binnenwaterweg 

Niet van de zee deel uitmakend wateroppervlak dat door natuurlijke of kunstmatige kenmerken 
geschikt is voor bevaring hoofdzakelijk door binnenvaartschepen. Deze term omvat zowel 
bevaarbare rivieren, meren, kanalen als riviermondingen. 

De lengte van rivieren en kanalen wordt gemeten in het midden van de vaargeul. De lengte 
van meren en lagunen wordt gemeten over de kortst bevaarbare route tussen de verst van 
elkaar verwijderde punten waartussen vervoer plaatsvindt. Waterwegen die de grens tussen 
twee landen vormen, worden door beide landen gemeld. 

C.I-03 Bevaarbare rivier 

Natuurlijke waterweg, al dan niet genormaliseerd of gekanaliseerd, geschikt voor de 
scheepvaart. 

C.I-04 Bevaarbaar meer 

Natuurlijk wateroppervlak geschikt voor de scheepvaart. 

Lagunen (van de zee door een landtong gescheiden brakwatergebieden) vallen hieronder. 

C.I-05 Bevaarbaar kanaal 

Waterweg die hoofdzakelijk voor de scheepvaart is gegraven. 

C.I-06 Binnenwateren 

Net van binnenwaterwegen binnen een bepaald gebied die toegankelijk zijn voor de openbare 
scheepvaart. 

C.I-07 Categorieën binnenwaterwegen 

Volgens de „Classification of European Inland Waterways, canals, navigable rivers and lakes” 
van de VN/ECE/ECMV van 1992 worden de verschillende categorieën als volgt gedefinieerd: 

aan de hand van de horizontale afmetingen van schepen en duwkonvooien. 

Klasse (lengte/grootste breedte) 

I tot III tot 80/9 m 

IV 80-85/9,5 m 

V a 95-110/11,40 m 

V b 172-175/11,40 m 

- 70 -


C. Binnenvaartvervoer 
VI a 95-110/22,80 m 

VI b 185-195/22,80 m 

VI c 270-280/22,80 of 195-200/33-34,20 m 

VII 285/33-34,20 m en meer. 

In sommige gevallen wordt de „vervoercapaciteit van schepen” gebruikt om de 
binnenwaterwegen in te delen. 

C.I-08 Haven 

Een plaats voor het aanleggen van schepen, het laden of lossen van lading van schepen of 
voor het instappen of uitstappen van reizigers in of uit schepen, gewoonlijk direct op een pier. 

C.I-09 Statistische haven 

Een statistische haven bestaat uit een of meer havens die gewoonlijk worden gecontroleerd 
door een enkele havenautoriteit die bewegingen van schepen en ladingen kan registreren. 

C.I-10 UN/LOCODE 

Code bestaande uit vijf tekens waarbij de eerste twee tekens de ISO 3166-landencodes zijn, 
terwijl de drie overige zijn afgeleid van Aanbeveling 16 van de VN/ECE in Genève, samen met 
door Eurostat verstrekte havencodes die nog niet in het VN-systeem zijn opgenomen. 

C.I-11 Kadelengte 

Totale kadelengte in meter. 

C.I-12 Roroligplaats 

Plaats waar een roroschip kan aanleggen en motorvoertuigen en andere mobiele roroeenheden 
via opritten kan in- en uitladen. 

C.I-13 Havenkranen naar hefvermogen 

Aantal in havens beschikbare kranen naar hefvermogen. 

Mogelijke klassen hefvermogen: 

a) 10 ton of minder, 
b) meer dan 10 ton en tot en met 20 ton, 
c) meer dan 20 ton en tot en met 40 ton, 
d) meer dan 40 ton. 
C.I-14 Havenkranen naar soort 

Aantal in havens beschikbare kranen naar soort. 

a) mobiele containerkranen, 
b) overige containerkranen, 
c) overige kranen. 
C.I-15 Verbindingen met andere vervoermiddelen 

Beschikbaarheid en afstanden van havens tot verbindingen met andere vervoermiddelen in 
km: 

a) zeescheepvaart, 
- 71 -


C. Binnenvaartvervoer 
b) verbinding met reizigerstrein, 
c) verbinding met goederentrein, 
d) toegang autosnelweg, 
e) luchthaven. 
C.I-16 Aanlegplaatsen 

Plaats waar schepen kunnen aanleggen enkel voor het in- en uitstappen van reizigers en die 
geen deel uitmaakt van een binnenhaven. 

C.I-17 Sluis 

Een afgesloten gedeelte van een binnenwaterweg met poorten aan beide kanten om het 
waterpeil te kunnen doen stijgen of dalen om schepen te kunnen laten doorvaren. 
Scheepsliften vallen hieronder. 

Een scheepslift is een machine voor het vervoer van schepen tussen wateren met verschillend 
peil. 

- 72 -


C. Binnenvaartvervoer 
VERVOERMIDDELEN 

C.II.A VAARTUIGEN 
C.II.A-01 Binnenvaartschip 

Een vaartuig, ontworpen voor goederenvervoer, openbaar personenvervoer of speciaal 
uitgerust voor een bepaalde commerciële functie, dat voornamelijk vaart over binnenwateren 
of over waterwegen in of dichtbij beschutte wateren of gebieden waar havenvoorschriften 
gelden. 

Schepen in reparatie vallen hieronder. en binnenschepen die geschikt zijn bevonden voor de 
zeevaart (schepen voor zee- en binnenvaart) vallen hieronder. Uitgesloten zijn: havenboten, 
lichters, zeehavensleepboten, veerponten, visserijvaartuigen, baggerboten, schepen gebruikt 
voor waterwerken, alsook schepen uitsluitend gebruikt voor bunkering en opslag, drijvende 
werkplaatsen, woonboten en plezierboten. 

C.II.A-02 Binnenlands binnenvaartschip 

Binnenvaartschip dat op de peildatum in het rapporterende land is geregistreerd. 

In landen waar geen registratie bestaat, worden binnenvaartschepen die eigendom zijn van 
een onderneming die voor belastingdoeleinden in dat land is gevestigd als binnenlandse 
binnenvaartschepen beschouwd. 

C.II.A-03 Buitenlands binnenvaartschip 

Binnenvaartschip dat op de peildatum in een ander dan het rapporterende land is 
geregistreerd. 

C.II.A-04 Fluvio-maritiem vaartuig 

Een binnenvaartschip dat eveneens ontworpen en geschikt is bevonden voor de exploitatie als 
zeeschip. 

C.II.A-05 Binnenvaartvrachtschip 

Schip met een capaciteit van ten minste 20 ton, dat voor goederenvervoer over 
binnenwaterwegen is ontworpen. 

C.II.A-06 Binnenvaartreizigersschip 

Schip ontworpen voor het vervoer op binnenwaterwegen van meer dan twaalf betalende 
reizigers. 

C.II.A-07 Binnenvaartcontainerschip 

Schip dat geheel is uitgerust met vaste en mobiele geleidingen voornamelijk bestemd voor het 
vervoer van containers. 

- 73 -


C. Binnenvaartvervoer 
C.II.A-08 Binnenvloot 

Aantal binnenvaartschepen dat op de peildatum in het rapporterende land is geregistreerd en 
geschikt is bevonden om de binnenwaterwegen te bevaren. 

Veranderingen in de vloot hebben betrekking op veranderingen die zijn opgetreden in de totale 
vloot of in een bepaald type schip van de binnenlandse vloot van het rapporterende land en 
die het gevolg zijn van nieuwbouw, type- of capaciteitsveranderingen, aankopen en verkopen 
in het buitenland, sloop, ongevallen of overschrijvingen van of naar het 
zeescheepvaartregister. 

C.II.A-09 Motorschip 

Gemotoriseerde binnenvaartvrachtschepen die geen motortankschepen zijn. 

Sleepschepen, duwbakken en duwsleepschepen met alleen een hulpmotor worden onder de 
desbetreffende categorie opgenomen. Motorschepen die ook voor slepen kunnen worden 
gebruikt, blijven onder deze categorie opgenomen. 

C.II.A-10 Motorduwboot 

Motorboot die is ontworpen of aangepast om duwbakken of duwsleepschepen te duwen. 

C.II.A-11 Sleepschip 

Binnenvaartvrachtschip, dat is ontworpen om te worden gesleept en geen eigen mechanische 
aandrijving heeft. 

Sleepschepen die van een hulpmotor zijn voorzien, blijven onder deze categorie opgenomen. 

C.II.A-12 Duwbak 

Binnenvaartvrachtschip dat is ontworpen om te worden geduwd en geen eigen mechanische 
aandrijving heeft. 

Duwbakken die van een hulpmotor zijn voorzien, blijven onder deze categorie opgenomen. 

C.II.A-13 Duwsleepschip 

Binnenvaartvrachtschip dat is ontworpen om te worden geduwd of gesleept en geen eigen 
mechanische aandrijving heeft. 

Duwsleepschepen die voorzien zijn van een hulpmotor blijven onder deze categorie 
opgenomen. 

C.II.A-14 Motortankschip 

Motorschip voor bulkvervoer van vloeistoffen of gassen in vaste tanks. 

Tankschepen voor bulkvervoer van goederen in poedervorm, zoals cement, meel, gips enz. 
zijn uitgezonderd en worden onder motorschepen opgenomen. 

- 74 -


C. Binnenvaartvervoer 
C.II.A-15 Motorduwtanker 

Motorduwboot voor bulkvervoer van vloeistoffen of gassen. 

Tankschepen voor bulkvervoer van goederen in poedervorm, zoals cement, meel, gips enz. 
zijn uitgezonderd en worden onder motorduwboten opgenomen. 

C.II.A-16 Sleeptankschip 

Sleepschip bestemd voor bulkvervoer van vloeistoffen of gassen. 

Tankschepen voor bulkvervoer van goederen in poedervorm, zoals cement, meel, gips enz. 
zijn uitgezonderd en worden onder sleepschepen opgenomen. 

C.II.A-17 Tankduwbak 

Duwbak voor bulkvervoer van vloeistoffen of gassen. 

Tankduwbakken voor bulkvervoer van goederen in poedervorm, zoals cement, meel, gips enz. 
zijn uitgesloten en worden onder duwbakken opgenomen. 

C.II.A-18 Duwsleeptanker 

Duwsleepschip voor bulkvervoer van vloeistoffen of gassen. 

Tankschepen voor bulkvervoer van goederen in poedervorm, zoals cement, meel, gips enz. 
zijn uitgesloten en worden onder duwsleepschepen opgenomen. 

C.II.A-19 Overige vaartuigen voor goederenvervoer 

Elk ander binnenvaartvrachtschip voor goederenvervoer dat niet valt onder de voorgaande 
categorieën. 

C.II.A-20 Sleepboot 

Motorschip met een vermogen van ten minste 37 kW, dat is ontworpen om sleepschepen, 
duwsleepschepen of vlotten te slepen, maar niet om goederen te vervoeren. 

Haven- en zeesleepboten worden niet meegeteld. 

C.II.A-21 Duwboot 

Motorschip met een vermogen van ten minste 37 kW, dat is ontworpen of aangepast om 
duwbakken of duwsleepschepen te duwen, maar niet om goederen te vervoeren. 

Havenduwboten worden niet meegeteld. 

C.II.A-22 Duwsleepboot 

Motorschip met een vermogen van ten minste 37 kW, dat is ontworpen of aangepast om 
sleepschepen, duwsleepschepen of vlotten te slepen of om duwbakken of duwsleepschepen 
te duwen, maar niet om goederen te vervoeren. 

- 75 -


C. Binnenvaartvervoer 
C.II.A-23 Vervoercapaciteit van een binnenvaartvrachtschip 

Het maximum toegestane gewicht van goederen, uitgedrukt in ton, dat een schip mag 
vervoeren. 

C.II.A-24 Laadvermogen binnenvaartreizigersschip 

Het maximum toegestane aantal reizigers dat een schip mag vervoeren. 

C.II.A-25 Vermogen (kW) 

Mechanische voortstuwingskracht ontwikkeld door de scheepsmotor. 

Het vermogen wordt gemeten in effectieve kilowatts (schroefvermogen): 
1 kW=1,36 pk; 1 pk = 0,735 kW. 

C.II.A-26 Bouwjaar van het schip 

Jaar waarin de scheepsromp in zijn oorspronkelijke uitvoering werd gebouwd. 

- 76 -


C. Binnenvaartvervoer 
C.II.B CONTAINERS, ENZ. 
C.II.B-01 Laadeenheid 

Container, wissellaadbak. 

„Flats” (zie C.II.B-09 hierna) die voor zeevervoer worden gebruikt, zijn opgenomen als een 
speciaal containertype. 

C.II.B-02 Intermodale transporteenheid (ITU) 

Container, wissellaadbak of oplegger/motorvoertuig voor goederenvervoer over de weg 
geschikt voor intermodaal vervoer. 

C.II.B-03 Container 

Speciale bak voor het vervoer van vracht, verstevigd en stapelbaar en geschikt voor 
horizontaal en verticaal overladen. Een meer formele, technische definitie van een container 
is: 

onderdeel van vervoeruitrusting dat: 

a) van duurzame aard en bijgevolg stevig genoeg is om meermaals te worden gebruikt; 
b) is ontworpen om het vervoer van goederen door middel van een of meer wijzen van 
vervoer zonder tussentijdse overslag te vergemakkelijken; 
c) is voorzien van toebehoren voor een eenvoudige goederenomslag en meer bepaald van 
één wijze van vervoer naar een andere; 
d) zodanig ontworpen is dat het gemakkelijk kan worden geladen en gelost; 
e) stapelbaar is en 
f) een inwendig volume heeft van ten minste 1 m3. 
Wissellaadbakken zijn uitgezonderd. 

Hoewel ze geen inwendig volume hebben, en bijgevolg niet aan criterium f) hierboven 
voldoen, moeten flats (zie C.II.B-09 hierna) die voor zeevervoer worden gebruikt, als een 
speciaal containertype worden beschouwd. Ze worden daarom hier opgenomen. 

C.II.B-04 Containerafmetingen 

De voornaamste containerafmetingen zijn: 

a) ISO-containers van 20 voet (lengte 40 voet en breedte 8 voet); 
b) ISO-containers van 40 voet (lengte 40 voet en breedte 8 voet); 
c) ISO-containers met een lengte van meer dan 20 en minder dan 40 voet; 
d) ISO-containers met een lengte van meer dan 40 voet; 
e) super high cube containers; 
f) luchttransportcontainers (containers die voldoen aan vastgestelde normen voor 
luchtvervoer). 
Containers zijn normaal 8 voet hoog maar andere hoogten bestaan eveneens. „High cube 
containers” zijn containers met een hoogte van 9,5 voet. De afmetingen van „super high cube 
containers” zijn groter dan de ISO-afmetingen. Dergelijke containers kunnen een lengte 
hebben van 45 voet, 48 voet of 53 voet. 
Containers met afmetingen zoals bepaald onder a) tot e) worden grote containers genoemd. 

- 77 -


C. Binnenvaartvervoer 
C.II.B-05 Leeggewicht van een container 

Het leeggewicht van een container is opgenomen in het totale gewicht van de in de container 
vervoerde goederen, ook wel het bruto-brutogewicht van de goederen genoemd. Het 
brutogewicht van de in de container vervoerde goederen kan worden berekend door het 
leeggewicht van de container af te trekken van het bruto-brutogewicht en omgekeerd. Indien 
geen informatie over het leeggewicht beschikbaar is, dan mag het leeggewicht aan de hand 
van onderstaande gemiddelden worden geraamd. 

Het leeggewicht van een container mag worden geraamd op: 

ISO-container van 20 voet 2,3 ton 
ISO-container van 40 voet 3,7 ton 
ISO-container met een lengte van meer dan 20 en minder dan 40 voet 3,0 ton 
ISO-container met een lengte van meer dan 40 voet 4,7 ton 

C.II.B-06 Containertypes 

De voornaamste containertypes, zoals gedefinieerd in het ISO Standards Handbook on 
Freight Containers, zijn: 

1. gewone containers; 
2. speciale containers: 
− 
gesloten geventileerde container; 
− 
container met open dak (open-topcontainer); 
− 
platformcontainer met open zijkanten; 
− 
platformcontainer met open zijkanten en met volledige opbouw; 
− 
platformcontainer met open zijkanten, onvolledige opbouw en vaste kopschotten; 
− 
platformcontainer met open zijkanten, onvolledige bovenbouw en opvouwbare 
kopschotten; 
− platform (container); 

3 specifieke vrachtcontainers: 
− thermische container; 
− geïsoleerde container; 
− 
koelcontainer - (koudemiddelverbruikend); 
− 
mechanisch gekoelde container; 
− verwarmde container; 
− 
gekoelde en verwarmde container; 
− tankcontainer; 
− 
container voor droge bulkgoederen; 
− 
specifiek genoemde vrachtcontainer (zoals voor voertuigen, vee en andere); 
− luchttransportcontainer. 

C.II.B-07 TEU (Twenty-foot Equivalent Unit) 

Een statistische eenheid die op een ISO-container met een lengte van 20 voet (6,10 m) 
gebaseerd is. Deze statistische eenheid wordt gebruikt als een standaardmaat voor containers 
van verschillende capaciteit en voor het beschrijven van de capaciteit van containerschepen of 
-terminals. Eén ISO-container van 20 voet (6,10 m) is gelijk aan 1 TEU. 

Eén ISO-container van 40 voet is gelijk aan 2 TEU’s. 
Eén container met een lengte van meer dan 20 en minder dan 40 voet is gelijk aan 1,50 TEU. 
Eén container met een lengte van meer dan 40 voet is gelijk aan 2,25 TEU’s. 

- 78 -


C. Binnenvaartvervoer 
C.II.B-08 Wissellaadbak 

Een vrachtvervoereenheid die aan de afmetingen van wegvoertuigen is aangepast en die 
voorzien is van toebehoren voor goederenomslag tussen meerdere vervoerswijzen, meestal 
weg/spoor. 

Dergelijke, gevulde, eenheden konden oorspronkelijk niet worden gestapeld of aan de 
bovenzijde worden gehesen. Veel eenheden kunnen dat nu wel, maar niet in dezelfde mate 
als containers. Het belangrijkste verschil met containers is dat wissellaadbakken aangepast 
zijn aan de afmetingen van wegvoertuigen. Dergelijke eenheden moeten door de 
Internationale Spoorwegunie (UIC) worden goedgekeurd om op het spoor te kunnen worden 
gebruikt. Sommige wissellaadbakken zijn met opvouwbare poten uitgerust zodat zij kunnen 
staan als zij zich niet op het voertuig bevinden. 

C.II.B-09 Flat 

Een laadbaar platform zonder enige opbouw maar met dezelfde lengte en breedte als de 
bodem van een container en bovenaan en onderaan voorzien van hoekstukken. 

Dit is een alternatief begrip dat wordt gebruikt voor bepaalde soorten speciale containers, 
namelijk platformcontainers en platformcontainers met onvolledige opbouw. 

C.II.B-10 Pallet 

Verhoogd platform bedoeld om het hijsen en stapelen van goederen te vergemakkelijken. 

Pallets zijn gewoonlijk van hout en hebben standaardafmetingen: 
1 000 mm x 1 200 mm (ISO) en 800 mm x 1 200 mm (CEN). 

C.II.B-11 Roro-eenheid 

Verrijdbare voorziening voor het vervoeren van goederen zoals een vrachtwagen, 
aanhangwagen of oplegger, die op een schip of op een trein kan worden gereden of gesleept. 

Deze definitie omvat haven- en scheepstrailers. 

C.II.B-12 Portaalkraan 

Een brugkraan bestaande uit een horizontale rijbrug op poten die vast zijn, in vaste sporen 
lopen of op rubberbanden rijden, met een relatief beperkte bewegingsruimte. De vracht kan 
horizontaal, verticaal en zijwaarts worden verplaatst. 

Dergelijke kranen worden meestal gebruikt bij een aansluiting weg/spoor en/of schip/kade. 

C.II.B-13 Portaalwagen 

Een brugheftruck op rubberen banden om containers te verplaatsen of te stapelen op een 
vlakke versterkte ondergrond. 

- 79 -


C. Binnenvaartvervoer 
C.II.B-14 Reach stacker 

Een trekvoertuig aan de voorkant uitgerust voor het heffen, stapelen of verplaatsen van ITU's. 

C.II.B-15 Vorkheftruck 

Een voertuig uitgerust met machinaal aangedreven horizontale vorken waarmee pallets, 
containers en wissellaadbakken kunnen worden gehesen, verplaatst of gestapeld. De 
containers en wissellaadbakken zijn meestal niet geladen. 

C.II.B-16 Spreader 

Aanpasbare voorzieningen aan een hefinrichting ontworpen voor verbinding met de bovenste 
hoekstukken van een ITU. 

Vele spreaders hebben bovendien grijparmen die in de onderste rails van een ITU grijpen. 

- 80 -


C. Binnenvaartvervoer 
C.III ONDERNEMINGEN, ECONOMISCHE RESULTATEN EN 
WERKGELEGENHEID 
C.III-01 Onderneming 

Institutionele eenheid of kleinste combinatie van institutionele eenheden die alle noodzakelijke 
functies voor het uitoefenen van productieactiviteiten omvat en deze rechtstreeks of 
onrechtstreeks controleert. 

Een onderneming wordt gekenmerkt door eenheid van eigendom of controle. Er kan evenwel 
verscheidenheid zijn wat betreft de economische activiteiten en de locaties waarop deze 
worden uitgeoefend. Ook ondernemingen zonder werknemers in loondienst worden in 
aanmerking genomen. Alleen eenheden die tijdens de referentieperiode daadwerkelijk een 
activiteit uitoefenen, worden in aanmerking genomen. „Slapende” eenheden of eenheden die 
hun activiteit nog niet hebben aangevat, zijn uitgesloten. 

C.III-02 Binnenvaartonderneming 

Onderneming die op een of meer plaatsen dienstverlenende activiteiten voor de binnenvaart 
verricht en waarvan de hoofdactiviteit uit het oogpunt van toegevoegde waarde in het vervoer 
over binnenwaterwegen en dienstverlening met betrekking tot vervoer over binnenwaterwegen 
bestaat. 

In de activiteitenclassificaties worden deze ondernemingen onder de volgende klassen 
ingedeeld: 

-ISIC/Rev.43: klasse 5022 – Vervoer over binnenwaterwegen 
- NACE/Rev.24: klasse 5040 – Binnenvaart. 
C.III-03 Openbare binnenvaartonderneming 

Binnenvaartonderneming waarin de centrale of een andere overheid of een overheidsbedrijf 
een meerderheidsbelang (meer dan 50% van het kapitaal) heeft. 

C.III-04 Binnenwaterhavenbedrijf 

Onderneming die is opgericht om op een of meer plaatsen havendiensten op binnenwateren te 
verlenen en waarvan de hoofdactiviteit uit het oogpunt van toegevoegde waarde uit 
havendiensten op binnenwateren bestaat. Plezierhavenbedrijven zijn uitgezonderd. 

In de activiteitenclassificaties worden deze ondernemingen onder de volgende klassen 
ingedeeld: 

− 
ISIC/Rev.4 5022 - Diensten in verband met vervoer over water 
5224 - Vrachtbehandeling 
− 
NACE/Rev.2 50.22 - Diensten in verband met vervoer over water 

52.24 - Vrachtbehandeling 
Opmerking: ISIC 9329 en NACE 93.29 omvatten plezierhavenactiviteiten. 

3 ISIC/Rev 4 – International Standard Industrial Classification of all economic activities, United Nations Statistical 
Division (Draft) (Internationale norm voor de classificatie van economische activiteiten, Verenigde Naties, VN-
Commissie voor de statistiek (Ontwerp)) 
4 NACE Rev. 2 – Statistische nomenclatuur van economische activiteiten in de Europese Gemeenschappen, 
Publicatieblad L 393 van 30 december 2006, blz. 1. 

- 81 -


C. Binnenvaartvervoer 
C.III-05 Openbaar binnenwaterhavenbedrijf 

Havenonderneming waarin de centrale of een andere overheid of een overheidsbedrijf een 
meerderheidsbelang (meer dan 50% van het kapitaal) heeft. 

C.III-06 Personeel 

Het gemiddelde aantal werknemers van een binnenvaartonderneming gedurende een 
verslagperiode (inclusief werkende eigenaars, permanent in de onderneming werkzame 
vennoten en onbezoldigd meewerkende gezinsleden), met inbegrip van het personeel dat 
buiten de onderneming werkt, maar door een arbeidsovereenkomst aan haar is verbonden en 
rechtstreeks door haar wordt betaald. 

C.III-07 Omzet 

Door de binnenvaartonderneming gedurende de verslagperiode in rekening gebracht 
totaalbedrag overeenkomend met de marktwaarde van de aan derden geleverde goederen of 
verleende diensten. Hierbij zijn alle kosten en alle belastingen en andere heffingen op de door 
de onderneming aan haar klanten in rekening gebrachte goederen en diensten inbegrepen, 
met uitzondering van de btw. Ook alle andere aan de klanten aangerekende kosten zijn 
inbegrepen. Aan de klant verleende prijsverminderingen, restituties en reducties, met 
uitzondering van kortingen voor contante betaling, alsook de waarde van retourverpakking, 
moeten in mindering worden gebracht. 

De omzet omvat alleen gewone activiteiten en bijgevolg niet de verkoop van vaste activa. Van 
de overheid ontvangen exploitatiesteun wordt ook niet meegeteld. 

C.III-08 Investeringsuitgaven voor infrastructuur 

Uitgaven voor nieuwbouw en uitbreiding van de bestaande infrastructuur, met inbegrip van 
verbouwing of vernieuwing en grote herstelwerkzaamheden. 

Uitgaven voor sluizen vallen hieronder. 

C.III-09 Investeringsuitgaven voor varend materieel 

Uitgaven voor de aankoop van varend materieel. 

C.III-10 Onderhoudsuitgaven voor infrastructuur 

Uitgaven om de infrastructuur operationeel te houden. 

Uitgaven voor sluizen vallen hieronder. 

C.III-11 Onderhoudsuitgaven voor varend materieel 

Uitgaven om het varend materieel operationeel te houden. 

- 82 -


C. Binnenvaartvervoer 
C.IV VERKEER 
C.IV-01 Binnenvaartverkeer 
Alle verplaatsingen van binnenvaartschepen binnen een bepaald netwerk van binnenwateren. 

Wanneer een binnenschip door een ander voertuig wordt vervoerd, wordt alleen de 
verplaatsing van het vervoerende voertuig (actieve wijze) in aanmerking genomen. 

C.IV-02 Binnenvaartverkeer op het binnenlands grondgebied 

Alle verplaatsingen van binnenvaartschepen binnen de grenzen van een bepaald land, 
ongeacht het land van registratie van het schip. 

C.IV-03 Binnenvaartverkeer in onbeladen toestand 

Alle verplaatsingen van binnenvaartvrachtschepen waarbij het bruto-brutogewicht van de 
vervoerde goederen, inclusief het gewicht van uitrusting zoals containers, wissellaadbakken 
en pallets gelijk is aan nul en alle verplaatsingen van binnenvaartschepen voor 
personenvervoer zonder reizigers. 

De verplaatsing van een binnenvaartschip dat containers, wissellaadbakken, pallets e.d. 
vervoert, wordt niet als een traject in onbeladen toestand beschouwd. 

C.IV-04 Binnenvaarttraject 

Verplaatsing van een binnenvaartschip van een vastgesteld beginpunt naar een vastgesteld 
eindpunt. 

Een traject kan uit verschillende onderdelen bestaan. 

C.IV-05 Scheepskilometer 

Meeteenheid die overeenkomt met de verplaatsing van een binnenvaartschip over een afstand 
van één kilometer. 

Bedoeld is de daadwerkelijk afgelegde afstand. Verplaatsingen van onbeladen schepen 
worden meegeteld. Bij konvooien wordt elke eenheid als een schip geteld. 

C.IV-06 Binnenvaartkonvooi 

Combinatie van een of meer binnenvaartschepen zonder eigen aandrijving die worden 
gesleept of geduwd door een of meer motorschepen. 

C.IV-07 Konvooikilometer 

Meeteenheid voor verkeer die overeenkomt met de verplaatsing van een konvooi op een 
binnenwaterweg over een afstand van één kilometer. 

Bedoeld is de daadwerkelijk afgelegde afstand. Verplaatsingen van onbeladen schepen of 
konvooien worden meegeteld. 

- 83 -


C. Binnenvaartvervoer 
C.IV-08 Aangeboden tonkilometer 

Meeteenheid voor de verplaatsing van één ton beschikbare capaciteit in een binnenvaartschip 
voor goederenvervoer in het gewone verkeer over een afstand van één kilometer. 

Bedoeld is de daadwerkelijk afgelegde afstand. 

C.IV-09 Aangeboden zitplaatskilometer 

Meeteenheid voor de verplaatsing van één beschikbare zitplaats in een binnenschip voor 
personenvervoer in het gewone verkeer over een afstand van één kilometer. 

Bedoeld is de daadwerkelijk afgelegde afstand. 

C.IV-10 Binnengekomen binnenvaartschip 

Beladen of leeg binnenvaartschip dat het land over de binnenwaterwegen is binnengekomen. 

Indien een binnenvaartschip het land via een ander vervoermiddel binnenkomt, wordt alleen 
de actieve wijze (het vervoerende vervoermiddel) geregistreerd. 

C.IV-11 Uitgegaan binnenvaartschip 

Beladen of leeg binnenvaartschip dat het land over de binnenwaterwegen is uitgegaan. 

Indien een binnenvaartschip het land via een ander vervoermiddel uitgaat, wordt alleen de 
actieve wijze (het vervoerende vervoermiddel) geregistreerd. 

C.IV-12 Binnenvaartschip in doorvoer 

Beladen of leeg binnenvaartschip dat het land is binnengekomen en het op een andere plaats 
heeft verlaten, ongeacht de wijze van vervoer, voor zover het volledige traject op het 
grondgebied van dat land over binnenwateren is afgelegd en er geen belading of lossing in het 
land heeft plaatsgevonden. 

Binnenvaartschepen die bij de grens van het land worden geladen op of gelost van een ander 
vervoermiddel worden meegeteld. 

- 84 -


C. Binnenvaartvervoer 
C.V KWANTIFICERING VAN HET VERVOER 
C.V-01 Binnenvaartvervoer 
Alle verplaatsingen van goederen en/of reizigers met binnenvaartschepen die geheel of 
gedeeltelijk plaatsvinden op binnenwaterwegen. 

Bunkers en bevoorrading van schepen in de haven zijn uitgesloten. Wanneer een 
binnenvaartschip door een ander vervoermiddel wordt vervoerd, wordt alleen de verplaatsing 
van het vervoerende vervoermiddel (actieve wijze) in aanmerking genomen. 

C.V-02 Binnenlandse binnenvaart 

Alle verplaatsingen van goederen en/of reizigers met een binnenvaartschip tussen twee 
plaatsen (een laad- of instapplaats en een los- of uitstapplaats) in eenzelfde nationale 
grondgebied ongeacht de plaats van registratie van het binnenvaartschip. Dit kan gepaard 
gaan met doorvoer door een ander land maar dit vervoer dient te worden geregistreerd als 
doorvoer in dit land. 

C.V-03 Binnenlandse verplaatsing 

Alle verplaatsingen van goederen en/of reizigers van en naar binnenlandse havens die met 
elkaar verbonden zijn door waterwegen en die mogelijk bevaarbaar zijn gemaakt door één of 
meer sluizen. 

C.V-04 Binnenvaartcabotage 

Binnenlandse binnenvaart verricht door een binnenvaartschip dat in een ander land is 
geregistreerd. 

C.V-05 Internationale binnenvaart 

Binnenvaartvervoer tussen twee in verschillende landen gelegen plaatsen (een laad- of 
instapplaats en een los- of uitstapplaats). Kan gepaard gaan met doorvoer door een of meer 
andere landen. Voor deze landen dient dit vervoer te worden geregistreerd als doorvoer. 

C.V-06 Derdelandenbinnenvaart 

Binnenvaartvervoer door een onderneming van een land dat zich bevindt tussen de laad- of 
instapplaats in een tweede land en een los- of uitstapplaats in een derde land. 

Dit kan gepaard gaan met doorvoer door een of meer andere landen. 

C.V-07 Vervoer tussen een rivier en de zee 

Vervoer dat gedeeltelijk verloopt via binnenwateren en gedeeltelijk over zee, zonder 
overladen. Dit kan gebeuren met binnenvaart- of zeeschepen. 

Een binnenvaartschip dat voor dit soort vervoer wordt gebruikt, dient over de juiste 
zeevaartvergunning te beschikking. 

- 85 -


C. Binnenvaartvervoer 
C.V-08 Doorvaartvervoer op binnenwateren 

Binnenvaartvervoer over het grondgebied van een land tussen twee in andere landen gelegen 
plaatsen (een laad- of instapplaats en een los- of uitstapplaats), voor zover het volledige 
traject op het grondgebied van dat land over binnenwateren wordt afgelegd en er geen 
belading/instappen en lossing/uitstappen in dat land plaatsvindt. 

Binnenvaartschepen die bij de grens van het land worden geladen op of gelost van een ander 
vervoermiddel worden meegeteld. 

C.V-09 Binnenvaart over stadswateren 

Binnenvaart over waterwegen die in een stedelijk gebied zijn gelegen. 

Alleen binnenvaart die uitsluitend of hoofdzakelijk in een bebouwde kom plaatsvindt, wordt als 
binnenvaart over stadswateren beschouwd. 

C.V-10 Binnenvaartreiziger 

Een persoon die een reis op een binnenvaartschip maakt. Het personeel van 
binnenvaartschepen wordt niet als reiziger beschouwd. 

C.V-11 Reizigerskilometer over de binnenwateren 

Meeteenheid die overeenkomt met de verplaatsing van één binnenvaartreiziger over een 
afstand van één kilometer. 

Bedoeld is de daadwerkelijk door de reiziger afgelegde afstand. 

C.V-12 Ingestapte binnenvaartreiziger 

Reiziger die op een binnenvaartschip stapt om zich te laten vervoeren. 

Het overstappen van het ene binnenvaartschip op het andere tijdens een reis wordt als 
instappen na uitstappen beschouwd. 

C.V-13 Uitgestapte binnenvaartreiziger 

Reiziger die een binnenvaartschip na een reis verlaat. 

Het overstappen van het ene binnenvaartschip op het andere tijdens een reis wordt als 
uitstappen voor het opnieuw instappen beschouwd. 

C.V-14 Binnenvaartverbinding (reizigersvervoer) 

Verbinding over de binnenwateren tussen de instapplaats en de uitstapplaats van reizigers, 
ongeacht de gevolgde reisweg. 

De plaatsen worden aangeduid overeenkomstig internationale classificaties zoals NUTS 
(Nomenclatuur van territoriale eenheden voor de statistiek - Eurostat). 

C.V-15 Instapplaats 

De plaats waar de reiziger voor de reis op een binnenvaartschip is ingestapt. 

Het overstappen van het ene binnenvaartschip op het andere tijdens een reis wordt als 
instappen na uitstappen beschouwd. 

- 86 -


C. Binnenvaartvervoer 
C.V-16 Uitstapplaats 

De plaats waar de reiziger na een reis een binnenvaartschip verlaat. 

Het overstappen van het ene binnenvaartschip op het andere tijdens een reis wordt als 
uitstappen voor het opnieuw instappen beschouwd. 

C.V-17 Over de binnenwateren vervoerde goederen 

Alle per binnenvaartvrachtschip verplaatste goederen. 

Verpakkingen en containers, wissellaadbakken, pallets e.d. vallen hieronder. 

C.V-18 Bruto-brutogewicht van goederen 

Het totale gewicht van de vervoerde goederen, alle verpakking en het leeggewicht van de 
transporteenheden (bv. containers, wissellaadbakken en pallets voor goederen, alsmede 
wegvoertuigen voor goederenvervoer die op het vaartuig vervoerd worden). 

C.V-19 Brutogewicht van goederen 

Het totale gewicht van de vervoerde goederen met inbegrip van alle verpakking maar zonder 
leeggewicht van de transporteenheden (bv. containers, wissellaadbakken en pallets voor 
goederen, alsmede wegvoertuigen voor goederenvervoer die op het vaartuig vervoerd 
worden). 

C.V-20 Leeggewicht 

Het gewicht van een transporteenheid (bv. containers, wissellaadbakken en pallets voor 
goederen, evenals wegvoertuigen voor goederenvervoer die op het vaartuig worden vervoerd) 
alvorens een vracht wordt geladen. 

C.V-21 Tonkilometer over de binnenwateren 

Meeteenheid die overeenkomt met de verplaatsing van één ton goederen over de 
binnenwateren over een afstand van één kilometer. 

Bedoeld is de afstand afgelegd in het rapporterende land. 

C.V-22 TEU-km over de binnenwateren 

Meeteenheid voor goederentransport in containers die gelijk zijn aan één TEU vervoerd over 
een afstand van één kilometer. 

Voor de verslaggeving van de TEU-km-prestatie wordt enkel de afstand bedoeld die op 
bevaarbare binnenwaterwegen in het rapporterende land werd afgelegd. 

C.V-23 Soorten over de binnenwateren vervoerde goederen 

Vervoerde goederen kunnen in categorieën worden ingedeeld. 

Voorbeelden van classificatieschema’s zijn NST 2007 (Nomenclature uniforme des 
marchandises pour les Statistiques de Transport), dat de CSTE-nomenclatuur (Commodity 
Classification for Transport Statistics in Europe – VN/ECE) en de NST/R-nomenclatuur 
(Nomenclature uniforme des marchandises pour les Statistiques de Transport, Revisée) 
vervangen heeft. 

- 87 -


C. Binnenvaartvervoer 
C.V-24 Gevaarlijke goederen 

De soorten over de binnenwateren vervoerde, gevaarlijke goederen zijn diegene die zijn 
gedefinieerd in de vijftiende herziene uitgave van de „UN Recommendations on the Transport 
of Dangerous Goods”, VN, Genève 2007. 

-klasse 1: ontplofbare stoffen en voorwerpen, 
-klasse 2: gassen, 
-klasse 3: brandbare vloeistoffen, 
-klasse 4: brandbare vaste stoffen, voor zelfontbranding vatbare stoffen, stoffen die 
in contact met water brandbare gassen ontwikkelen, 
-klasse 5: stoffen die de verbranding bevorderen en organische peroxiden, 
-klasse 6: giftige en besmettelijke stoffen, 
-klasse 7: radioactieve stoffen, 
-klasse 8: corrosieve stoffen, 
-klasse 9: diverse gevaarlijke stoffen en voorwerpen. 
C.V-25 Geladen goederen 

In een binnenvaartschip geplaatste en over de binnenwateren verzonden goederen. 

Het overladen van het ene binnenvaartschip op het andere wordt als laden na lossen 
beschouwd. Hetzelfde geldt voor het verwisselen van duwsleepboten of sleepboten. 

C.V-26 Geloste goederen 

Na vervoer over de binnenwateren van een binnenvaartschip afgehaalde goederen. 

Het overladen van het ene binnenvaartschip op het andere wordt als lossen voor opnieuw 
laden beschouwd. Hetzelfde geldt voor het verwisselen van duwsleepboten en sleepboten. 

C.V-27 Binnenvaartverbinding (goederenvervoer) 

Verbinding over de binnenwateren tussen de laadplaats en de losplaats van goederen, 
ongeacht de gevolgde reisweg. 

De plaatsen worden aangeduid overeenkomstig internationale classificaties zoals NUTS 
(Nomenclatuur van territoriale eenheden voor de statistiek - Eurostat). 

C.V-28 Laadplaats 

De laatste plaats waar de goederen in een binnenschip zijn geladen of de laatste plaats waar 
de sleepduwboot is verwisseld. 

C.V-29 Losplaats 

De eerste plaats waar de goederen van een binnenschip zijn gelost of de eerste plaats waar 
de sleepduwboot is verwisseld. 

C.V-30 Land / regio van laden / instappen 

Het land of de regio van de havens waar vervoerde goederen worden geladen of reizigers 
instappen op een schip. 

C.V-31 Land / regio van lossen / uitstappen 

Het land of de regio van de havens waar vervoerde goederen worden gelost of reizigers 
uitstappen van een schip. 

- 88 -


C. Binnenvaartvervoer 
C.VI ENERGIEVERBRUIK 
C.VI-01 Energieverbruik binnenvaart 

Finaal energieverbruik van binnenvaartschepen. 

Het finale energieverbruik van onbeladen varende binnenvaartschepen valt hieronder. 

C.VI-02 Ton aardolie-equivalent (TOE) 

Eenheid van energieverbruik: 1 TOE = 0,041868 TJ. 

De door het Internationaal Energieagentschap (IEA) in 1991 toegepaste 
omrekeningscoëfficiënten zijn: 

-motorbenzine 1,070 
-gasolie/dieselolie 1,035 

-zware stookolie 0,960 
-vloeibaar petroleumgas 1,130 
-aardgas 0,917 
De omrekeningscoëfficiënt die de IEA voor elektriciteit gebruikt, is: 1 TWh = 0,086 Mtoe. 

C.VI-03 Joule 

Eenheid van energieverbruik: 
1 terajoule = 1012 J = 2,78 x 105 kWh 
1 terajoule = 23,88459 TOE. 

C.VI-04 Motorbenzine 

Lichte olie van koolwaterstoffen gebruikt in interne verbrandingsmotoren, behalve in 
vliegtuigmotoren. 

Motorbenzine wordt tussen 35 °C en 215 °C gedistilleerd en gebruikt als brandstof voor 
vonkontstekingsmotoren in landvoertuigen. Motorbenzine kan additieven, oxygenaten en 
octaanverhogende stoffen, waaronder loodverbindingen zoals TEL (tetraethyllood) en TML 
(tetramethyllood), bevatten. 
Calorische waarde: 44,8 TJ/1 000 t. 

C.VI-05 Gasolie/dieselolie 

Olie verkregen uit de laatste fractie afkomstig van de atmosferische distillatie van ruwe 
aardolie. 

Tot gasolie/dieselolie worden de zware gasoliën gerekend die worden verkregen door 
vacuümherdistillatie van het residu van de atmosferische distillatie. Gasolie/dieselolie distilleert 
tussen 200 °C en 380 °C, waarbij minder dan 65% van het volume (inclusief verliezen) bij 250 
°C en 80% of meer bij 350 °C distilleert. Het vloeipunt ligt altijd boven 50°C en hun dichtheid 
bedraagt meer dan 0,8 1. De door vermenging verkregen zware olie wordt bij gasolie 
ingedeeld voorzover de kinematische viscositeit ervan 25 cST bij 40°C niet overschrijdt. 

Calorische waarde: 43,3 TJ/1 000 t. 

- 89 -


C. Binnenvaartvervoer 
C.VII ONGEVALLEN OP BINNENWATERWEGEN 
C.VII-01 Ongeval 

Ongewenste of onbedoelde plotselinge gebeurtenis of reeks gebeurtenissen met schadelijke 
gevolgen. 

C.VII-02 Ongeval op de binnenwaterwegen 

Een ongeval op de binnenwaterwegen is een specifieke, identificeerbare, onverwachte, 
ongewone en onbedoelde externe gebeurtenis veroorzaakt door, of in verband staande met de 
exploitatie van een binnenvaartschip en die een binnenscheepvaartslachtoffer of –incident 
veroorzaakt dat zich voordoet op een bepaald tijdstip en op een bepaalde plaats zonder 
aanwijsbare oorzaak maar met een duidelijk gevolg. 

De definitie sluit zelfmoord uit omdat dit een doelbewuste handeling is. Daarom wordt 
zelfmoord niet opgenomen in de statistieken van de Internationale Spoorwegunie over 
spoorwegongevallen, noch in de internationale statistieken over wegongevallen. 
Omwille van hun belangrijkheid dienen zelfmoordstatistieken afzonderlijk te worden 
bijgehouden. De definitie sluit terreurdaden en misdrijven uit. 

C.VII-03 Ongeval met slachtoffers 

Alle ongevallen waarbij ten minste één binnenvaartschip in beweging op een binnenwaterweg 
betrokken is en met ten minste één gewonde of dode. 

Zelfmoord of poging tot zelfmoord is geen ongeval maar een incident veroorzaakt door een 
doelbewuste handeling om zichzelf dodelijk te verwonden. Indien een zelfmoord of poging tot 
zelfmoord echter verwondingen veroorzaakt aan een andere persoon op het binnenvaartschip, 
dan wordt het incident beschouwd als een ongeval met slachtoffers. 

Bij ongevallen met slachtoffers worden ongevallen die alleen met materiële schade gepaard 
gaan, niet meegeteld. 

C.VII-04 Dodelijk ongeval 

Ongeval waarbij een persoon om het leven komt. 

C.VII-05 Niet-dodelijk ongeval 

Alle andere ongevallen met slachtoffers dan dodelijke ongevallen. 

C.VII-06 Dodelijk slachtoffer 

Iemand die bij een ongeval om het leven is gekomen of binnen dertig dagen daarna aan de 
gevolgen ervan overlijdt, met uitzondering van zelfmoordenaars. 

Een dodelijk slachtoffer wordt niet meegeteld als de plaatselijke autoriteiten zelfmoord als 
doodsoorzaak aanwijzen, d.w.z. een doelbewuste handeling om zichzelf verwondingen toe te 
brengen met de dood tot gevolg. 

Voor landen die deze limiet van 30 dagen niet toepassen, worden omrekeningscoëfficiënten 
geschat, zodat vergelijkingen op basis van de definitie van dertig dagen kunnen worden 
gemaakt. 

- 90 -


C. Binnenvaartvervoer 
C.VII-07 Gewonde 

Alle personen die als gevolg van een ongeval met slachtoffers niet onmiddellijk noch binnen 
de 30 dagen overleden zijn maar verwondingen hebben opgelopen die normaal gezien 
medische behandeling vereisen, met uitzondering van pogingen tot zelfmoord. 

Personen met minder ernstige verwondingen, zoals kleine snijwonden en kneuzingen, worden 
normaal niet als gewonden beschouwd. 

Een gewonde wordt niet meegeteld als de plaatselijke autoriteiten poging tot zelfmoord als 
oorzaak van de verwondingen aanwijzen, d.w.z. een doelbewuste handeling om zichzelf 
verwondingen toe te brengen met verwondingen, maar niet de dood, tot gevolg. 

C.VII-08 Ernstig letsel 

Een verwonding die werd opgelopen door een persoon in een ongeval met als gevolg een 
ongeschiktheid van meer dan 72 uur die aanvangt binnen zeven dagen na het ongeval. 

C.VII-09 Zwaargewonde 

Iemand die bij een ongeval gewond is geraakt en langer dan 24 uur in het ziekenhuis was 
opgenomen. 

C.VII-10 Lichtgewonde 

Alle gewonden met uitzondering van zwaargewonden. 

Personen met minder ernstige verwondingen, zoals kleine snijwonden en kneuzingen, worden 
normaal niet als gewonden beschouwd. 

C.VII-11 Ongeluk op de binnenwaterwegen 

Een gebeurtenis die het volgende heeft veroorzaakt: 

1. de dood of ernstige verwonding van een persoon veroorzaakt door of in verband staand 
met de exploitatie van een binnenvaartschip; of 
2. het verlies van een persoon op een binnenvaartschip veroorzaakt door of in verband 
staand met de exploitatie van een binnenvaartschip; of 
3. het verlies, vermoedelijk verlies of de verlating van een binnenvaartschip; of 
4. materiële schade aan een binnenvaartschip; of 
5. het vastlopen of onbruikbaar worden van een binnenvaartschip of de betrokkenheid van 
een binnenvaartschip bij een aanvaring; of 
6. materiële schade veroorzaakt door of in verband met de exploitatie van een 
binnenvaartschip; of 
7. schade aan het milieu door schade aan een binnenvaartschip of binnenvaartschepen 
veroorzaakt door of in verband staand met de exploitatie van een binnenvaartschip of 
binnenvaartschepen. 
C.VII-12 Zeer zwaar ongeluk 

Een ongeluk met een binnenvaartschip dat het volledige verlies van het binnenvaartschip, 
doden of ernstige vervuiling veroorzaakt. 

- 91 -


C. Binnenvaartvervoer 
C.VII-13 Zwaar ongeluk 

Een ongeluk dat niet in aanmerking wordt genomen als zeer zwaar ongeluk en waarin het 
volgende zich voordoet: 

− 
brand, ontploffing, stranding, contact, schade door weersomstandigheden, schade door 
ijsvorming, het scheuren van de scheepsromp of een vermoedelijk defect aan de 
scheepsromp, enz. met als resultaat 

− 
structurele schade waardoor het binnenvaartschip niet meer kan varen, zoals penetratie 
van de scheepsromp onder water, immobilisatie van de hoofdmotoren, grote schade aan 
de accommodatie enz.; of 

− 
vervuiling (ongeacht de hoeveelheid); en/of 
− 
averij die sleping of assistentie op de oever noodzakelijk maakt. 

C.VII-14 Incident op de binnenwaterwegen 

Een voorval of gebeurtenis veroorzaakt door of in verband staand met de exploitatie van een 
binnenvaartschip waarbij het binnenvaartschip of een persoon aan gevaar werd blootgesteld 
of die kan resulteren in ernstige schade aan het binnenvaartschip, de structuur of het milieu. 

C.VII-15 Oorzaken van een ongeval op de binnenwaterwegen 

Handelingen, verzuim, gebeurtenissen, bestaande of vooraf bestaande omstandigheden of 
een combinatie daarvan die geleid hebben tot een ongeval of incident op de 
binnenwaterwegen. 

C.VII-16 Daglicht 

Zoals door de politie of andere instanties gerapporteerd. 

C.VII-17 Duisternis 

Zoals door de politie of andere instanties gerapporteerd. 

C.VII-18 Schemering (of onbekend) 

Zoals door de politie of andere instanties gerapporteerd. 

Een restcategorie die alle gevallen bestrijkt waarin het daglicht zeer zwak is of geen informatie 
over de lichtsituatie beschikbaar is. 

- 92 -


D. VERVOER VIA PIJPLEIDINGEN 

D. Vervoer Via Pijpleidingen 
D.I INFRASTRUCTUUR 
D.I-01 Olie- en gaspijpleiding 

Een gesloten leiding met pompen, kleppen en controlemechanismen waardoor door middel 
van pompen of compressie vloeistoffen, gassen of fijn verdeelde vaste stoffen worden 
getransporteerd. 

Alleen eenheden die tijdens de referentieperiode daadwerkelijk een activiteit uitoefenen, 
worden in aanmerking genomen. "Slapende" eenheden of eenheden die hun activiteit nog niet 
hebben aangevat, vallen hier niet onder. 

D.I-02 Pijpleidingfaciliteit 

Nieuwe en bestaande pijpleidingen, doorgangsrechten en alle voorzieningen, faciliteiten of 
gebouwen die voor het vervoer van gas, gevaarlijke vloeistoffen of kooldioxide of bij de 
behandeling van gas in de loop van het vervoer worden gebruikt. 

D.I-03 Pijpleidingennet 

Alle pijpleidingen in een bepaald gebied. 

Pijpleidingen op de zeebodem van een staat behoren tot de pijpleidingen op het nationale 
grondgebied. 

D.I-04 Oliepijpleiding 

Alle onderdelen van een pijpleidingfaciliteit waardoor olie of aardolieproducten worden 
vervoerd, met inbegrip van maar niet beperkt tot buizen, kleppen en andere uitrusting 
behorend bij buizen, pompeenheden, constructie-elementen voor pompeenheden, meet- en 
afleveringstations en constructie-elementen daarin, alsmede buffertanks. 

D.I-05 Gaspijpleiding 

Alle onderdelen van de pijpleiding, compleet met uitrusting zoals kleppen, compressorstations, 
communicatiesystemen en meters voor het vervoer van aardgas en/of aanvullend gas van het 
ene punt naar het andere, doorgaans van een punt in of voorbij het productieveld of de 
verwerkingsinstallatie naar een andere pijpleiding of naar verbruikspunten. 

D.I-06 Categorieën olie- en gaspijpleidingen 

In het algemeen kunnen pijpleidingen naar hun primaire doel in drie hoofdcategorieën worden 
ingedeeld: 

1. Verzamelpijpleidingen 
Een groep van kleinere, onderling verbonden pijpleidingen die complexe netwerken vormen 
met als primair doel ruwe olie of aardgas vanuit een aantal bronnen in de omgeving naar een 
behandelings- of verwerkingsinstallatie te brengen. 

De pijpleidingen in deze categorie zijn met een lengte van een paar honderd meter doorgaans 
kort en hebben een kleine diameter. Ook onderzeese pijpleidingen om producten van 
productieplatforms in diep water te verzamelen worden als verzamelsystemen beschouwd. 

2. Transportpijpleidingen (hoofdpijpleidingen) 
Voornamelijk lange buizen met grote diameters, waardoor producten (olie, gas, geraffineerde 
producten) tussen steden, landen en zelfs continenten worden vervoerd. Deze 

- 94 -


D. Vervoer Via Pijpleidingen 
transportnetwerken omvatten een aantal compressorstations in gasleidingen of pompstations 
voor pijpleidingen voor ruwe olie en voor multiproductpijpleidingen. 

Aftakleidingen, voor zover deze voldoen aan de eisen voor transportpijpleidingen, en 
pijpleidingen tussen het vasteland en boorplatforms op zee vallen hieronder. Uitgezonderd zijn 
pijpleidingen met een totale lengte van minder dan 50 km of een inwendige diameter van 
minder dan 15 cm, pijpleidingen die uitsluitend voor militaire doeleinden worden gebruikt, 
pijpleidingen die geheel op een bedrijfsterrein of geheel in volle zee liggen 
(offshorepijpleidingen). Over het grondgebied van het rapporterende land lopende gedeelten 
die korter zijn dan 50 km worden meegeteld als zij deel uitmaken van internationale 
pijpleidingen met een totale lengte van 50 km of meer. Pijpleidingen die uit twee (of meer) 
parallelleidingen bestaan, worden dubbel (of vaker) geteld. 

3. Distributiepijpleidingen 
Deze zijn samengesteld uit een aantal onderling verbonden pijpleidingen met kleine diameters 
en worden gebruikt om de producten naar de eindverbruiker te brengen. 

Tot deze categorie behoren voornamelijk toevoerleidingen voor gasdistributie naar woningen 
en bedrijven verder in het distributieproces of pijpleidingen bij terminals om eindproducten te 
distribueren naar tanks en opslagfaciliteiten. 

- 95 -


D. Vervoer Via Pijpleidingen 
VERVOERMIDDELEN (ZIE D.I.) 

- 96 -


D. Vervoer Via Pijpleidingen 
D.III ONDERNEMINGEN, ECONOMISCHE RESULTATEN EN 
WERKGELEGENHEID 
D.III-01 Onderneming 

Institutionele eenheid of kleinste combinatie van institutionele eenheden die alle noodzakelijke 
functies voor het uitoefenen van productieactiviteiten omvat en daarover rechtstreeks of 
onrechtstreeks zeggenschap uitoefent. 

Een onderneming wordt gekenmerkt door eenheid van eigendom of zeggenschap. Er kan 
evenwel verscheidenheid zijn wat betreft de economische activiteiten en de locaties waarop 
deze worden uitgeoefend. 

D.III-02 Pijpleidingonderneming 

Onderneming die is opgericht om op een of meer plaatsen dienstverlenende activiteiten op het 
gebied van vervoer via olie- of gaspijpleidingen te verrichten en waarvan de hoofdactiviteit uit 
het oogpunt van toegevoegde waarde uit het vervoer van goederen via olie- of 
gaspijpleidingen bestaat. 

-In de activiteitenclassificaties worden deze ondernemingen onder de volgende klassen 
ingedeeld: 
-ISIC/Rev. 45: 4930 - Vervoer via pijpleidingen, 
- NACE/Rev. 26: 49.50 - Vervoer via pijpleidingen. 
D.III-03 Openbare pijpleidingonderneming 

Een pijpleidingonderneming waarin de centrale of een andere overheid of een overheidsbedrijf 
een meerderheidsbelang (meer dan 50% van het kapitaal) heeft. 

D.III-04 Personeel 

Het gemiddelde aantal werknemers van een pijpleidingonderneming gedurende een 
verslagperiode, met inbegrip van het personeel dat buiten de onderneming werkt, maar door 
een arbeidsovereenkomst aan haar is verbonden en rechtstreeks door haar wordt betaald. 

D.III-05 Omzet 

Door de pijpleidingonderneming gedurende de verslagperiode in rekening gebracht 
totaalbedrag, overeenkomend met de marktwaarde van de aan derden geleverde goederen of 
verleende diensten. Hierbij zijn alle belastingen en andere heffingen op de door de 
onderneming aan haar klanten in rekening gebrachte goederen en diensten inbegrepen, met 
uitzondering van de btw. De omzet omvat ook alle andere aan de klanten aangerekende 
kosten. Aan de klant verleende prijsverminderingen, restituties en reducties, met uitzondering 
van kortingen voor contante betaling, moeten in mindering worden gebracht. 

Opbrengsten uit de verkoop van vaste activa en van de overheid ontvangen exploitatiesteun 
worden niet meegeteld. 

5 ISIC/Rev. 4 – International Standard Industrial Classification of all economic activities, United Nations Statistical Division. 
6 

NACE Rev. 2 – Statistische nomenclatuur van economische activiteiten in de Europese Gemeenschappen, Publicatieblad 
L 393 van 30 december 2006, blz. 1. 

- 97 -


D. Vervoer Via Pijpleidingen 
D.III-06 Investeringsuitgaven voor infrastructuur 

Uitgaven voor de aanleg van nieuwe infrastructuur of de uitbreiding van bestaande 
infrastructuur, met inbegrip van verbouwing of renovatie en grote herstelwerkzaamheden. 

De uitgaven voor pompinstallaties en compressiefaciliteiten vallen hieronder. 

D.III-07 Onderhoudsuitgaven voor infrastructuur 

Uitgaven om de infrastructuur operationeel te houden. 

De uitgaven voor pompinstallaties en compressiefaciliteiten vallen hieronder. 

- 98 -


D. Vervoer Via Pijpleidingen 
D.IV VERKEER (ZIE D.V) 
- 99 -


D. Vervoer Via Pijpleidingen 
D.V KWANTIFICERING VAN HET VERVOER 
D.V-01 Vervoer via pijpleidingen 

Alle verplaatsingen van ruwe of geraffineerde vloeibare aardolieproducten of gassen in een 
bepaald pijpleidingennet. 

D.V-02 Binnenlands vervoer via oliepijpleidingen 

Vervoer via oliepijpleidingen tussen twee in een bepaald land of in het aan dit land 
toegewezen deel van de zeebodem gelegen plaatsen (een plaats van inpompen en een plaats 
van uitpompen). Kan gepaard gaan met doorvoer door een tweede land. 

D.V-03 Binnenlands vervoer via gaspijpleidingen 

Vervoer via gaspijpleidingen tussen twee in een bepaald land of in het aan dit land 
toegewezen deel van de zeebodem gelegen plaatsen (een aanvankelijke compressiefaciliteit 
en een decompressiefaciliteit). Kan gepaard gaan met doorvoer door een tweede land. 

D.V-04 Internationaal vervoer via oliepijpleidingen 

Vervoer via oliepijpleidingen tussen twee in verschillende landen of in de aan deze landen 
toegewezen delen van de zeebodem gelegen plaatsen (een plaats van inpompen en een 
plaats van uitpompen). Kan gepaard gaan met doorvoer door een of meer andere landen. 

D.V-05 Internationaal vervoer via gaspijpleidingen 

Vervoer via gaspijpleidingen tussen twee in verschillende landen of in de aan deze landen 
toegewezen delen van de zeebodem gelegen plaatsen (een aanvankelijke compressiefaciliteit 
en een decompressiefaciliteit). Kan gepaard gaan met doorvoer door een of meer andere 
landen. 

D.V-06 Vervoercapaciteit van een pijpleiding 

Maximumhoeveelheid product die de pijpleiding in een bepaalde tijdspanne kan verplaatsen. 

Bij multiproductpijpleidingen moet ofwel de gemiddelde dichtheid van de producten ofwel de 
dichtheid van het product dat overwegend door de pijpleiding wordt vervoerd, worden gebruikt 
voor het omrekenen van de capaciteit – die doorgaans wordt gemeten in vaten of kubieke 
meters in een bepaalde tijdspanne – in ton. 

D.V-07 Via pijpleiding vervoerde goederen 

Gassen (aardgas, geproduceerd gas, gas in vloeibare vorm of in gasvorm7), ruwe olie8 en 
geraffineerde aardolieproducten9 die door pijpleidingen worden vervoerd. 

7 SITC/Rev. 4, Afdeling 34. Standard International Trade Classification, Statistical Papers, Series M, No. 34/Rev. 4, United Nations, 
2006. 
8 SITC/Rev. 4, Klasse 333. Standard International Trade Classification, Statistical Papers, Series M, No. 34/Rev. 4, United Nations, 
2006. 
9 SITC/Rev. 4, Klasse 334. Standard International Trade Classification, Statistical Papers, Series M, No. 34/Rev. 4, United Nations, 
2006. 

- 100 -


D. Vervoer Via Pijpleidingen 
D.V-08 Ruwe olie 

Een mengsel van koolwaterstoffen die in de vloeibare fase voorkomen in natuurlijke 
ondergrondse reservoirs en die bij atmosferische druk vloeibaar blijven nadat ze door 
oppervlakteseparatoren zijn gegaan. 

D.V-09 Geraffineerde aardolieproducten 

Geraffineerde aardolieproducten omvatten onder meer benzine, kerosine, destillaten (inclusief 
stookolie nr. 2), vloeibaar petroleumgas (lpg), asfalt, smeeroliën, dieselbrandstoffen en 
stookoliën. 

D.V-10 Vloeibaar aardgas (lng) 

In hoofdzaak uit methaan bestaand, al dan niet samen met aardolie in de ondergrond 
voorkomend gas of uit kolenmijnen gewonnen gas (mijngas). Om het vervoer te 
vereenvoudigen, kan aardgas in vloeibare vorm worden omgezet door de temperatuur onder 
atmosferische druk te verlagen tot -160 °C. Het wordt dan vloeibaar aardgas (lng). 

De dichtheid van lng ligt tussen 0,44 en 0,47 ton per kubieke meter, naargelang de 
samenstelling ervan. 

D.V-11 Vloeibaar petroleumgas (lpg) 

Bestaat uit propaan en butaan en is doorgaans verkregen uit aardgas. 

Op plaatsen waar geen aardgas is en waar het benzineverbruik gering is, wordt nafta door 
middel van katalytische reforming omgezet in lpg. 

D.V-12 Tonkilometer per pijpleiding 

Meeteenheid van vervoer die overeenkomt met de verplaatsing van één ton goederen door 
een pijpleiding over een afstand van één kilometer. 

Bedoeld is de daadwerkelijk afgelegde afstand. 

D.V-13 Per pijpleiding het land uitgegane goederen (behalve doorvoergoederen die het 
volledige traject per pijpleiding hebben afgelegd) 

Goederen die in het ene land of in het aan dat land toegewezen deel van de zeebodem door 
middel van pompen of compressie in een pijpleiding zijn gevoerd, het land per pijpleiding zijn 
uitgegaan en in een ander land zijn afgeleverd. 

D.V-14 Per pijpleiding het land binnengekomen goederen (behalve doorvoergoederen die het 
volledige traject per pijpleiding hebben afgelegd) 

Goederen die in een ander land of in het aan dat land toegewezen deel van de zeebodem 
door middel van pompen of compressie in een pijpleiding zijn gevoerd, het land per 
oliepijpleiding zijn binnengekomen en daar zijn afgeleverd. 

- 101 -


D. Vervoer Via Pijpleidingen 
D.V-15 Doorvoer via pijpleidingen 

Goederen die het land per pijpleiding zijn binnengekomen en het per pijpleiding op een andere 
plaats hebben verlaten nadat zij uitsluitend via pijpleiding over het grondgebied van het land 
zijn vervoerd. 

Goederen die het land per schip zijn binnengekomen en/of hebben verlaten voordat zij door 
middel van pompen of compressie in een pijpleiding bij de grens zijn gevoerd of nadat zij uit 
een dergelijke pijpleiding zijn afgeleverd, vallen hieronder. 

D.V-16 Pijpleidingverbinding (goederenvervoer) 

Verbinding per pijpleiding van de plaats waar de goederen door middel van pompen of 
compressie worden geladen en de plaats waar deze worden afgeleverd, ongeacht de 
gevolgde weg. 

De plaatsen worden aangeduid in overeenstemming met internationale classificaties zoals 
NUTS (Nomenclatuur van territoriale eenheden voor de statistiek die wordt gebruikt door 
Eurostat). 

D.V-17 Plaats van het aanvankelijke inpomp- of compressiestation 

De eerste plaats waar de goederen in een pijpleiding zijn gepompt of gecomprimeerd. 

D.V-18 Plaats van uitpompen of afleveren van gas 

De plaats waar de goederen uit een pijpleiding zijn gepompt of daaruit zijn afgeleverd. 

- 102 -


D. Vervoer Via Pijpleidingen 
D.VI ENERGIEVERBRUIK 
D.VI-01 Energieverbruik van het vervoer via oliepijpleidingen 

Finaal energieverbruik van het vervoer van producten via oliepijpleidingen. 

D.VI-02 Ton aardolie-equivalent (TOE) 

Eenheid van energieverbruik: 1 TOE = 0,041868 TJ. 

Coëfficiënten voor de omrekening van één metrische ton olieproduct in één TOE, aanvaard 
door het Internationaal Energieagentschap (IEA): 

-motorbenzine 1,070 
-gasolie/dieselolie 1,035 

-zware stookolie 0,960 
-vloeibaar petroleumgas 1,130 
-aardgas 0,917 
Voor elektriciteit is de IEA-omrekeningscoëfficiënt: 1 TWh = 0,086 Mtoe. 

D.VI-03 Joule 

Eenheid van energieverbruik: 
1 terajoule = 1012 J = 2,78 x 105 kWh 
1 terajoule = 23,88459 TOE. 

D.VI-04 Motorbenzine 

Lichte olie van koolwaterstoffen gebruikt in interne verbrandingsmotoren, behalve in 
vliegtuigmotoren. 

Motorbenzine wordt tussen 35 °C en 215 °C gedistilleerd en gebruikt als brandstof voor 
vonkontstekingsmotoren in landvoertuigen. Motorbenzine kan additieven, oxygenaten en 
octaanverhogende stoffen, waaronder loodverbindingen zoals TEL (tetraethyllood) en TML 
(tetramethyllood), bevatten. 

Calorische waarde: 44,8 TJ/1 000 t. 

D.VI-05 Gasolie/dieselolie 

Olie verkregen uit de laatste fractie afkomstig van de atmosferische distillatie van ruwe 
aardolie. 

Tot gasolie/dieselolie worden de zware gasoliën gerekend die worden verkregen door 
vacuümherdistillatie van het residu van de atmosferische distillatie. Gasolie/dieselolie 
distilleert tussen 200 °C en 380 °C, waarbij minder dan 65% van het volume (inclusief 
verliezen) bij 250 °C en 80% of meer bij 350 °C distilleert. Het vloeipunt ligt altijd boven 50 °C 
en de dichtheid bedraagt meer dan 0,81. De door vermenging verkregen zware olie wordt bij 
gasolie ingedeeld voor zover de kinematische viscositeit ervan 25 cST bij 40 °C niet 
overschrijdt. 

Calorische waarde: 43,3 TJ/1 000 t. 

- 103 -


D. Vervoer Via Pijpleidingen 
D.VI-06 Vloeibaar petroleumgas (lpg) 

Lichte koolwaterstoffen behorend tot de paraffinen, alleen verkregen door distillatie van ruwe 
aardolie. 

Lpg omvat propaan en butaan of een mengsel van beide koolwaterstoffen. Deze kunnen 
vloeibaar worden gemaakt onder lage druk (5-10 atmosfeer). In vloeibare toestand bij een 
temperatuur van 38 °C is de dampdruk gelijk aan of lager dan 24,5 bar. De dichtheid varieert 
van 0,50 tot 0,58. 

D.VI-07 Vloeibaar aardgas (lng) 

In hoofdzaak uit methaan bestaand, al dan niet samen met aardolie in de ondergrond 
voorkomend gas of uit kolenmijnen gewonnen gas (mijngas). Om het vervoer te 
vereenvoudigen, kan aardgas in vloeibare vorm worden omgezet door de temperatuur onder 
atmosferische druk te verlagen tot -160 °C. Het wordt dan vloeibaar aardgas (lng). 

De dichtheid van lng ligt tussen 0,44 en 0,47 ton per kubieke meter, naargelang de 
samenstelling ervan. 

D.VI-08 Aardgascondensaten (NGL) 

NGL (aardgascondensaten) zijn vloeibare of vloeibaar gemaakte koolwaterstoffen die in 
separatoren of gasverwerkingsinstallaties uit aardgas worden teruggewonnen. NGL omvat 
ethaan, propaan, butaan (gewoon butaan en isobutaan), (iso)pentaan en hogere 
koolwaterstoffen (soms aardgasbenzine of condensaat genoemd). 

D.VI-09 Elektrische energie 

Energie opgewekt door klassieke thermische centrales, kerncentrales, waterkrachtcentrales, 
geothermische centrales of uit andere hernieuwbare bronnen, met uitzondering van energie 
opgewekt door hydro-elektrische pompcentrales. De meeteenheid is een calorische waarde 
van 3,6 TJ/GWh. 

- 104 -


E. Zeevervoer 
E. ZEEVERVOER 
- 105 -


E. Zeevervoer 
E.I INFRASTRUCTUUR 
E.I-01 Kustgebied 

Een kustgebied wordt gewoonlijk gedefinieerd als een aan zee grenzende kuststrook, samen 
met voor de kust gelegen eilanden. Bij de definitie wordt uitgegaan van hetzij een of meer 
havengebieden langs de kust, hetzij de breedte- en lengtegraad van een of meer uiteinden 
van het kustgebied. 

Rivieroevers kunnen worden meegeteld. Voor sommige landen kunnen twee afzonderlijke 
kuststroken als één kustgebied worden geteld, zoals bijvoorbeeld de Atlantische kust en de 
Stille Oceaankust van Mexico. 

E.I-02 Haven 

Een plaats met faciliteiten voor het aanmeren en laden of lossen van vracht van 
koopvaardijschepen of voor het instappen of uitstappen van reizigers in of uit schepen, 
gewoonlijk direct op een pier. 

E.I-03 Statistische haven 

Een statistische haven bestaat uit een of meer havens die gewoonlijk worden gecontroleerd 
door een enkele havenautoriteit die scheeps- en vrachtbewegingen kan registreren. 

E.I-04 Centrale haven 

Een haven waar geregeld zeevervoer over lange en korte afstanden wordt afgehandeld. 

E.I-05 UN/LOCODE 

Code bestaande uit vijf tekens waarbij de eerste twee tekens de ISO 3166-landencodes zijn, 
terwijl de drie overige zijn afgeleid van Aanbeveling 16 van de VN/ECE in Genève, samen met 
door Eurostat verstrekte havencodes die nog niet in het VN-systeem zijn opgenomen. 

E.I-06 Toegankelijkheid zeehaven 

De toegankelijkheid van een haven wordt aangegeven met de volgende kenmerken: 

a) maximale lengte van een schip dat de haven kan binnenlopen - meter, 
b) maximale diepgang van een schip dat de haven kan binnenlopen - meter, 
c) breedte haveninvaart en diepte boven het laagwaterpeil - meter, 
d) breedte toegangskanaal en diepte boven het laagwaterpeil - meter, 
e) getijvenster in aantal uren wanneer schepen met een maximale diepgang de haven 
kunnen in- en uitvaren, 
f) hoogtebeperkingen boven hoogwaterpeil - meter (reflecterende bruggen), 
g) getijverschil -meter. 
- 106 -


E. Zeevervoer 
E.I-07 Havenfaciliteiten aan land 

a) totaal haventerrein (land) - m2, 
b) opslagterrein voor ruwe- en andere aardolieproducten - m2, 
c) overig opslagterrein voor bulk en stapelterrein - m2, 
d) stapelterrein voor containers - in m2 en TEU, 
e) overige terreinen - m2, 
f) wegen - m, 
g) sporen -m, 
h) reizigersterminals - aantal terminals en mogelijk aantal schepen per terminal. 
Het opslagterrein voor bulk en het stapelterrein omvat faciliteiten voor droge bulk, hout, papier, 
semibulk enz. Sporen omvatten aftakkingen. 

E.I-08 Opslagterreinen in havens 

Terrein in m2 in havens voor opslag naar soort voorzieningen. Hoogte in meter voor overdekte 
terreinen. 

a) open, niet veilig omheind, 
b) open en veilig omheind, 
c) overdekt maar niet omheind, 
d) overdekt, omheind. 
Een veilig omheind terrein heeft hekken, muren en/of beveiligingssystemen. 

E.I-09 Kadelengte naar bestemming 

a) totale kadelengte in meter, 
b) kadelengte in meter naar bestemming: 
-multiservicekaden, 
-kaden voor exclusief gebruik: 
1 roro, 
2 containers, 
3 overig stukgoed, 
4 droge bulk, 
5 vloeibare bulk, 
6 passagiers, 
7 visserij, 
-overige. 

E.I-10 Kadelengte naar waterdiepte 

Beschikbare kadelengte in meter naar waterdiepte voor langszij bij laagtij aangemeerde 
schepen. 

Mogelijke diepteklassen: 

a) tot en met 4 meter, 
b) meer dan 4 en tot en met 6 meter, 
c) meer dan 6 en tot en met 8 meter, 
d) meer dan 8 en tot en met 10 meter, 
e) meer dan 10 en tot en met 12 meter, 
f) meer dan 12 en tot en met 14 meter, 
g) meer dan 14 meter. 
- 107 -


E. Zeevervoer 
E.I-11 Roroligplaats 

Plaats waar een roroschip kan aanleggen en motorvoertuigen en andere mobiele roroeenheden 
via opritten kan in- en uitladen. 

E.I-12 Havenkranen naar hefvermogen 

Aantal in havens beschikbare kranen naar hefvermogen. 

Mogelijke klassen hefvermogen: 

a) 10 ton of minder, 
b) meer dan 10 ton en tot en met 20 ton, 
c) meer dan 20 ton en tot en met 40 ton, 
d) meer dan 40 ton. 
E.I-13 Havenkranen naar soort 

Aantal in havens beschikbare kranen naar soort. 

a) mobiele containerkranen, 
b) overige containerkranen, 
c) overige kranen. 
E.I-14 Reparatiefaciliteiten in havens 

Reparatiefaciliteiten in havens naar aantal en naar maximale scheepsgrootte. 

a) droogdokken, 
b) drijvende dokken, 
c) scheepshellingen, 
d) kaden exclusief voor scheepsreparatie. 
E.I-15 Navigatiehulpmiddelen en -diensten in havens 

Navigatiehulpmiddelen en -diensten al dan niet beschikbaar a) in havens en b) in de 
toegangskanalen: 

a) loodsdiensten, 
b) lichten en vuurtorens, 
c) radars en radiobakens, 
d) beheerssysteem voor scheepsverkeer (VTS) in de haven en kustnavigatiediensten bij de 
haven, 
e) sleepboten voor manoeuvreren in de haven – aantal, 
f) escortevaartuigen voor tankers – aantal, 
g) bunkerfaciliteiten, 
h) aanmeerdiensten. 
E.I-16 Haven-hinterlandverbindingen en zeevervoer over korte afstanden 

Beschikbaarheid van zeevervoer over korte afstanden en beschikbaarheid van en afstand tot 
hinterlandverbindingen vanaf de dichtstbijzijnde haveningang in kilometer. 

a) zeevervoer over korte afstanden, 
b) eindpunt reizigersspoorlijn, 
c) eindpunt goederenspoorlijn, 
d) toegang autosnelweg, 
e) binnenvaartverbindingen, 
f) luchthaven. 
- 108 -


E. Zeevervoer 
VERVOERMIDDELEN 

E.II.A VAARTUIGEN 
E.II.A-01 Zeeschip 

Drijvende mariene constructie met waterverplaatsende romp. 

Draagvleugelboten, luchtkussenboten (hovercrafts), catamarans (hogesnelheidsvaartuigen), 
booreilanden, lichte vaartuigen en zeegaande binnenschepen vallen hieronder. Ook schepen 
in reparatie vallen hieronder. Schepen die enkel varen over binnenwateren of over 
waterwegen in of dichtbij beschutte wateren waar havenvoorschriften gelden, zijn uitgesloten. 

E.II.A-02 Bouwjaar van het schip 

Jaar waarin de bouw van een schip is voltooid. 

E.II.A-03 Jaar van laatste grote herstelbeurt of verandering 

Het jaar waarin een schip voor het laatst een grote verandering of herstelbeurt heeft 
ondergaan, die de constructie beïnvloedt. 

E.II.A-04 Zeegaand drogeladingschip 

Deze categorie omvat dekschuiten, hopperzuigers, lash/seabee-schuiten, open 
drogeladingschepen, gesloten drogeladingschepen en overige drogeladingschepen. 

E.II.A-05 Schip (boot) 

Waterverplaatsend zeevaartuig met eigen aandrijving. 

Catamarans (hogesnelheidsvaartuigen) vallen hieronder. Draagvleugelboten, 
luchtkussenboten (hovercrafts) en onderzeeërs zijn uitgesloten. Een zeeschip verplaatst zich 
daadwerkelijk op zee, met andere woorden buiten de werkingssfeer van de technische 
veiligheidsvoorschriften voor de binnenwateren en binnen de werkingssfeer van de maritieme 
voorschriften. 

E.II.A-06 Koopvaardijschip 

Schip bestemd voor het vervoer van goederen of reizigers of speciaal aangepast voor een 
specifieke commerciële functie. 

Marineschepen en door de overheid en overheidsdiensten gebruikte schepen zijn uitgesloten. 
Koopvaardijschepen worden ingedeeld in schepen die een vracht vervoeren, schepen die 
reizigers vervoeren en schepen voor gemengde activiteiten die speciaal voor een specifieke 
taak zijn uitgerust. Schepen voor gemengde activiteiten omvatten visserijvaartuigen en 
fabrieksschepen voor visverwerking, sleep- en duwboten, baggerboten, onderzoeksschepen 
en voor offshoreproductie en -bevoorrading gebruikte schepen. 

Terwijl de volgende specifieke types worden geïdentificeerd op basis van de Eurostatclassificatie 
(ICST-COM) die geharmoniseerd is met de internationale classificatie van 

- 109 -


E. Zeevervoer 
scheepstypes van de Unctad (International Classification of Ship Types), worden 
binnenschepen afzonderlijk behandeld en vallen zij niet onder de definitie van een 
koopvaardijschip: 

1. Bulkcarrier voor vloeibare lading 
Deze categorie omvat olietankers, chemicaliënvrachtschepen, gastankers, 
sleeptankschepen en andere tankschepen. Bulkcarriers voor vloeibare lading moeten 
verder worden onderverdeeld in: 
a. enkelwandige bulkcarriers voor vloeibare lading, 
b. dubbelwandige bulkcarriers voor vloeibare lading. 
2. Bulkcarrier voor droge lading 
Deze categorie omvat bulk/oliecarriers en bulkcarriers. 
3. Containerschip 
Schip dat geheel is uitgerust met vaste en mobiele geleidingen, uitsluitend bestemd voor 
het vervoer van containers. 
4. Gespecialiseerd vrachtschip 
Schip dat speciaal voor het vervoer van specifieke ladingen is ontworpen. 
Deze categorie omvat vrachtschepen voor voertuigen, vrachtschepen voor vee, 
vrachtschepen voor bestraalde splijtstof, kangoeroeschepen en 
chemicaliënvrachtschepen. 
5. Stukgoedschip niet-gespecialiseerd 
Schip ontworpen voor het vervoer van zeer uiteenlopende soorten goederen. 
Deze categorie omvat koelschepen, roropassagiersschepen, rorocontainerschepen, 
overige rorovrachtschepen, combinatieschepen passagiers/stukgoed en 
combinatieschepen container/stukgoed. 
Deze categorie moet worden onderverdeeld in: 
a. niet-gespecialiseerde hogesnelheidsstukgoedschepen die voldoen aan de vereisten 
in punt 1.4.30 van de IMO-code voor hogesnelheidsvaartuigen (IMO HSC Code), 
b. overige niet-gespecialiseerde stukgoedschepen. 
6. Droge ladingschip 
Deze categorie omvat dekschuiten, hopperzuigers, lash/seabee-schuiten, open 
drogeladingschepen, gesloten drogeladingschepen en overige drogeladingschepen. 
7. Passagiersschip 
Schip ontworpen voor het vervoer van meer dan twaalf betalende reizigers, al dan niet 
met hutten. 
Deze categorie moet worden onderverdeeld in: 
a. gespecialiseerde hogesnelheidspassagiersschepen die voldoen aan de vereisten 
in punt 1.4.30 van de IMO-code voor hogesnelheidsvaartuigen (IMO HSS Code), 
b. overige passagiersschepen 
Een schip met een of meer dekken, die speciaal bestemd zijn voor het vervoer 
van reizigers en die hetzij geen hutaccommodatie voor de reizigers hebben, hetzij 
wel hutten hebben, maar niet voor alle reizigers; soms veerboot genoemd. 
Roropassagiersschepen zijn uitgezonderd. 
8. Visserijschip 
Deze categorie omvat visserijvaartuigen en fabrieksschepen voor visverwerking. 
9. Offshoreschip 
Deze categorie omvat boor- en exploratieschepen en offshorebevoorradingsschepen. 
10. Sleep- en duwboot 
Schip ontworpen voor het slepen en/of duwen van schepen of van andere drijvende 
constructies. Havensleep- en duwboten vallen hieronder. 
11. Diversen 
Deze categorie omvat baggerboten, onderzoeksschepen en overige schepen. 
- 110 -


E. Zeevervoer 
Voor de verslaglegging in het kader van Richtlijn 95/64/EG betreffende de statistiek van 
het zeevervoer worden de volgende scheepstypes onderscheiden: bulkcarriers voor 
vloeibare lading, bulkcarriers voor droge lading, containerschepen, gespecialiseerde 
vrachtschepen, algemene niet-gespecialiseerde vrachtschepen en passagiersschepen. 

E.II.A-07 IMO-scheepsidentificatienummer 

Permanent aan elk schip toegekend nummer voor identificatiedoeleinden. Het nummer blijft 
ongewijzigd bij overdracht van het schip naar een andere vlag en wordt ingeschreven in de 
scheepscertificaten. Het IMO-scheepsidentificatienummer bestaat uit de drie letters "IMO" 
gevolgd door zeven cijfers die door Lloyd's Register Fairplay aan elk schip bij de bouw ervan 
worden toegekend. Dit nummer bestaande uit zeven cijfers is uniek en wordt toegekend aan 
gemotoriseerde zeevarende koopvaardijschepen van 100 bt en meer bij het leggen van de kiel 
met de volgende uitzonderingen: 

− 
schepen uitsluitend voor visserij, 
− 
schepen zonder mechanische aandrijving, 
− plezierjachten, 
− 
schepen voor speciale diensten (bv. lichtschepen, SAR-schepen), 
− hopperzuigers, 
− draagvleugelboten, luchtkussenboten, 
− 
drijvende dokken en structuren die op een soortgelijke manier geclassificeerd zijn, 
− 
oorlogsschepen en troepentransportschepen, 
− houten schepen. 

E.II.A-08 Cruiseschip 

Passagiersschip dat de reizigers een volledige toeristische service aanbiedt. Alle reizigers 
hebben een hut. Er zijn faciliteiten voor recreatie aan boord. 

Schepen die gewone veerdiensten exploiteren, zijn uitgesloten, zelfs als sommige reizigers de 
dienstverlening als cruisedienst beschouwen. Ook vrachtschepen die een zeer beperkt aantal 
reizigers met een eigen hut kunnen meenemen, zijn uitgesloten. Schepen die alleen voor 
dagexcursies dienen, zijn eveneens uitgesloten. 

E.II.A-09 Nationaliteit van de registratie van zeeschepen (vlagstaat) 

Land en/of gebied dat de registratie van een zeeschip toestaat. 

Een zeeschip is onderworpen aan de maritieme voorschriften met betrekking tot de omvang 
van de bemanning, de veiligheidsnormen en de consulaire vertegenwoordiging in het 
buitenland van zijn land en/of gebied van registratie. Sommige landen, bijvoorbeeld 
Noorwegen en Denemarken, bieden "internationale" of "open" registers waarbij de vereisten 
verschillen van de vereisten in het binnenlandse register. 

E.II.A-10 Zeeschip onder binnenlandse vlag 

Zeeschip dat in het rapporterende land is geregistreerd. 

E.II.A-11 Zeeschip onder buitenlandse vlag 

Zeeschip dat in een ander land dan het rapporterende land is geregistreerd. 

- 111 -


E. Zeevervoer 
E.II.A-12 Koopvaardijvloot 

Aantal koopvaardijschepen van meer dan 100 ton die op een bepaalde datum in een land zijn 
geregistreerd. 

Veranderingen in de vloot betreffen veranderingen in het totaal aantal schepen of binnen een 
scheepstype, in de zeevloot van het rapporterende land, als gevolg van nieuwbouw, 
verandering in type of capaciteit, overdracht naar of van een andere vlagstaat, sloop, 
ongevallen of overdracht naar of uit het binnenvaartregister. Schepen in reparatie vallen 
hieronder. 

E.II.A-13 Draagvermogen 

Het draagvermogen van een schip is het verschil in ton tussen de waterverplaatsing van een 
schip op de zomerlastlijn in water met een soortelijk gewicht van 1,025 en het leeggewicht van 
het schip, dat wil zeggen de waterverplaatsing in ton van het schip zonder vracht, zonder 
brandstof of smeerolie, zonder ballastwater, zonder vers water of drinkwater in de tanks, 
zonder proviand, zonder passagiers of bemanningsleden en zonder hun persoonlijke 
bezittingen. 

E.II.A-14 Brutotonnage (bt) 

De brutotonnage is de maat voor de totale grootte van een schip, bepaald overeenkomstig het 
Internationaal Verdrag betreffende de meting van schepen van 1969. 

Vóór de goedkeuring van dit internationale verdrag gold het Osloverdrag (1947), dat voor de 
brutotonnage van sommige schepen zeer verschillende cijfers opleverde. In sommige gevallen 
is de brutotonnage van een schip alleen op basis van het vroegere verdrag beschikbaar. 

E.II.A-15 Automatisch identificatiesysteem 

Een automatisch identificatiesysteem is een systeem dat: 

-automatisch informatie verstrekt - onder meer over identiteit, type, positie, koers, snelheid, 
navigatieomstandigheden en andere veiligheidsinformatie betreffende het schip - aan 
passend uitgeruste kuststations, andere schepen en vliegtuigen, 
-automatisch dergelijke informatie van op soortgelijke wijze uitgeruste schepen ontvangt, 
-schepen volgt en opspoort, 
-gegevens met kustfaciliteiten uitwisselt. 
- 112 -


E. Zeevervoer 
E.II.B CONTAINER 
E.II.B-01 Laadeenheid 

Container, wissellaadbak. 

Flatcontainers (zie E.II.B-09), die in het zeevervoer worden gebruikt, vallen hieronder omdat 
ze als een speciaal containertype worden beschouwd. 

E.II.B-02 Intermodale transporteenheid (ITU) 

Container, wissellaadbak of oplegger/motorvoertuig voor goederenvervoer over de weg 
geschikt voor intermodaal vervoer. 

E.II.B-03 Container 

Speciale bak voor het vervoer van vracht, verstevigd en stapelbaar en geschikt voor 
horizontaal en verticaal overladen. Een meer formele, technische definitie van een container 
is: 

"Een onderdeel van het vervoermaterieel dat: 

a) van duurzame aard en bijgevolg stevig genoeg is om meermaals te worden gebruikt, 
b) ontworpen is om het vervoer van goederen door middel van een of meer vervoerswijzen 
zonder overslag te vergemakkelijken, 
c) voorzien is van inrichtingen voor een gemakkelijke goederenomslag en meer bepaald van 
één vervoerswijze naar een andere, 
d) zodanig ontworpen is dat het gemakkelijk kan worden beladen en geleegd, 
e) stapelbaar is, en 
f) een inwendig volume heeft van ten minste 1 m3." 
Wissellaadbakken blijven buiten beschouwing. 

Hoewel ze geen inwendig volume hebben, en bijgevolg niet aan criterium f) hierboven 
voldoen, moeten flatcontainers (zie E.II.B-09) die voor zeevervoer worden gebruikt, als een 
speciaal containertype worden beschouwd. Ze worden daarom hier opgenomen. 

E.II.B-04 Containerafmetingen 

De voornaamste containerafmetingen zijn: 

a) ISO-containers van 20 voet (lengte 20 voet en breedte 8 voet), 
b) ISO-containers van 40 voet (lengte 40 voet en breedte 8 voet), 
c) ISO-containers van meer dan 20 en minder dan 40 voet, 
d) ISO-containers van meer dan 40 voet, 
e) extra hoge cubecontainers, 
f) luchttransportcontainers (containers die voldoen aan vastgestelde normen voor 
luchtvervoer). 
- 113 -


E. Zeevervoer 
Containers zijn gewoonlijk 8 voet hoog, maar ook andere hoogten komen voor. "Extra hoge 
cubecontainers" hebben een hoogte van 9,5 voet. De afmetingen van "extra hoge 
cubecontainers" zijn groter dan de ISO-afmetingen. Dergelijke containers kunnen een lengte 
hebben van 45 voet, 48 voet of 53 voet. 
Containers met afmetingen zoals bepaald onder a) tot en met e) worden grote containers 
genoemd. 

E.II.B-05 Leeggewicht van een container 

Het leeggewicht van een container is opgenomen in het totale gewicht van de in de container 
vervoerde goederen, ook wel het bruto-brutogewicht van de goederen genoemd. Het 
brutogewicht van de in de container vervoerde goederen kan worden berekend door het 
leeggewicht van de container af te trekken van het bruto-brutogewicht en omgekeerd. Indien 
geen informatie over het leeggewicht beschikbaar is, dan mag het leeggewicht aan de hand 
van onderstaande gemiddelden worden geraamd. 

Het leeggewicht van een container mag worden geraamd op: 

ISO-container van 20 voet 2,3 ton 
ISO-container van 40 voet 3,7 ton 
ISO-container van meer dan 20 en minder dan 40 voet 3,0 ton 
ISO-container van meer dan 40 voet 4,7 ton 

E.II.B-06 Containertypes 

De voornaamste containertypes, zoals gedefinieerd in het ISO Standards Handbook on 
Freight Containers, zijn: 

1. Gewone containers 
2. Speciale containers 
− 
gesloten geventileerde container, 
− 
container met open dak (open-topcontainer), 
− 
platformcontainer met open zijkanten, 
− 
platformcontainer met open zijkanten en met volledige opbouw, 
− 
platformcontainer met open zijkanten, onvolledige opbouw en vaste kopschotten, 
− 
platformcontainer met open zijkanten, onvolledige bovenbouw en opvouwbare 
kopschotten 
− platform (container). 

3. Specifieke vrachtcontainers 
− thermische container, 
− geïsoleerde container, 
− koelcontainer (koudemiddelverbruikend), 
− 
mechanisch gekoelde container, 
− verwarmde container, 
− 
gekoelde en verwarmde container, 
− tankcontainer, 
− 
container voor droge bulkgoederen, 
− 
specifiek genoemde vrachtcontainer (zoals voor voertuigen, vee en andere), 
− luchttransportcontainer. 
- 114 -


E. Zeevervoer 
E.II.B-07 TEU (Twenty-foot Equivalent Unit) 

Een statistische eenheid die op een ISO-container met een lengte van 20 voet (6,10 m) 
gebaseerd is. Deze statistische eenheid wordt gebruikt als een standaardmaat voor containers 
van verschillende capaciteit en voor het beschrijven van de capaciteit van containerschepen of 
-terminals. Eén ISO-container van 20 voet is gelijk aan 1 TEU. 

Eén ISO-container van 40 voet is gelijk aan 2 TEU’s. 
Eén container van meer dan 20 en minder dan 40 voet is gelijk aan 1,50 TEU. 
Eén container van meer dan 40 voet is gelijk aan 2,25 TEU’s. 

E.II.B-08 Wissellaadbak 

Een vrachtvervoereenheid die aan de afmetingen van wegvoertuigen is aangepast en die 
voorzien is van toebehoren voor goederenoverslag tussen meerdere vervoerswijzen, meestal 
weg-spoor. 

Dergelijke, gevulde, eenheden konden oorspronkelijk niet worden gestapeld of aan de 
bovenzijde worden gehesen. Veel eenheden kunnen dat nu wel, maar niet in dezelfde mate 
als containers. Het belangrijkste verschil met containers is dat wissellaadbakken aangepast 
zijn aan de afmetingen van wegvoertuigen. Dergelijke eenheden moeten door de 
Internationale Spoorwegunie (UIC) worden goedgekeurd om op het spoor te kunnen worden 
gebruikt. Sommige wissellaadbakken zijn uitgerust met opvouwbare poten waarop zij staan als 
ze zich niet op het voertuig bevinden. 

E.II.B-09 Flatcontainer 

Een laadbaar platform zonder enige opbouw maar met dezelfde lengte en breedte als de 
bodem van een container en bovenaan en onderaan voorzien van hoekstukken. 

Dit is een alternatief begrip dat wordt gebruikt voor bepaalde soorten speciale containers, 
namelijk platformcontainers en platformcontainers met onvolledige opbouw. 

E.II.B-10 Pallet 

Verhoogd platform bedoeld om het hijsen en stapelen van goederen te vergemakkelijken. 

Pallets zijn gewoonlijk van hout en hebben standaardafmetingen: 
1 000 mm x 1 200 mm (ISO) en 800 mm x 1 200 mm (CEN). 

E.II.B-11 Roro-eenheid 

Verrijdbare voorziening voor het vervoeren van goederen zoals een vrachtwagen, 
aanhangwagen of oplegger, die op een schip of op een trein kan worden gereden of gesleept. 

Deze definitie omvat haven- en scheepstrailers. 

- 115 -


E. Zeevervoer 
E.III ONDERNEMINGEN, ECONOMISCHE RESULTATEN EN 
WERKGELEGENHEID 
E.III-01 Vervoer tegen vergoeding 

Personen- of goederenvervoer voor rekening van derden. 

E.III-02 Vervoer voor eigen rekening 

Vervoer dat niet tegen vergoeding is. 

Dergelijk vervoer gebeurt wanneer een onderneming haar eigen vracht vervoert zonder dat dit 
met een financiële transactie gepaard gaat. 

E.III-03 Onderneming 

Institutionele eenheid of kleinste combinatie van institutionele eenheden die alle noodzakelijke 
functies voor het uitoefenen van productieactiviteiten omvat en deze rechtstreeks of 
onrechtstreeks controleert. 

Een onderneming wordt gekenmerkt door eenheid van eigendom of zeggenschap. Er kan 
evenwel verscheidenheid zijn wat betreft de economische activiteiten en de locaties waarop 
deze worden uitgeoefend. Ook ondernemingen zonder werknemers in loondienst worden in 
aanmerking genomen. Alleen eenheden die tijdens de referentieperiode daadwerkelijk een 
activiteit uitoefenen, worden in aanmerking genomen. "Slapende" eenheden of eenheden die 
hun activiteit nog niet hebben aangevat, zijn uitgesloten. 

E.III-04 Zeevervoeronderneming (scheepvaartbedrijf) 

Onderneming die is opgericht om op een of meer plaatsen dienstverlenende activiteiten op het 
gebied van zeevervoer te verrichten en waarvan de hoofdactiviteit uit het oogpunt van 
toegevoegde waarde uit het zeevervoer bestaat. 

In de activiteitenclassificaties worden deze ondernemingen onder de volgende klassen 
ingedeeld: 

ISIC Rev. 4 Klasse: 501 - Zee- en kustvaart 

NACE/Rev. 2: Klasse 50.1 - Zee- en kustvaart, personenvervoer 
Klasse 50.2 - Zee- en kustvaart, goederenvervoer 

Scheepsbeheersbedrijven die koopvaardijschepen namens hun eigenaars exploiteren of 
leasebedrijven zijn uitgesloten. Havens en andere eenheden die ondersteunende of 
hulpvervoerdiensten aanbieden, zijn uitgesloten en vallen onder punt E.III-06 hieronder. 

E.III-05 Openbare zeevervoeronderneming 

Zeevervoeronderneming waarin de centrale of een andere overheid of een overheidsbedrijf 
een meerderheidsbelang (meer dan 50% van het kapitaal) heeft. 

E.III-06 Havenonderneming 

Onderneming die is opgericht om op een of meer plaatsen havendiensten te verlenen en 
waarvan de hoofdactiviteit uit het oogpunt van toegevoegde waarde uit havendiensten 
bestaat. Plezierhavenbedrijven zijn uitgezonderd. 

- 116 -


E. Zeevervoer 
Havenbedrijven zelf die geen plezierhavenbedrijven zijn, worden meegeteld. In de 
activiteitenclassificaties worden deze ondernemingen onder de volgende klassen ingedeeld: 

ISIC Rev. 4 Ontwerp: Klasse: 5222 – Diensten in verband met vervoer over water 
NACE Rev. 2: Klasse 5222 – Diensten in verband met vervoer over water 

E.III-07 Openbare havenonderneming 

Havenonderneming waarin de centrale of een andere overheid of een overheidsbedrijf een 
meerderheidsbelang (meer dan 50% van het kapitaal) heeft. 

E.III-08 Classificatiebureau 

Een bedrijf dat normen bepaalt voor het ontwerp en de bouw van zeeschepen en dat de 
instandhouding van deze normen tijdens de levensduur van het schip volgt om in het belang 
van de gemeenschap hoge technische normen te garanderen voor het ontwerp, de productie, 
de bouw, het onderhoud, de exploitatie en de prestaties en zo de veiligheid van leven en 
eigendom op zee te verhogen. 

In de activiteitenclassificaties worden deze ondernemingen onder de volgende klassen 
ingedeeld: 

ISIC Rev.4 Ontwerp: Klasse: 5229 – Andere vervoerondersteunende activiteiten 
NACE Rev 2: Klasse 5229 – Andere vervoerondersteunende activiteiten 

E.III-09 Omzet 

Door een onderneming gedurende de verslagperiode in rekening gebracht totaalbedrag, 
overeenkomend met de marktwaarde van de aan derden geleverde goederen of verleende 
diensten. De omzet omvat "overige exploitatie-inkomsten", bv. inkomsten uit concessies, 
octrooien, handelsmerken en dergelijke waarden. Hierbij zijn alle belastingen en andere 
heffingen op de door de onderneming aan haar klanten in rekening gebrachte goederen en 
diensten inbegrepen, met uitzondering van de btw. De omzet omvat ook alle andere aan de 
klanten aangerekende kosten. Aan de klant verleende prijsverminderingen, restituties en 
reducties, met uitzondering van kortingen voor contante betaling, alsook de waarde van 
retourverpakking, moeten in mindering worden gebracht. 

De omzet omvat alleen gewone activiteiten en bijgevolg niet de verkoop van vaste activa. 
Exploitatiesteun van de overheid, met inbegrip van de instellingen van de Europese Unie, 
worden evenmin meegeteld. 

E.III-10 Personeel 

Het personeel is het aantal personen in dienst, met andere woorden het totaal aantal 
personen dat in de onderneming werkt (met inbegrip van de werkende eigenaars, de 
permanent in de onderneming werkzame vennoten en de onbezoldigd meewerkende 
gezinsleden) met inbegrip van het personeel dat buiten de onderneming werkt, maar door een 
arbeidsovereenkomst aan haar is verbonden en rechtstreeks door haar wordt betaald (bv. 
vertegenwoordigers, bezorgers, reparatie- en onderhoudsploegen). Hieronder vallen personen 
die voor een korte periode afwezig zijn (bv. wegens ziekteverlof, vakantieverlof of 
buitengewoon verlof), evenals personen die in staking zijn, maar niet afwezigen voor 
onbepaalde tijd. Hieronder vallen ook deeltijdwerkers die krachtens de wetgeving van het 
betrokken land als zodanig worden beschouwd en die op de loonlijst staan, alsmede 
seizoenarbeiders, leerlingen en thuiswerkers die op de loonlijst staan. 

Van het personeel uitgesloten zijn arbeidskrachten die door andere bedrijven aan de 
onderneming worden geleverd, personen die namens andere ondernemingen in de 
geënquêteerde onderneming reparatie- en onderhoudswerkzaamheden uitvoeren, alsmede 
personen die hun militaire dienstplicht vervullen. Anderzijds moeten personen die in het kader 
van een langetermijncontract om commerciële redenen ter beschikking staan van een 
onderneming (bv. promotiepersoneel op passagiersveerboten) worden opgenomen als 

- 117 -


E. Zeevervoer 
personeel van de onderneming waar zij werken en niet van de onderneming waarmee zij een 
arbeidsovereenkomst hebben. 

Onbezoldigd meewerkende gezinsleden betreffen personen die bij de eigenaar van de 
onderneming wonen en regelmatig voor de onderneming werken maar geen 
dienstenovereenkomst hebben en voor het verrichte werk geen vast bedrag vergoed krijgen. 
Dit is beperkt tot de personen die niet voor hun hoofdactiviteit op de loonlijst van een andere 
onderneming staan. 

Het personeel komt overeen met het aantal banen zoals gedefinieerd in het Europees 
Systeem van rekeningen 1995 (ESR) en wordt als jaargemiddelde gemeten. 

E.III-11 Personeelscategorie - personeel zeevervoeronderneming 

Personeel dat werkt voor een zeevervoeronderneming wordt als volgt ingedeeld: 

- officiers, 

-matrozen, 
-cadetten en andere stagiairs, 
-overig personeel aan boord, inclusief personeel voor restauratie en recreatie, 
-personeel op het vasteland voor beheer, verkoop, afhandeling van reizigers en goederen 
enz. 
E.III-12 Personeelscategorie - personeel havenbedrijf 

Personeel dat werkt voor een havenbedrijf wordt als volgt ingedeeld: 

-personeel voor havenbeheer en –administratie, 
-loodsen en ander scheepspersoneel, 
-dokwerkers, 
-technisch en onderhoudspersoneel, 
-overig. 
- 118 -


E. Zeevervoer 
E.IV VERKEER 
E.IV-01 Zeevaartdienst 

Alle bewegingen van een zeeschip op zee. 

Eénhavenverkeer (bewegingen van zeeschepen naar offshore-installaties, of voor storten op 
zee, of verkeer van de zeebodem naar havens) valt hieronder. Bewegingen van zeeschepen 
tussen een rivier en de zee vallen hieronder. Bewegingen op binnenwateren tussen 
zeehavens en binnenhavens zijn uitgesloten en vallen onder binnenvaartverkeer. Interne 
bewegingen van schepen, tussen verschillende bekkens of dokken in dezelfde haven, zijn 
uitgesloten. 

E.IV-02 Geregelde zeevaartdienst 

Door zeeschepen verleende dienst volgens een gepubliceerde dienstregeling dan wel zo 
regelmatig dat een herkenbare systematische reeks wordt gevormd. 

E.IV-03 Niet-geregelde zeevaartdienst 

Een zeevaartdienst die geen geregelde zeevaartdienst is. 

E.IV-04 Zeetraject (zeereis) 

Verkeer op zee van een vastgesteld beginpunt naar een vastgesteld eindpunt. 

Een traject kan uit verschillende onderdelen bestaan. Eénhaventrajecten van een zeehaven 
naar een offshore-installatie of een locatie op zee vallen hieronder. In de maritieme context 
worden zeetrajecten ook zeereizen genoemd. 

E.IV-05 Zee-etappe 

Een etappe van een zeetraject is de beweging van een schip rechtstreeks van een haven naar 
een andere zonder een tussenhaven aan te doen. 

E.IV-05 Vrachtreis 

Een zeetraject dat de verplaatsing van vracht omvat tussen een plaats van laden of instappen 
en een haven van lossen of uitstappen. 

Een zeetraject kan inhouden dat een aantal havens worden aangedaan tussen het 
vastgestelde beginpunt en het vastgestelde eindpunt en een aantal vrachtreizen inclusief 
laden en lossen van vracht in een aantal havens omvatten. 

E.IV-06 Afstand tussen havens 

Voor statistische doeleinden is de afstand tussen havens de daadwerkelijk gevaren afstand. 

Ten slotte mag ook een raming van de daadwerkelijke afstand worden gegeven. 

- 119 -


E. Zeevervoer 
E.IV-07 Scheepskilometer 

Meeteenheid die overeenkomt met de beweging van een schip over een afstand van één 
kilometer. 

Bedoeld is de daadwerkelijk afgelegde afstand. Bewegingen van onbeladen schepen worden 
meegeteld. 

E.IV-08 Havenverblijf van een koopvaardijschip 

Een koopvaardijschip verblijft in een haven wanneer het voor anker ligt of aanlegt om een 
vracht te laden en/of te lossen, reizigers in of uit te schepen of excursies van reizigers te 
vergemakkelijken. 

Voor anker gaan zonder enige verplaatsing van vracht of reizigers blijft buiten beschouwing. 

E.IV-09 Bunkerverblijf 

Een bunkerverblijf van een vracht- of passagiersschip houdt in dat het schip in een haven voor 
anker gaat of aanlegt voor het innemen van bunkerolie of bevoorrading. 

E.IV-10 Overig verblijf 

Andere verblijven van een vracht- of passagiersschip in een haven dan haven- of 
bunkerverblijven. 

E.IV-11 Aankomst van een koopvaardijschip 

De aankomst van een koopvaardijschip voor een havenverblijf op het grondgebied van het 
rapporterende land. 

E.IV-13 Vertrek van een koopvaardijschip 

Het vertrek van een koopvaardijschip na een havenverblijf op het grondgebied van het 
rapporterende land. 

E.IV-12 Opgelegd koopvaardijschip 

Een koopvaardijschip is opgelegd wanneer het bij gebrek aan werk in een haven is 
aangemeerd. 

E.IV-13 Havenstaatscontrole 

Inspectie uitgevoerd door de staat waar de haven voor koopvaardijschepen is gevestigd om 
toezicht uit te oefenen op de zeewaardigheid van deze schepen. 

E.IV-14 Beslag onder havenstaatstoezicht 

Beslag in de haven onder havenstaatstoezicht op een koopvaardijschip dat niet zeewaardig is 
bevonden. 

- 120 -


E. Zeevervoer 
E.V KWANTIFICERING VAN HET VERVOER 
E.V-01 Zeevervoer 

Verplaatsingen van goederen en/of reizigers die gebruikmaken van koopvaardijschepen op 
trajecten die geheel of gedeeltelijk over zee worden ondernomen. 

Eénhavenvervoer (verplaatsingen van goederen die zijn verscheept naar offshore-installaties, 
of om op zee te worden gestort, of die uit de zeebodem zijn gewonnen en in havens worden 
gelost) valt hieronder. Terwijl bunkers en bevoorrading geleverd aan schepen in de haven 
buiten beschouwing blijven, wordt bunkerolie die naar schepen voor de kust wordt verscheept, 
meegeteld. 

Verplaatsingen van goederen tussen een rivier en de zee door koopvaardijschepen vallen 
hieronder. Verplaatsingen van goederen op binnenvaartschepen tussen zeehavens en 
binnenhavens zijn uitgesloten. (Zij vallen onder binnenvaartvervoer). Interne verplaatsingen 
van goederen tussen verschillende bekkens of dokken in dezelfde haven, zijn uitgezonderd. 

E.V-02 Commercieel zeevervoer 

Zeevervoer voor commerciële doeleinden ofwel tegen vergoeding ofwel voor eigen rekening 
van de onderneming als onderdeel van ruimere economische activiteiten. 

E.V-03 Binnenlands zeevervoer 

Zeevervoer tussen twee havens van hetzelfde binnenlands grondgebied of éénhavenvervoer 
binnen het binnenlands grondgebied. 

In de maritieme context wordt binnenlands zeevervoer ook cabotage genoemd als het wordt 
uitgevoerd door een koopvaardijschip dat in het rapporterende land of in een ander land is 
geregistreerd. 

E.V-04 Internationaal zeevervoer 

Ander zeevervoer dan binnenlands zeevervoer. 

Internationaal éénhavenvervoer valt hieronder. 

E.V-05 Derdelandenzeevervoer 

Internationaal zeevervoer tussen twee landen dat wordt uitgevoerd door een in een derde land 
geregistreerd koopvaardijschip. 

Een derde land is een ander land dan het land van laden of instappen of dan het land van 
lossen of uitstappen. 

E.V-06 Zeevervoer over korte afstanden 

Verplaatsing van vracht over zee tussen havens gelegen in een relatief smal geografisch 
gebied. 

Veerdiensten en feederverkeer worden meegeteld. Voor Europa is zeevervoer over korte 
afstanden de verplaatsing van vracht over zee tussen in Europa gelegen havens en tussen 
havens in Europa en havens in niet-Europese landen met een kuststrook aan de Europese 
grenszeeën. 

- 121 -


E. Zeevervoer 
E.V-07 Zeevervoer over lange afstanden 

Ander vrachtvervoer over zee dan zeevervoer over korte afstanden. 

E.V-08 Geünitiseerd vervoer 

Geünitiseerd vervoer is het vervoer van vracht in intermodale transporteenheden zoals 
containers of mobiele (roro-)eenheden. 

Vervoer in wissellaadbakken valt hieronder. 

E.V-09 Niet-geünitiseerd vervoer 

Ander vervoer dan geünitiseerd vervoer. 

Dergelijk vervoer omvat vervoer van vloeibare en droge bulk, bosbouwproducten en stukgoed. 

E.V-10 Tonkilometer 

Meeteenheid die overeenkomt met de verplaatsing van één ton vracht in een koopvaardijschip 
over één kilometer. 

E.V-11 Aangeboden tonkilometer 

Een tonkilometer is aangeboden wanneer één ton vervoercapaciteit in een koopvaardijschip 
over een afstand van één kilometer wordt gevaren. Aangeboden tonkilometers zijn gelijk aan 
de vrachtvervoercapaciteit van het schip vermenigvuldigd met de afstand tussen havens voor 
alle trajecten. Vervoer in binnenschepen valt hieronder. 

E.V-12 Afgelegd aantal tonkilometers 

Het aantal afgelegde tonkilometers is de som voor alle trajecten van het product van het totale 
tonnage van de vervoerde vracht en de afstand tussen havens voor elk traject. 

E.V-13 Gebruikte vrachtcapaciteit 

Het aantal afgelegde tonkilometers als percentage van de aangeboden tonkilometers. 

E.V-14 Tonnage aan boord 

Tonnage van de vracht aan boord van een koopvaardijschip bij aankomst in of vertrek uit een 
haven. 

E.V-15 TEU-kilometer 

Meeteenheid die overeenkomt met de verplaatsing van één TEU over een afstand van één 
kilometer. 

E.V-16 Aangeboden TEU-kilometer 

Een aangeboden TEU-kilometer is de verplaatsing van één TEU capaciteit in een 
containerschip over een afstand van één kilometer. Aangeboden TEU-kilometers zijn gelijk 
aan de TEU-vervoercapaciteit van het schip vermenigvuldigd met de afstand tussen havens 
voor alle trajecten. 

De TEU-vervoercapaciteit komt overeen met de in het register van het classificatiebureau 
geregistreerde capaciteit. 

- 122 -


E. Zeevervoer 
E.V-17 Aantal afgelegde TEU-kilometers 

Het aantal afgelegde TEU-kilometers is de som voor alle trajecten van het product van het 
totaal aantal vervoerde TEU's en de afstand tussen havens voor elk traject. 

E.V-18 Gebruikte TEU-capaciteit 

Het aantal afgelegde TEU-kilometers als percentage van de aangeboden TEU-kilometers. 

E.V-19 TEU's aan boord 

De TEU's aan boord van een koopvaardijschip bij aankomst in of vertrek uit een haven. 

E.V-20 Zeereiziger 

Een persoon die een zeereis op een koopvaardijschip maakt. 

Het personeel van koopvaardijschepen wordt niet als reiziger beschouwd. Niet-betalende 
bemanningsleden die geen dienst hebben en baby's op de arm zijn uitgezonderd. 

E.V-21 Cruisepassagier 

Een zeereiziger die een zeereis op een cruiseschip maakt. 

Reizigers op dagexcursie zijn uitgezonderd. 

E.V-22 Traject zeereiziger 

De verplaatsing van een reiziger van de haven waar de reis begint naar de haven waar ze 
eindigt. Voor sommige reizigers, met name cruisepassagiers, kan dit dezelfde haven zijn. 

Bedoeld is de daadwerkelijk door de reiziger afgelegde afstand. 

E.V-23 Reizigerskilometer 

Meeteenheid die overeenkomt met de verplaatsing van één reiziger in een koopvaardijschip 
over één kilometer. 

E.V-24 Aangeboden reizigerskilometer 

Een reizigerskilometer wordt aangeboden wanneer een eenheid reizigerscapaciteit over een 
afstand van een kilometer wordt gevaren. 

Aangeboden reizigerskilometers zijn gelijk aan de som van de producten verkregen door 
vermenigvuldiging van de toegestane reizigerscapaciteit van het schip en de afstand tussen 
havens voor alle trajecten. 
De reizigersvervoercapaciteit komt overeen met de in het register van het classificatiebureau 
geregistreerde capaciteit. 

E.V-25 Reizigers aan boord 

Het aantal reizigers aan boord van een koopvaardijschip bij aankomst in of vertrek uit een 
haven. 

- 123 -


E. Zeevervoer 
E.V-26 Aantal afgelegde reizigerskilometers 

De som van de producten die worden verkregen door vermenigvuldiging van het aantal op elk 
traject vervoerde reizigers met de afstand tussen havens. 

E.V-27 Gebruikte reizigerscapaciteit 

Het aantal afgelegde reizigerskilometers als percentage van de aangeboden 
reizigerskilometers. 

E.V-28 Soorten zeereizigersverkeer 

De soorten reizigersverkeer, ingedeeld naar de reden van de verplaatsing, zijn: 

-pendelverkeer (werk en onderwijs), 
- zaken, 
-toerisme, 
-overig (winkelen, recreatie, familiebezoek). 
E.V-29 Ingestapte zeereiziger 

Reiziger die plaatsneemt in een koopvaardijschip om een zeereis te ondernemen. 

Het overstappen van het ene koopvaardijschip op het andere tijdens een reis wordt als 
instappen na uitstappen beschouwd. Cruisepassagiers op een cruise-excursie zijn uitgesloten. 

E.V-30 Uitgestapte zeereiziger 

Reiziger die een koopvaardijschip op het einde van een zeereis verlaat. 

Het overstappen van het ene koopvaardijschip op het andere tijdens een reis wordt als 
uitstappen voor het opnieuw instappen beschouwd. Cruisepassagiers op een cruise-excursie 
zijn uitgesloten. 

E.V-31 Cruise-excursie 

Een kort bezoek van een cruisepassagier aan een toeristische attractie vanuit een haven 
terwijl een hut aan boord gereserveerd blijft. 

E.V-32 Zeeverbinding reizigers 

Verbinding tussen de haven waar de zeereiziger instapt en de haven waar hij uitstapt, 
ongeacht de gevolgde reisweg. 

Het betreft zeehavens (behalve voor vervoer tussen een rivier en de zee waar het om 
binnenhavens kan gaan), gecodeerd overeenkomstig internationale classificaties zoals de UNLOCODE 
(codering voor havens en andere plaatsen). 
Deze havens kunnen worden gegroepeerd volgens hun geografische ligging onder 
gebruikmaking van internationale classificaties zoals NUTS (Nomenclatuur van territoriale 
eenheden voor de statistiek - Eurostat). 
Wanneer het bij het instappen en het uitstappen om dezelfde haven gaat, is er geen sprake 
van een zeeverbinding. 

- 124 -


E. Zeevervoer 
E.V-33 Instaphaven 

De haven waar een reiziger een reis aanvat. 

Het overstappen van het ene koopvaardijschip op het andere tijdens een reis wordt als 
instappen na uitstappen beschouwd. Cruisepassagiers op een cruise-excursie zijn uitgesloten. 

E.V-34 Uitstaphaven 

De haven waar een reiziger een reis beëindigt. 

Het overstappen van het ene koopvaardijschip op het andere tijdens een reis wordt als 
uitstappen voor het opnieuw instappen beschouwd. Cruisepassagiers op een cruise-excursie 
zijn uitgesloten. 

E.V-35 Over zee vervoerde goederen 

Alle door koopvaardijschepen vervoerde goederen. 

Verpakkingen en containers, wissellaadbakken, pallets, wegvoertuigen voor goederenvervoer 

e.d. vallen hieronder. Hieronder valt post, evenals goederen die worden vervoerd op of in 
goederenwagens, vrachtwagens, aanhangwagens, opleggers of binnenschepen. Buiten 
beschouwing blijven daarentegen: voertuigen voor personenvervoer met chauffeur, 
terugkerende lege commerciële voertuigen en aanhangwagens, bunkers en bevoorrading van 
schepen, in vissersvaartuigen en fabrieksschepen voor visverwerking vervoerde vis, intern 
tussen verschillende bekkens of dokken in dezelfde haven vervoerde goederen. 
E.V-36 Bruto-brutogewicht van goederen 

Het totale gewicht van de vervoerde goederen, alle verpakking en het leeggewicht van de 
transporteenheid (bv. containers, wissellaadbakken en goederenpallets, alsook wegvoertuigen 
voor goederenvervoer, goederenwagens of binnenschepen die op het vaartuig vervoerd 
worden). 

E.V-37 Brutogewicht van goederen 

Het totale gewicht van de vervoerde goederen met inbegrip van verpakking maar zonder 
leeggewicht van de transporteenheden (bv. containers, wissellaadbakken en goederenpallets, 
alsook wegvoertuigen voor goederenvervoer, goederenwagens of binnenschepen die op het 
vaartuig vervoerd worden). 

E.V-38 Leeggewicht 

Het gewicht van een transporteenheid (bv. containers, wissellaadbakken en goederenpallets, 
evenals wegvoertuigen voor goederenvervoer, goederenwagens of binnenvaartschepen die 
op het vaartuig worden vervoerd) alvorens een vracht wordt geladen. 

E.V-39 Vrachtcategorieën 

Vracht kan worden ingedeeld op basis van het ontwerp van het schip zelf en van de uitrusting 
voor afhandeling in havens en op het schip. De voornaamste categorieën zijn: 

-vloeibare bulk, 
-droge bulk, 
-containers, 
-roro-eenheden met eigen beweegkracht, 
-roro-eenheden zonder eigen beweegkracht, 
-overig stukgoed. 
- 125 -


E. Zeevervoer 
E.V-40 Lolo (lift-on-lift-off) 

Laden of lossen met de eigen scheepslaadbomen of -kranen of door havenkranen. 

E.V-41 Containervracht 

Containervracht omvat containers met of zonder vracht, die in of van de schepen die ze over 
zee vervoeren, worden gehesen. 

E.V-42 Roro (roll-on-roll-off) 

Laden of lossen via de scheepsdeuren of -hellingen met een verrijdbaar vervoermiddel. 

Het laden of lossen van levend vee wordt hier meegeteld. 

E.V-43 Rorovracht 

Rorovracht omvat goederen, al dan niet in containers, op roro-eenheden die op en van de 
schepen die ze over zee vervoeren, worden gerold. 

E.V-44 Soorten over zee vervoerde goederen 

De belangrijkste soorten over zee vervoerde goederen zijn de in de classificaties NST 
(Nomenclature uniforme des marchandises pour les Statistiques de Transport - Eurostat) of 
CSTE (Commodity Classification for Statistics of Transport in Europe - VN/ECE) gedefinieerde 
goederen. 

E.V-45 Gevaarlijke goederen 

De classificaties van gevaarlijke goederen zijn bepaald in hoofdstuk VII van het Internationaal 
Verdrag voor de beveiliging van mensenlevens op zee (SOLAS, 1974), zoals gewijzigd en 
gespecificeerd in de IMDG-code (International Maritime Dangerous Goods). 

E.V-46 Overlading tussen schepen 

Het lossen van vracht van het ene koopvaardijschip en het laden van deze vracht in een ander 
voor de uitvoering van het traject, ook als de vracht tijdelijk aan de kade blijft alvorens het 
traject wordt voortgezet. 

Het overladen op andere vervoerswijzen blijft buiten beschouwing. 

E.V-47 Geladen goederen 

Voor vervoer over zee in een koopvaardijschip geplaatste goederen. 

Het overladen van het ene koopvaardijschip op het andere wordt als laden na lossen 
beschouwd. Geladen goederen omvatten binnenlandse goederen, overgeladen goederen 
(binnenlandse of buitenlandse goederen die over zee in een haven aankomen) en over land 
doorgevoerde goederen (buitenlandse goederen die over de weg, per spoor, door de lucht of 
over binnenwaterwegen in een haven aankomen). 

- 126 -


E. Zeevervoer 
E.V-48 Geloste goederen 

Van een koopvaardijschip afgehaalde goederen. 

Het overladen van het ene koopvaardijschip op het andere wordt als lossen na opnieuw laden 
beschouwd. Geloste goederen omvatten binnenlandse goederen, overgeladen goederen 
(binnenlandse of buitenlandse goederen die over zee een haven verlaten), over land 
doorgevoerde goederen (buitenlandse goederen die over de weg, per spoor, door de lucht of 
over binnenwaterwegen een haven verlaten). 

E.V-49 Zeeverbinding goederen 

Verbinding over zee tussen de laadhaven en de loshaven van goederen, ongeacht de 
gevolgde reisweg. 

Het betreft zeehavens (behalve voor vervoer tussen een rivier en de zee waar het om 
binnenhavens kan gaan), gecodeerd overeenkomstig internationale classificaties zoals de UNLOCODE 
(codering voor havens en andere plaatsen). 
Deze havens kunnen worden gegroepeerd volgens hun geografische ligging onder 
gebruikmaking van internationale classificaties zoals NUTS (Nomenclatuur van territoriale 
eenheden voor de statistiek - Eurostat). 

E.V-50 Laadhaven 

De haven waar een goederenzending werd geladen in het schip waaruit ze in de 
rapporterende haven wordt gelost. 

Het overladen van het ene koopvaardijschip op het andere wordt als laden na lossen 
beschouwd. 

E.V-51 Loshaven 

De haven waar een goederenzending die in een schip in de rapporterende haven werd 
geladen, uit hetzelfde schip wordt gelost. 

Het overladen van het ene koopvaardijschip op het andere wordt als lossen na opnieuw laden 
beschouwd. 

- 127 -


E. Zeevervoer 
E.VI ENERGIEVERBRUIK 
E.VI-01 Energieverbruik koopvaardijschepen 

Finaal energieverbruik van schepen. 

Het finale energieverbruik van leeg varende schepen valt hieronder. 

E.VI-02 Ton aardolie-equivalent (TOE) 

Eenheid van energieverbruik: 1 TOE = 0,041868 terajoule (TJ). 

De door het Internationaal Energieagentschap (IEA) toegepaste omrekeningscoëfficiënten 
zijn: 

-gasolie/dieselolie 1,035 

-zware stookolie 0,960. 
E.VI-03 Joule 

Eenheid van energieverbruik: 

1 terajoule = 1012 J = 2,78 x 105 kWh 
1 terajoule = 23,88459 TOE. 

E.VI-04 Gasolie/dieselolie 

Olie verkregen uit de laatste fractie afkomstig van de atmosferische distillatie van ruwe 
aardolie. 

Tot gasolie/dieselolie worden de zware gasoliën gerekend die worden verkregen door 
vacuümherdistillatie van het residu van de atmosferische distillatie. Gasolie/dieselolie distilleert 
tussen 200 °C en 380 °C, waarbij minder dan 65% van het volume (inclusief verliezen) bij 250 
°C en 80% of meer bij 350 °C distilleert. De door vermenging verkregen zware olie wordt bij 
gasolie ingedeeld voor zover de kinematische viscositeit ervan 25 cST bij 40°C niet 
overschrijdt. 

Calorische waarde: 43,3 TJ/1 000 t. 

E.VI-05 Zware residustookolie 

Zware olie die overblijft na distillatie (het residu). 

De definitie omvat alle residuaire stookoliën (inclusief die verkregen door vermenging). De 
viscositeit van zware stookolie is meer dan 25 cST bij 40°C. Het vloeipunt ligt altijd 
boven 50°C en de dichtheid bedraagt meer dan 0,90. 

- 128 -


F. Luchtvervoer 
F. LUCHTVERVOER 
-129 -


F. Luchtvervoer 
F.I INFRASTRUCTUUR 
F.I-01 Luchthaven 

Een bepaald terrein te land of te water (met inbegrip van alle gebouwen, installaties en 
uitrusting) dat bedoeld is om geheel of gedeeltelijk te worden gebruikt voor de aankomst, het 
vertrek en de grondbewegingen van luchtvaartuigen en dat beschikbaar is voor commerciële 
luchtvervoersactiviteiten. 

De meeste luchthavens hebben een vierlettercode van de ICAO, zoals opgenomen in ICAO-
document 7910. De meeste, maar niet alle luchthavens hebben ook IATA-codes. 

F.I-02 Internationale luchthaven 

Elke luchthaven die door de staat waarin hij is gelegen als een aankomst- en 
vertrekluchthaven voor internationaal luchtverkeer wordt aangeduid en waar de formaliteiten 
op het gebied van douane, immigratie, volksgezondheid, landbouwquarantaine en 
gelijkaardige procedures al dan niet voltijds worden uitgevoerd. 

F.I-03 Nationale luchthaven 

Elke luchthaven die niet voor internationaal verkeer is bestemd. 

F.I-04 Luchthaventerminal 

Een zelfstandige faciliteit voor personen- en/of goederenafhandeling. 

-Passagiersterminal 
Een luchthaventerminal met faciliteiten voor personenafhandeling, zoals een incheckbalie voor 
reizigers, bagageafhandeling, beveiliging, immigratie, en in- en uitstapfaciliteiten voor 
reizigers. 

-Vrachtterminal 
Een luchthaventerminal die enkel bestemd is voor de afhandeling van goederen, met inbegrip 
van de ontvangst en vrijgave van goederen, de veilige opslag en beveiliging ervan en de 
verwerking van de vrachtdocumenten. 

F.I-05 Start- en landingsbaan 

Een bepaald rechthoekig gebied op een luchthaven waar luchtvaartuigen kunnen landen en 
opstijgen en dat de volgende kenmerken heeft: 

-beschikbare aanlooplengte 
De lengte van een baan die geschikt is en beschikbaar voor de aanloop van een opstijgend 
luchtvaartuig. 

-beschikbare landingsbaanlengte 
De lengte van een baan die geschikt is en beschikbaar voor de uitloop van een landend 
luchtvaartuig. 

-130 -


F. Luchtvervoer 
F.I-06 Taxibaan 

Een bepaald pad op een luchthaven voor het taxiën van een luchtvaartuig dat de verbinding 
tussen de verschillende delen van een luchthaven vormt. 

F.I-07 Incheckvoorzieningen 

-Gewone voorzieningen 
Een gewone incheckvoorziening waar personeel van een luchtvaartmaatschappij rechtstreeks 
de tickets verwerkt, de bagage van labels voorziet, de "fast bag drop"-bagage afhandelt en 
instapkaarten verstrekt. 

-Incheckautomaten 
Een automaat waar reizigers zelf kunnen inchecken, die automatisch tickets verwerkt, 
instapkaarten en in sommige gevallen ook bagagelabels afdrukt. 

F.I-08 Passagiersuitgang 

Een deel van de passagiersterminal waar de passagiers samenkomen voordat zij in het 
luchtvaartuig stappen. 

a) met aviobrug (of vliegtuigslurf) 
Een uitgang die via een aviobrug met het luchtvaartuig is verbonden zodat de passagiers 
kunnen instappen zonder langs de begane grond of een trap te moeten gaan. 

b) overig 
Uitgangen zonder aviobrug. 
F.I-09 Luchthavenparking 

Parkeervoorzieningen op de luchthaven. 

-Korte parkeertijd 
Parking waar de maximale toegelaten parkeertijd minder dan 24 uur bedraagt. 
-Middellange en lange parkeertijd 
Parking waar de maximale toegelaten parkeertijd minstens 24 uur bedraagt. 
De parkeerfaciliteiten die buiten de luchthaven liggen, mogen slechts worden meegeteld als zij 
door luchthavenbussen worden bediend. 

-131 -


F. Luchtvervoer 
F.I-10 Intermodale vrachtfaciliteiten 

Een vrachtterminal in de luchthaven die aan landzijde verbindingen heeft met andere 
vervoermiddelen dan het wegvervoer. 

F.I-11 Verbindingen met andere vervoermiddelen 

Faciliteiten in de luchthaven voor verbindingen met de volgende vervoermiddelen over land: 

a) hogesnelheidsspoor 
Toegang tot hogesnelheidsspoordiensten. 
b) hoofdspoorlijn 
Toegang tot hoofdspoorlijndiensten. 
c) metro 
Toegang tot metrodiensten. 
d) interlokale busdiensten 
Toegang tot snelbusdiensten en interlokale busdiensten. 
e) stadsbusdiensten 
Toegang tot lokale busdiensten. 
-132 -


F. Luchtvervoer 
F.II VERVOERMIDDELEN (LUCHTVAARTUIGEN) 
F.II-01 Luchtvaartuig 

Een machine die in de atmosfeer kan worden gehouden door andere reacties van de lucht dan 
die tussen lucht en het aardoppervlak. 

Bestuurbare luchtballons en luchtkussenboten (hovercrafts) vallen hier niet onder. De ICAO 
geeft in zijn document 8643 de codes van vliegtuigtypes. Bovendien hebben de ICAO en het 
Commercial Aviation Safety team (CAST) samen een nieuwe taxonomie opgesteld om een 
luchtvaartuig correct te kunnen identificeren. Bijzonderheden kunnen op de volgende website 
worden geraadpleegd: http://www.intlaviationstandards.org/. 

F.II-02 Luchtvloot 

Alle luchtvaartuigen die op een bepaalde datum in een land geregistreerd zijn. 

F.II-03 Operationele vloot 

De operationele vloot omvat alle luchtvaartuigen die voor commerciële doeleinden worden 
ingezet (met inbegrip van alle luchtvaartuigen die tijdelijk niet kunnen worden ingezet omwille 
van ernstige ongevallen, verbouwingswerken en maatregelen van de overheid zoals een door 
de regelgevende overheidsinstanties opgelegd vliegverbod). 

Luchtvaartuigen die enkel worden gebruikt voor opleidingen, communicatie en privévluchten 
maken geen deel uit van de operationele vloot. 

F.II-04 Classificatie van luchtvaartuigen naar configuratie 

a) Passagiersvliegtuig 
Een luchtvaartuig dat is ingericht voor het vervoer van passagiers en hun bagage. Vracht, 
waaronder post, wordt meestal vervoerd in het laadruim in de buik van het luchtvaartuig. 

b) Vrachtvliegtuig 
Een luchtvaartuig dat uitsluitend is ingericht voor het vervoer van vracht en/of post. 

Ook kunnen personen worden vervoerd die bepaalde soorten vracht, zoals vee, vergezellen. 

c) Gecombineerd vliegtuig 
Een passagiersvliegtuig met bijkomende voorzieningen voor het vervoeren van vracht in het 
passagiersgedeelte. 

d) Snel veranderbaar vliegtuig 
-133 -


F. Luchtvervoer 
Een luchtvaartuig dat ontworpen is voor een snelle verandering van de configuratie, namelijk 
van een passagiers- naar een vrachtvliegtuig en omgekeerd. 

e) Overig 
Een luchtvaartuig dat niet voor commercieel luchtvervoer wordt gebruikt. 
F.II-05 Classificatie van luchtvaartuigen naar geluidskenmerken 

a) Luchtvaartuig zonder geluidscertificaat 
Luchtvaartuig zonder certificatie op het gebied van internationale geluidsvereisten. 

b) Hoofdstuk II-luchtvaartuig 
Luchtvaartuig dat voldoet aan de bepalingen van bijlage 16, hoofdstuk II van het ICAO-
Verdrag van Chicago. 

c) Hoofdstuk III-luchtvaartuig 
Luchtvaartuig dat voldoet aan de bepalingen van bijlage 16, hoofdstuk III van het ICAO-
Verdrag van Chicago. 

d) Hoofdstuk IV-luchtvaartuig 
Luchtvaartuig dat voldoet aan de bepalingen van bijlage 16, hoofdstuk IV van het ICAO-
Verdrag van Chicago. 

F.II-06 Ouderdom van een luchtvaartuig 

Aantal jaren sinds de eerste registratie van een luchtvaartuig. 

-134 -


F. Luchtvervoer 
F.III ONDERNEMINGEN, ECONOMISCHE RESULTATEN EN 
WERKGELEGENHEID 
F.III-01 Onderneming 

Institutionele eenheid of kleinste combinatie van institutionele eenheden die alle noodzakelijke 
functies voor het uitoefenen van productieactiviteiten omvat en deze rechtstreeks of 
onrechtstreeks controleert. 

Een onderneming wordt gekenmerkt door eenheid van eigendom of controle. Er kan evenwel 
verscheidenheid zijn wat betreft de economische activiteiten en de locaties waarop deze 
worden uitgeoefend. 

F.III-02 Luchtvaartmaatschappij (commerciële luchtvervoersonderneming) 

Een luchtvervoersonderneming die luchtvaartuigen exploiteert voor commerciële doeleinden 
en die voor het publiek geregelde en/of niet-geregelde luchtdiensten uitvoert voor het vervoer 
van passagiers, post en/of vracht, en die voor deze doeleinden gecertificeerd is door de 
burgerluchtvaartautoriteiten van de staat waarin zij is gevestigd. 

In document 8585 geeft de ICAO drielettercodes voor luchtvervoersondernemingen. Alle 
luchtvaartmaatschappijen die internationale vluchten uitvoeren, moeten een dergelijke code 
hebben. In overeenstemming met de bepalingen van haar Resolutie 762, wijst IATA elke 
luchtvaartmaatschappij een code toe bestaande uit twee tekens. Deze codes worden gebruikt 
voor reserveringen, dienstregelingen, tijdschema’s, telecommunicatie, ticketverkoop, 
vrachtdocumenten, wettelijke doeleinden, tarieven en/of andere commerciële of 
verkeersgebonden doeleinden. In de activiteitenclassificaties worden deze ondernemingen 
onder de volgende klassen ingedeeld: 

ISIC Rev. 4 Ontwerp Afdeling 51 Luchtvervoer, 
NACE Rev. 2 Afdeling 51 Luchtvervoer. 

F.III-03 Luchthavenexploitant 

Een luchtvervoersonderneming die een commerciële luchthaven uitbaat. 

In de activiteitenclassificaties worden deze ondernemingen onder de volgende klassen 
ingedeeld: 

ISIC Rev 4 Ontwerp Klasse 5223 Diensten in verband met de luchtvaart 
NACE Rev 2 Klasse 52.23 Diensten in verband met de luchtvaart. 

F.III-04 Luchtverkeersleiding 

Een luchtvervoersonderneming die luchtverkeerscontrolediensten verleent. 

In de activiteitenclassificaties worden deze ondernemingen onder de volgende klassen 
ingedeeld: 

ISIC Rev 4 Ontwerp Klasse 5223 Diensten in verband met de luchtvaart 
NACE Rev 2 Klasse 52.23 Diensten in verband met de luchtvaart. 

-135 -


F. Luchtvervoer 
F.III-05 Luchthavendienstverlener 

Een onderneming die luchthavendiensten verleent voor luchtvaartuigen zoals gronddiensten, 
brandstofbevoorradingen, onderhoud en veiligheid, en voor passagiers zoals inchecken, 
bagageafhandeling, vrachtafhandeling en andere diensten. 

In de activiteitenclassificaties worden deze ondernemingen onder de volgende klassen 
ingedeeld: 

ISIC Rev 4 Ontwerp Klasse 5223 Diensten in verband met de luchtvaart; 
Klasse 5224 Vrachtbehandeling; 
NACE Rev 2 52.23 Diensten in verband met de luchtvaart; 
Klasse 52.24 Vrachtbehandeling. 

F.III-06 Omzet 

Door de luchtvervoersonderneming gedurende de verslagperiode in rekening gebracht 
totaalbedrag, overeenkomend met de marktwaarde van de aan derden geleverde goederen of 
verleende diensten. De omzet omvat „overige exploitatie-inkomsten”, bv. inkomsten uit 
concessies, franchiseovereenkomsten, octrooien, handelsmerken en soortgelijke waarden. 
Hierbij zijn alle belastingen en andere heffingen op de door de onderneming aan haar klanten 
in rekening gebrachte goederen en diensten inbegrepen, met uitzondering van de btw. Ook 
alle andere aan de klanten aangerekende kosten zijn inbegrepen. Aan de klant verleende 
prijsverminderingen, restituties en reducties, met uitzondering van kortingen voor contante 
betaling, moeten in mindering worden gebracht. 

De omzet omvat alleen gewone activiteiten en bijgevolg niet de verkoop van vaste activa. Van 
de overheid ontvangen exploitatiesteun wordt ook niet meegeteld. 

F.III-07 Onderhoudskosten – luchthavens 

Noodzakelijke uitgaven voor het onderhoud van vaste infrastructuur en essentiële uitrusting 
zodat de luchthavenactiviteiten kunnen worden uitgevoerd, bijvoorbeeld het onderhoud van de 
start- en landingsbanen en van de uitrusting voor bagage- en vrachthandeling. 

F.III-08 Onderhoudskosten – luchtvaartuigen 

Noodzakelijke uitgaven voor het onderhoud van luchtvaartuigen en hun motoren zodat zij 
luchtwaardig blijven. 

Dit omvat routineonderhoud van het casco en de motoren, ongeacht of het onderhoud intern 
wordt uitgevoerd dan wel wordt uitbesteed. 

F.III-09 Personeel 

Het personeel is het aantal personen in dienst, m.a.w. het totaal aantal personen dat in de 
onderneming werkt (met inbegrip van de werkende eigenaars, de permanent in de 
onderneming werkzame vennoten en de onbezoldigd meewerkende gezinsleden) met inbegrip 
van het personeel dat buiten de onderneming werkt, maar door een arbeidsovereenkomst aan 
haar is verbonden en rechtstreeks door haar wordt betaald (bv. vertegenwoordigers, 
bezorgers, reparatie- en onderhoudsploegen). Hieronder vallen personen die voor een korte 
periode afwezig zijn (bv. wegens ziekteverlof, vakantieverlof of buitengewoon verlof), evenals 
personen die in staking zijn, maar niet afwezigen voor onbepaalde tijd. Hieronder vallen ook 
deeltijdwerkers die krachtens de wetgeving van het betrokken land als zodanig worden 

-136 -


F. Luchtvervoer 
beschouwd en die op de loonlijst staan, alsmede seizoenarbeiders, leerlingen en thuiswerkers 
die op de loonlijst staan. 

Van het personeel uitgesloten zijn arbeidskrachten die door andere bedrijven aan de 
onderneming worden geleverd, personen die namens andere ondernemingen in de 
geënquêteerde onderneming reparatie- en onderhoudswerkzaamheden uitvoeren, alsmede 
personen die hun militaire dienstplicht vervullen. Anderzijds moeten personen die in het kader 
van een langetermijncontract om commerciële redenen ter beschikking staan van een 
onderneming (bv. demonstrateurs in supermarkten) worden opgenomen als personeel van de 
onderneming waar zij werken en niet van de onderneming waarmee zij een 
arbeidsovereenkomst hebben. 

Het aantal personeelsleden komt overeen met het gemiddelde aantal personeelsleden per 
jaar. 

F.III-10 Personeelscategorieën 

a) Algemeen bestuur 
Omvat leidinggevend personeel (bv. financieel, juridisch, personeelszaken enz.) op centraal en 
regionaal niveau en de leden van de raden van bestuur. 

Het leidinggevend personeel van de gespecialiseerde diensten (exploitatie en verkeer, 
luchtvaartuigen, luchtverkeersleiding, aanleg en onderhoud van start- en landingsbanen, bouw 
en onderhoud van terminals, nooddiensten) valt hier niet onder maar wordt opgenomen in de 
statistiek van de desbetreffende dienst. 

b) Exploitatie en verkeer 
Cabine- en grondpersoneel (uitgezonderd cockpitpersoneel) en personeel van desbetreffende 
centrale en regionale kantoren. Dit omvat toeristische en reclameactiviteiten, en de exploitatie 
van terminals. 

c) Luchtvaartuigen 
Cockpitpersoneel, onderhouds- en controlepersoneel en desbetreffende centrale en regionale 
kantoren. 

d) Luchthavens 
Luchtverkeersleidingspersoneel, terminalpersoneel, personeel voor de aanleg of de bouw, het 
onderhoud en het toezicht van start- en landingsbanen en andere luchthavenfaciliteiten, 
personeel voor gronddiensten en nooddiensten. 

e) Overige diensten 
Passagiers- en vrachtdiensten, vrachtvervoerdiensten enz. 

-137 -


F. Luchtvervoer 
F.IV VERKEER 
F.IV-01 Vliegtuigbeweging 

Start of landing van een luchtvaartuig op een luchthaven. 

Voor luchthavenverkeer telt een aankomst en een vertrek als twee bewegingen. Hieronder 
vallen alle commerciële vliegtuigbewegingen en niet-commerciële algemene 
luchtvaartactiviteiten. Overheidsvluchten, doorstartlandingen, doorgeschoten landingen en 
mislukte naderingen vallen hier niet onder. 

F.IV-02 Commerciële vliegtuigbeweging 

Een vliegtuigbeweging tegen vergoeding of huur. 

Omvat commerciële luchtdienstbewegingen en commerciële algemene luchtvaartactiviteiten. 

F.IV-03 Vertrek van een luchtvaartuig 

Het opstijgen van een luchtvaartuig. 

F.IV-04 Aankomst van een luchtvaartuig 

Het landen van een luchtvaartuig. 

F.IV-05 Betalende tussenlanding 

Een tussenlanding om betalende lading te laden en/of te lossen. 

F.IV-06 Niet-betalende tussenlanding 

Een tussenlanding die niet onder de betalende tussenlandingen valt. 

Dergelijke tussenlandingen omvatten positioneringsvluchten, overheidsvluchten, 
opleidingsvluchten en technische tussenlandingen. 

F.IV-07 Uitwijking 

Een luchtvaartuig dat landt in een andere luchthaven dan in het vliegplan was voorzien 
omwille van operationele of technische moeilijkheden in het luchtvaartuig of op de luchthaven 
van bestemming. 

Uitwijkingen kunnen ook worden veroorzaakt door wangedrag van passagiers, technische 
problemen aan het luchtvaartuig, slechte weersomstandigheden, ongevallen of andere 
noodgevallen op de geplande luchthaven van bestemming. 

-138 -


F. Luchtvervoer 
F.IV-08 Luchthavenpaar 

Een luchthavenpaar omvat de twee luchthavens waartussen met een passagiersticket of een 
deel daarvan kan worden gereisd, of waartussen vracht en post wordt vervoerd in 
overeenstemming met een vervoersbewijs of een deel daarvan (luchtvrachtbrief of pas). 

F.IV-09 Afstand tussen luchthavens 

Voor statistische doeleinden is de afstand tussen luchthavens gelijk aan de orthodromische 
afstand tussen de luchthavens, uitgedrukt in kilometers. 

De meting gebeurt op basis van de coördinaten van de luchthavens en een formule om de 
orthodromische afstand te berekenen. 

F.IV-10 Stedenpaar – Herkomst en bestemming van de vlucht 

Twee steden waartussen met een passagiersticket of een deel daarvan kan worden gereisd, 
of waartussen vracht en post wordt vervoerd in overeenstemming met een vervoersbewijs of 
een deel daarvan (luchtvrachtbrief of pas). 

Stedenpaar en luchthavenpaar worden in de praktijk soms door elkaar gebruikt. 

F.IV-11 Etappe 

De beweging van een luchtvaartuig van de opstijging tot de volgende landing. 

Technische tussenlandingen vallen hier niet onder. 

F.IV-12 Binnenlandse etappe 

Een etappe tussen twee punten binnen de nationale grenzen van een staat. 

Etappen tussen een staat en gebieden die tot die staat behoren, alsook alle etappen tussen 
dergelijke gebieden, worden ook als binnenlandse etappen beschouwd. 

F.IV-13 Internationale etappe 

Een etappe waarbij het luchtvaartuig opstijgt in een bepaald land en vervolgens landt in een 
ander land. 

F.IV-14 Vlucht 

De beweging van een luchtvaartuig tijdens een of meer etappen onder één door de 
luchtvaartmaatschappij toegekend vluchtnummer. 

F.IV-15 Binnenlandse vlucht 

Een vlucht met uitsluitend binnenlandse etappen die allemaal hetzelfde vluchtnummer hebben. 

F.IV-16 Internationale vlucht 

Een vlucht met minstens één internationale etappe, waarbij alle etappen hetzelfde 
vluchtnummer hebben. 

-139 -


F. Luchtvervoer 
F.IV-17 Commerciële vlucht 

Een vlucht voor het openbaar vervoer van passagiers en/of van vracht en post, tegen 
vergoeding of huur. 

F.IV-18 Commerciële luchtdienst 

Een vlucht of een reeks vluchten voor het openbaar vervoer van passagiers en/of vracht en 
post, tegen vergoeding of huur. 

De luchtdienst kan geregeld of niet-geregeld zijn. 

F.IV-19 Geregelde luchtdienst 

Een commerciële luchtdienst die wordt geëxploiteerd volgens een bekendgemaakte 
dienstregeling of met een zodanige regelmatige frequentie dat een gemakkelijk herkenbare 
systematische reeks vluchten wordt gevormd. 

Omvat extra vluchten die worden ingelegd als gevolg van overloopverkeer van geregelde 
vluchten. 

F.IV-20 Niet-geregelde luchtdienst 

Een commerciële luchtdienst die niet onder de geregelde luchtdienst valt. 

F.IV-21 Passagiersluchtdienst 

Geregelde of niet-geregelde luchtdienst uitgevoerd door luchtvaartuigen die een of meer 
betalende passagiers vervoeren en alle vluchten die in de bekendgemaakte dienstregeling 
openstaan voor passagiers. 

Omvat vluchten die zowel betalende passagiers als betalende vracht en post vervoeren. 

F.IV-22 Vracht- en postluchtdienst 

Geregelde of niet-geregelde luchtdienst uitgevoerd door luchtvaartuigen die tegen betaling 
andere ladingen dan betalende passagiers, d.w.z. vracht en post, vervoeren. 

Omvat niet de vluchten die een of meer betalende passagiers vervoeren en de vluchten die in 
de bekendgemaakte dienstregeling openstaan voor passagiers. De combinatie van luchtvracht 
en luchtpost wordt soms ook luchtcargo genoemd. 

F.IV-23 Algemene luchtvaartactiviteiten – commercieel 

Alle commerciële burgerluchtvaartactiviteiten die niet onder de geregelde luchtdiensten en de 
niet-geregelde luchtvervoersactiviteiten tegen vergoeding of huur vallen. De voornaamste 
commerciële algemene luchtvaartcategorieën zijn: 

a) luchttaxivluchten, 
b) fotovluchten, 
c) rondvluchten, 
d) reclamevluchten, 
e) landbouwvluchten/spuitvluchten, 
f) medische vluchten/luchtambulancevluchten, 
g) overige commerciële doeleinden. 
-140 -


F. Luchtvervoer 
F.IV-24 Algemene luchtvaartactiviteiten – niet-commercieel 

Alle niet-commerciële burgerluchtvaartactiviteiten die niet onder de geregelde luchtdiensten en 
de niet-geregelde luchtvervoersactiviteiten tegen vergoeding of huur vallen. De voornaamste 
niet-commerciële algemene luchtvaartcategorieën zijn: 

a) overheidsvluchten, 
Vluchten die worden uitgevoerd ten behoeve van de strijdkrachten, douane-, politie- of andere 
wetshandhavingsdiensten van een land. 
Vluchten die door de overheidsinstanties van een land als "overheidsvlucht" worden 
bestempeld. 

b) instructievluchten, 
c) privévluchten, 
d) zakenvluchten, 
e) vluchten die parachutisten meenemen en vluchten die zweefvliegtuigen lanceren, 
f) technische tussenlandingen, 
g) testvluchten, 
Een testvlucht is een niet-commerciële vlucht om het luchtvaartuig te testen alvorens het in 
dienst wordt genomen. 

h) positioneringsvluchten, 
Een positioneringsvlucht is een niet-commerciële vlucht om het luchtvaartuig klaar te zetten 
voor een geregelde of niet-geregelde vlucht of dienst. 

i) overige niet-commerciële doeleinden. 
F.IV-25 Vluchtnummer (luchtvaartuig) 

Een vluchtnummer is het belangrijkste gepubliceerde vluchtnummer dat door de 
luchtvervoersonderneming aan een vlucht wordt toegekend. Passagiers die reizen met een 
luchtvaartuig, kunnen reizen onder verschillende vluchtnummers. Enkel het actieve 
vluchtnummer voor de vlucht is hier van belang. 

F.IV-26 Code-sharing 

Het gebruik van een vluchtnummer van een onderneming voor de diensten/vluchten van 
andere ondernemingen. 

Voor statistische doeleinden wordt het verkeer toegewezen aan de onderneming die de vlucht 
uitvoert en wier vluchtnummer wordt gebruikt door de luchtverkeersleiding. 

F.IV-27 Bloktijd 

De totale tijd in uren en minuten tussen het vertrek van het luchtvaartuig van zijn vertrekplaats 
tot zijn laatste stop op zijn aankomstpunt. 

-141 -


F. Luchtvervoer 
F.IV-28 Vlieguur 

Men spreekt van een vlieguur als een luchtvaartuig een uur in werking is. Vlieguren worden 
berekend op basis van de bloktijd. 

F.IV-29 Gemiddeld dagelijks luchtvaartuiggebruik – betalende uren 

Totale betalende gevlogen uren (in geregelde dienst en charteruren) van een luchtvaartuigtype 
tijdens een periode (bloktijd), gedeeld door het bijbehorende aantal beschikbare 
luchtvaartuigdagen. „Beschikbare luchtvaartuigdagen” is de som van het aantal dagen waarop 
elk luchtvaartuig tijdens de desbetreffende periode beschikbaar is. De volgende dagen worden 
niet als beschikbare dagen beschouwd: 

a) dagen tussen aankoop en effectieve ingebruikneming, 
b) dagen tussen laatste betalende vlucht en uitdienstneming, 
c) dagen van uitdienstneming door ernstige ongevallen of verbouwingswerken, dagen 
waarop een luchtvaartuig in het bezit is van anderen of niet beschikbaar is door maatregelen 
van de overheid zoals een door de regelgevende overheidsinstanties opgelegd vliegverbod. 
Alle andere dagen, inclusief onderhouds- en revisiedagen, moeten als „beschikbare dagen” 
worden beschouwd. 

F.IV-30 Aantal afgelegde luchtvaartuigkilometers 

Het aantal afgelegde luchtvaartuigkilometers is gelijk aan de som van de uitkomsten die 
worden verkregen door het aantal in elke etappe afgelegde vluchten te vermenigvuldigen met 
de afstand tussen de luchthavens. 

F.IV-31 Beschikbare passagiersstoelen 

Het totaal aantal zitplaatsen in een luchtvaartuig dat op een etappe tussen een luchthavenpaar 
te koop wordt aangeboden. 

Omvat stoelen die op een etappe al verkocht zijn, m.a.w. die door direct doorreizende 
passagiers zijn bezet. 
Omvat niet de stoelen die feitelijk niet voor het vervoer van passagiers beschikbaar zijn 
wegens beperkingen van het maximale brutogewicht. 

F.IV-32 Aangeboden zitplaatskilometer 

Meeteenheid die overeenkomt met de verplaatsing van één zitplaats in een 
passagiersvliegtuig in het gewone verkeer over een afstand van één kilometer. 

Bedoeld is de daadwerkelijk afgelegde afstand. Verplaatsingen tijdens het rangeren en andere 
soortgelijke verplaatsingen vallen hier niet onder. 

F.IV-33 Aangeboden tonkilometer 

Meeteenheid die overeenkomt met de verplaatsing van één ton beschikbaar laadvermogen in 
een luchtvaartuig in het gewone verkeer over een afstand van één kilometer. 

Bedoeld is de daadwerkelijk afgelegde afstand. 

-142 -


F. Luchtvervoer 
F.V KWANTIFICERING VAN HET VERVOER 
F.V-01 Luchtvervoer 

Elke beweging van goederen en/of passagiers tijdens een vliegtuigbeweging. 

F.V-02 Commercieel luchtvervoer 

Elke beweging van goederen en/of passagiers tijdens een commerciële vliegtuigbeweging. 

F.V-03 Binnenlands luchtvervoer 

Luchtvervoer tijdens een binnenlandse vlucht. 

F.V-04 Internationaal luchtvervoer 

Luchtvervoer tijdens een internationale vlucht. 

F.V-05 Herkomst en bestemming van de vlucht 

Verkeer op een commerciële luchtdienst gekenmerkt door hetzelfde vluchtnummer, 
onderverdeeld naar luchthavenpaar bestaande uit de luchthaven van vertrek en de luchthaven 
van bestemming van de betrokken vlucht. 

Bij passagiers, vracht of post waarvan niet bekend is waar zij aan boord zijn gekomen, wordt 
uitgegaan van de herkomst van het luchtvaartuig; indien niet bekend is waar zij van boord 
zullen gaan, wordt uitgegaan van de bestemming van het luchtvaartuig. 

F.V-06 Vliegtuigpassagier 

Een persoon, met uitzondering van het cockpit- en cabinepersoneel van dienst, die een reis 
per vliegtuig maakt. 

Omvat baby’s. 

F.V-07 Betalende vliegtuigpassagier 

Een commerciële passagier die een luchtvaartmaatschappij in ruil voor zijn vervoer een 
commerciële vergoeding betaalt. 

Deze definitie omvat bijvoorbeeld i) passagiers die reizen in het kader van een algemeen 
beschikbare promotie (bijvoorbeeld "twee voor de prijs van één") of een 
getrouwheidsprogramma (in ruil voor frequent flyer-punten); ii) passagiers die reizen als 
compensatie voor instapweigering; iii) passagiers die reizen met een bedrijfskorting; iv) 
passagiers die reizen aan voordeeltarief (regeringsleden, zeelieden, militairen, studenten, 
enz.); 
Deze definitie omvat bijvoorbeeld geen i) personen die gratis reizen; ii) personen die reizen 
aan een tarief of met een korting uitsluitend voor werknemers van luchtvaartmaatschappijen of 
hun agenten of uitsluitend in het kader van de operationele activiteiten van de maatschappijen; 

iii) baby’s die geen zitplaats innemen. 
F.V-08 Niet-betalende vliegtuigpassagier 

Andere passagiers dan betalende passagiers. 

-143 -


F. Luchtvervoer 
F.V-09 Vervoerde vliegtuigpassagiers 

Alle passagiers op een bepaalde vlucht (met hetzelfde vluchtnummer) slechts één keer geteld 
en niet herhaaldelijk geteld bij elke etappe van die vlucht. 

Alle betalende en niet-betalende passagiers wier reis op de luchthaven van aangifte begint of 
eindigt en doorreizende passagiers die de vlucht op de luchthaven van aangifte aanvatten of 
verlaten. Direct doorreizende passagiers vallen hier niet onder. 

F.V-10 Bestemmingspassagiers 

Passagiers die hun reis in de aangegeven luchthaven starten of beëindigen. 

F.V-11 Direct doorreizende passagiers 

Passagiers die, na een korte tussenlanding, hun reis voortzetten met hetzelfde luchtvaartuig 
op een vlucht met hetzelfde vluchtnummer als de vlucht waarmee zij aankomen. Passagiers 
die wegens technische problemen van luchtvaartuig veranderen maar hun reis voortzetten op 
een vlucht met hetzelfde vluchtnummer worden ook als direct doorreizende passagiers geteld. 

Op sommige vluchten met tussenlandingen verandert het vluchtnummer op een luchthaven 
om de verandering tussen een inkomende en een uitgaande vlucht aan te geven. Wanneer 
passagiers voor een tussenbestemming in een dergelijke situatie hun reis met hetzelfde 
luchtvaartuig voortzetten, worden zij als direct doorreizende passagiers geteld. 

F.V-12 Overstappende of niet-direct doorreizende passagiers 

Passagiers die in een tijdsspanne van 24 uur met een verschillend luchtvaartuig aankomen en 
vertrekken, of met hetzelfde luchtvaartuig, maar met andere vluchtnummers. Zij worden 
tweemaal geteld: eenmaal bij aankomst en eenmaal bij vertrek. 

Op sommige vluchten met tussenlandingen verandert het vluchtnummer op een luchthaven 
om de verandering tussen een inkomende en een uitgaande vlucht aan te geven. Wanneer 
passagiers voor een tussenbestemming hun reis met hetzelfde luchtvaartuig voortzetten, 
mogen zij op de luchthaven waar het vluchtnummer is veranderd, niet als overstappende of 
niet-direct doorreizende passagiers worden geteld. 

F.V-13 Passagiers in de terminal 

Totaal van bestemmingspassagiers en overstappende passagiers. 

F.V-14 Vliegtuigpassagiers aan boord 

Alle passagiers aan boord van het luchtvaartuig bij de landing op de luchthaven van aangifte 
of bij de opstijging van de luchthaven van aangifte. 

Alle betalende en niet-betalende passagiers aan boord van een luchtvaartuig tijdens een 
etappe. Direct doorreizende passagiers worden meegeteld. 

F.V-15 Reizigerskilometer 

Een reizigerskilometer is afgelegd als een passagier over een afstand van één kilometer wordt 
vervoerd. 

-144 -


F. Luchtvervoer 
F.V-16 Passagiersbezettingsgraad 

Het aantal reizigerskilometers als percentage van de beschikbare zitplaatskilometers. 

F.V-17 Aantal afgelegde reizigerskilometers per etappe 

De som van de uitkomsten die worden verkregen door vermenigvuldiging van het aantal in 
elke etappe vervoerde passagiers met de afstand tussen de luchthavens. 

F.V-18 Aantal afgelegde reizigerskilometers per herkomst-/bestemmingsluchthaven van de 
vlucht 

De uitkomst die wordt verkregen door het aantal passagiers dat tussen twee luchthavens (de 
startplaats en de eindbestemming) wordt vervoerd te vermenigvuldigen met de afstand tussen 
de luchthavens. 

F.V-19 Aantal afgelegde passagierstonkilometers 

De uitkomst die wordt verkregen door de afgelegde reizigerskilometers te vermenigvuldigen 
met het gewicht per passagier, inclusief de toegelaten bagage en de overbagage. 

Elke luchtvervoersonderneming kan haar eigen passagiersgewichten of het standaardgewicht 
van 100 kg (inclusief bagage) gebruiken. 

F.V-20 Bagage 

Persoonlijke bezittingen van passagiers en personeelsleden die met toestemming van de 
onderneming aan boord van een luchtvaartuig worden geladen of vervoerd. 

F.V-21 Vracht 

Alle bezittingen, uitgezonderd post, boordproviand en bagage, die met een luchtvaartuig 
worden vervoerd. 

Voor statistische doeleinden omvat vracht ook expresgoederen en –pakketten en diplomatieke 
tassen, maar geen passagiersbagage. Het vervoer over de weg van luchtvracht met een 
luchtvrachtbrief wordt niet meegeteld. 

F.V-22 Bruto-brutogewicht van goederen 

Het totale gewicht van de goederen, het gewicht van de verpakking en het leeggewicht van de 
transporteenheid (bv. luchttransportcontainer). 

F.V-23 Brutogewicht van goederen 

Het totale gewicht van de vervoerde goederen, inclusief het gewicht van de verpakking maar 
exclusief het leeggewicht van de transporteenheden (bv. luchttransportcontainer). 

F.V-24 Leeggewicht 

Het gewicht van een transporteenheid (bv. luchttransportcontainer) vóór het laden van vracht. 

-145 -


F. Luchtvervoer 
F.V-25 Geladen of geloste vracht 

Alle vracht die in een luchtvaartuig wordt geladen of daaruit wordt gelost. 

Direct doorreizende vracht wordt niet meegeteld. 

F.V-26 Vracht aan boord 

Alle vracht aan boord van een luchtvaartuig bij de landing op een luchthaven of bij het 
opstijgen van een luchthaven. 

Direct doorreizende vracht wordt zowel bij de landing als bij de opstijging meegeteld. 

F.V-27 Aantal afgelegde vrachttonkilometers per etappe 

Eén tonkilometer is één ton betalende vracht die over één kilometer is vervoerd. Het aantal 
afgelegde tonkilometers wordt verkregen door het totale aantal in de etappe vervoerde ton 
betalende vracht te vermenigvuldigen met de afstand tussen de luchthavens. 

F.V-28 Aantal afgelegde vrachttonkilometers per herkomst-bestemmingsluchthaven van de 
vlucht 

Eén tonkilometer is één ton betalende vracht die over één kilometer is vervoerd. Het aantal 
afgelegde tonkilometers wordt verkregen door het totale aantal tussen twee luchthavens (de 
startplaats en de eindbestemming) vervoerde ton betalende vracht te vermenigvuldigen met 
de afstand tussen de luchthavens. 

F.V-29 Post 

Met een luchtvaartuig vervoerde brieven en andere zendingen die afkomstig zijn van en 
bestemd zijn voor postdiensten. 

Expresgoederen en –pakketten vallen hier niet onder. 

F.V-30 Geladen en geloste post 

Alle post die in een luchtvaartuig wordt geladen of daaruit wordt gelost. 

Direct doorreizende post valt hier niet onder. 

F.V-31 Post aan boord 

Alle post aan boord tijdens elke etappe, inclusief geladen post en direct doorreizende post. 

F.V-32 Diplomatieke tas 

Een postzak die door overheden wordt gebruikt om officiële brieven en post te verzenden. 

F.V-33 Aantal afgelegde posttonkilometers per etappe 

Eén tonkilometer is één ton betalende post die over één kilometer is vervoerd. Het aantal 
afgelegde tonkilometers wordt verkregen door het totale aantal vervoerde ton betalende post 
te vermenigvuldigen met de afstand tussen de luchthavens. 

-146 -


F. Luchtvervoer 
F.V-34 Aantal afgelegde posttonkilometers per herkomst-/bestemmingsluchthaven van de 
vlucht 

Eén tonkilometer is één ton betalende post die over één kilometer is vervoerd. Het aantal 
afgelegde tonkilometers wordt verkregen door het totale aantal tussen twee luchthavens (de 
startplaats en de eindbestemming) vervoerde ton betalende post te vermenigvuldigen met de 
afstand tussen de luchthavens. 

F.V-35 Totale vracht/post 

De som van de totale geladen en geloste vracht en post op de luchthaven van aangifte. Het 
vervoer over de weg van luchtvracht met een luchtvrachtbrief wordt niet meegeteld. 

De combinatie van luchtvracht en luchtpost wordt soms ook luchtcargo genoemd. 

F.V-36 Soorten door de lucht vervoerde goederen 

Vervoerde goederen kunnen in categorieën worden ingedeeld. 

Voorbeelden van classificaties zijn NST 2007 (Nomenclature uniforme des marchandises pour 
les Statistiques de Transport), die de CSTE (Classification pour les Statistiques de Transport 
de marchandises en Europe - VN/ECE) vervangt, en de NST/R (Nomenclature uniforme des 
marchandises pour les Statistiques de Transport, Revisée - Eurostat). 

F.V-37 Gevaarlijke goederen 

De belangrijkste soorten door de lucht vervoerde gevaarlijke goederen zijn gedefinieerd in de 
vijftiende herziene uitgave van de UN Recommendations on the Transport of Dangerous 
Goods, Verenigde Naties, Genève 2007. 

- klasse 1: springstoffen, 
- klasse 2: gassen, 
- klasse 3: brandbare vloeistoffen, 
- klasse 4: brandbare vaste stoffen, voor zelfontbranding vatbare stoffen, stoffen die in 
contact met water brandbare gassen ontwikkelen, 
- klasse 5: oxiderende stoffen en organische peroxiden, 
-klasse 6: giftige en besmettelijke stoffen, 
- klasse 7: radioactief materiaal, 
- klasse 8: corrosieve stoffen, 
-klasse 9: diverse gevaarlijke stoffen en voorwerpen. 
F.V-38 Vervoerde lading 

De betalende, in het luchtvaartuig vervoerde lading bestaande uit passagiers, bagage, vracht 
en post, uitgedrukt in ton. 

F.V-39 Aantal afgelegde betalende tonkilometers 

Eén tonkilometer is één ton betalende lading die over één kilometer is vervoerd. Het aantal 
afgelegde tonkilometers is de som van de uitkomsten die zijn verkregen door het totale aantal 
en alle soorten vervoerde ton betalende lading te vermenigvuldigen met de afstand tussen de 
luchthavens. 

-147 -


F. Luchtvervoer 
F.V-40 Gewichtsbezettingsgraad 

Het totale aantal afgelegde betalende tonkilometers uitgedrukt als percentage van de 
beschikbare tonkilometers. 

-148 -


F. Luchtvervoer 
F.VI ENERGIEVERBRUIK 
F.VI-01 Energieverbruik luchtvervoer 
Finaal energieverbruik van een luchtvaartuig voor aandrijving, stroom en verwarming. 
F.VI-02 Ton aardolie-equivalent (TOE) 
F.VI-03Eenheid van energieverbruik: 1 TOE = 0,041868 TJ. 
De door het Internationaal Energieagentschap (IEA) toegepaste omrekeningscoëfficiënt voor 
kerosine is: 
-kerosine 1,045. 
Joule 
Eenheid van energieverbruik: 
1 terajoule = 1012 J = 2,78 x 105 kWh, 
1 terajoule = 23,88459 TOE. 

-149 -


F. Luchtvervoer 
F.VII LUCHTVAARTONGEVALLEN 
F.VII-01 Ongeval 

Een met het gebruik van een luchtvaartuig verband houdend voorval dat plaatsvindt tussen het 
tijdstip waarop een persoon zich aan boord begeeft met het voornemen de vlucht mee te 
maken en het tijdstip waarop alle personen zijn uitgestapt, en waarbij: 

a) een persoon dodelijk of ernstig gewond raakt. 
Indien dit het gevolg is van het zich in het luchtvaartuig bevinden; of direct contact met een 
onderdeel van het luchtvaartuig, inclusief onderdelen die van het luchtvaartuig zijn losgeraakt; 
of directe blootstelling aan de uitlaatstroom van de reactoren, behalve wanneer de letsels een 
natuurlijke oorzaak hebben, door de persoon zelf of door anderen zijn toegebracht, of wanneer 
de letsels verstekelingen treffen die zich buiten de normale voor de passagiers en de 
bemanning bedoelde ruimten ophouden. 

b) het luchtvaartuig schade of een structurele storing oploopt. 
Waardoor afbreuk wordt gedaan aan zijn soliditeit, prestaties of vluchtkenmerken en die 
normaliter ingrijpende herstelwerkzaamheden of vervanging van het getroffen onderdeel 
noodzakelijk zou maken. Behalve wanneer het gaat om motorstoring of motorschade en de 
schade beperkt is tot de motor, de motorkap of motoronderdelen, dan wel om schade die 
beperkt is tot de propellers, de vleugelpunten, de antennes, de banden, de remmen, de 
stroomlijnkappen of tot deukjes of gaatjes in de vliegtuighuid. 

c) het luchtvaartuig vermist wordt of volledig ontoegankelijk is. 
Een luchtvaartuig wordt vermist wanneer de officiële zoektocht werd gestaakt en het wrak niet 
werd gevonden. 

F.VII-02 Incident 

Een met het gebruik van een luchtvaartuig verband houdend voorval, niet zijnde een ongeval, 
dat afbreuk doet of zou kunnen doen aan veilige vluchtuitvoering. 

F.VII-03 Ernstig incident 

Een incident dat zich voordoet onder omstandigheden die erop wijzen dat bijna een ongeval 
heeft plaatsgevonden. 

Een ernstig incident verschilt slechts van een ongeval door de gevolgen. Voorbeelden van 
ernstige incidenten staan in het "ICAO Accident/Incident Reporting Manual". 

F.VII-04 Dodelijk letsel 

Een letsel dat binnen dertig dagen na het ongeval tot de dood leidt, wordt beschouwd als een 
dodelijk letsel. 

F.VII-05 Niet-dodelijk letsel 

Een letsel, maar geen dodelijk letsel, dat een persoon bij een ongeval oploopt. 

-150 -


F. Luchtvervoer 
F.VII-06 Ernstig letsel 

Een niet-dodelijk letsel dat een persoon bij een ongeval oploopt en dat: 

a) een ziekenhuisopname vereist die minstens 48 uur duurt en die binnen zeven dagen na 
het oplopen van het letsel aanvangt; of 
b) een botbreuk veroorzaakt (behalve enkelvoudige breuken van vingers, tenen of neus); of 
c) scheurwonden veroorzaakt met ernstige bloedingen, beschadiging van zenuwen, spieren 
of pezen tot gevolg; of 
d) letsels aan inwendige organen veroorzaakt; of 
e) tweede- of derdegraadsbrandwonden veroorzaakt, of brandwonden die minstens 5% van 
het lichaamsoppervlak betreffen; of 
f) geverifieerde blootstelling aan besmettelijke stoffen of schadelijke straling veroorzaakt. 
F.VII-07 Licht letsel 

Een niet-dodelijk letsel, maar geen ernstig letsel, dat een persoon in een ongeval oploopt. 

F.VII-08 Staat waar de gebeurtenis zich heeft voorgedaan 

De staat waar een ongeval of incident plaatsvindt. 

F.VII-09 Staat waar de hoofdzetel van de luchtvaartmaatschappij is gevestigd 

De staat waar de hoofdzetel van de luchtvaartmaatschappij is gevestigd of, indien er geen 
hoofdzetel is, de vaste verblijfplaats van die onderneming. 

F.VII-10 Staat van registratie 

De staat waarin het luchtvaartuig werd geregistreerd. 

F.VII-11 Binnenlands ongeval 

Een ongeval op het grondgebied van een staat. 

F.VII-12 Een ongeval met een nationaal geregistreerd luchtvaartuig 

Een ongeval met een luchtvaartuig dat in het nationale luchtvaartuigregister van een staat is 
opgenomen. 

-151 -


G. INTERMODAAL GOEDERENVERVOER 

G. Intermodaal Goederenvervoer 
G.I INLEIDING 
G.I-01 Intermodaal goederenvervoer 

Multimodaal vervoer van goederen, in dezelfde intermodale transporteenheid, met 
opeenvolgende vervoerswijzen zonder dat bij de verandering van de vervoerswijze de 
goederen zelf worden verplaatst. 

De intermodale transporteenheid kan een container, wissellaadbak, een weg- of spoorvoertuig 
of een schip zijn. 

De terugkeer van lege containers of wissellaadbakken en lege wegvoertuigen voor 
goederenvervoer of aanhangwagens maakt op zichzelf geen deel uit van het intermodaal 
vervoer aangezien geen goederen worden verplaatst. Dergelijke verplaatsingen horen echter 
bij intermodaal vervoer en het is wenselijk dat gegevens over ongeladen verplaatsingen 
samen met de gegevens over intermodaal vervoer worden verzameld. 

G.I-02 Multimodaal goederenvervoer 

Goederenvervoer met minstens twee verschillende vervoerswijzen. 

Intermodaal vervoer is een bijzonder soort multimodaal vervoer. 

Internationaal multimodaal vervoer is vaak gebaseerd op een contract dat het volledige 
multimodale vervoer regelt. 

G.I-03 Gecombineerd goederenvervoer 

Intermodaal goederenvervoer waarbij het grootste gedeelte van het traject per spoor, over 
binnenwateren of over zee wordt afgelegd en aanvankelijke of laatste etappes over de weg zo 
kort mogelijk zijn. 

Overeenkomstig de Europese Richtlijn 92/106/EEG mag bij het vervoer per spoor het traject 
over de weg niet meer dan 100 km (hemelsbreed gemeten) bedragen; bij vervoer over de 
binnenwateren of over zee is dat 150 km. 

G.I-04 Gelijktijdig gebruik van twee vervoermiddelen (actief)/(passief) 

Intermodaal goederenvervoer waarbij twee vervoermiddelen gelijktijdig worden gebruikt, 
waarbij één (passief) vervoermiddel wordt vervoerd door een ander (actief) vervoermiddel dat 
beweegkracht levert en energie verbruikt, bv. spoor-/wegvervoer, zee-/wegvervoer, zee/
spoorvervoer. 

Spoor-/wegvervoer wordt ook kangoeroevervoer genoemd. 

G.I-05 Kangoeroevervoer 

Vervoer van wegvoertuigen per spoor. 

De term werd aanvankelijk voor het vervoer van opleggers per spoor gebruikt, maar wordt nu 
ook op het vervoer van wegvoertuigen in het algemeen toegepast. 

-153 -


G. Intermodaal Goederenvervoer 
G.I-06 Rollende weg 

Vervoer van volledige wegvoertuigen, met het roll-on-roll-offsysteem, op treinen die doorgaans 
volledig bestaan uit goederenwagens met lage vloer. 

Het vervoer van vrachtwagens via de Eurotunnel is een voorbeeld van een rollende weg. 

G.I-07 Vervoer van een door de chauffeur begeleid motorvoertuig voor goederenvervoer over 
de weg 

Vervoer van een volledig motorvoertuig voor goederenvervoer over de weg, begeleid door de 
chauffeur, door een andere vervoerswijze (bijvoorbeeld over zee of per spoor). 

G.I-08 Vervoer van een niet door de chauffeur begeleid motorvoertuig voor goederenvervoer 
over de weg 

Vervoer van een motorvoertuig voor goederenvervoer over de weg of aanhangwagen, met 
een andere vervoerswijze (bijvoorbeeld over zee of per spoor), niet begeleid door de 
chauffeur. 

G.I-09 Vervoerswijze 

Vervoersmethode gebruikt voor het vervoer van goederen en reizigers. 

Voor statistische doeleinden moet de volgende indeling van vervoerswijzen worden gebruikt: 

a) onbekende vervoerswijze, 
b) spoor, 
c) weg, 
d) binnenwateren, 
e) zee, 
f) pijpleiding, 
g) lucht. 
De classificatie is alleen van toepassing op de actieve vervoerswijze of op de actieve én de 
passieve vervoerswijze samen. In dat laatste geval kan een code van twee cijfers worden 
gebruikt, waarbij het eerste cijfer voor de actieve en het tweede cijfer voor de passieve 
vervoerswijze staat. 

G.I-10 Vervoersketen 

Opeenvolging van vervoerswijzen die worden gebruikt om goederen van een beginpunt naar 
een eindpunt te brengen. In de loop van die keten kunnen verschillende overladingen 
plaatsvinden. 

In de loop van de vervoersketen hoeven de goederen niet per se in dezelfde laadeenheid te 
blijven. Tijdens het traject kunnen goederen in een intermodale transporteenheid worden 
aangevuld en daaruit worden verwijderd. 

-154 -


G. Intermodaal Goederenvervoer 
G.I-11 Intermodale terminal 

Plaats die is uitgerust om intermodale transporteenheden (ITU’s) tussen de vervoerswijzen 
over te laden en op te slaan. 

Bij het hub-and-spokeconcept worden de goederen verzameld in een centraal punt („hub”, 
naaf) en gedistribueerd in verschillende richtingen („spokes”, spaken). De „hub” is een centraal 
punt voor het verzamelen, sorteren, overladen en distribueren van goederen naar een 
bepaalde regio. 

-155 -


G. Intermodaal Goederenvervoer 
G.II MATERIEEL 
G.II-01 Laadeenheid 

Container, wissellaadbak. 

"Flatcontainers" (zie G.II-09) die in het zeevervoer worden gebruikt, vallen hieronder omdat 
ze als een speciaal containertype worden beschouwd. 

G.II-02 Intermodale transporteenheid (ITU) 

Container, wissellaadbak of oplegger/motorvoertuig voor goederenvervoer over de weg 
geschikt voor intermodaal vervoer. 

G.II-03 Container 

Speciale bak voor het vervoer van vracht, verstevigd en stapelbaar en geschikt voor 
horizontaal en verticaal overladen. Een meer formele, technische definitie van een container 
is: 

een onderdeel van het vervoermaterieel dat: 

a) van duurzame aard en bijgevolg stevig genoeg is om meermaals te worden gebruikt, 
b) ontworpen is om het vervoer van goederen door middel van een of meer vervoerswijzen 
zonder overslag te vergemakkelijken, 
c) voorzien is van inrichtingen voor een gemakkelijke goederenoverslag, meer bepaald van 
één vervoerswijze naar een andere, 
d) zodanig ontworpen is dat het gemakkelijk kan worden geladen en gelost; 
e) stapelbaar is, en 
f) een inwendig volume heeft van ten minste 1 m³. 
Wissellaadbakken blijven buiten beschouwing. 

Hoewel ze geen inwendig volume hebben, en bijgevolg niet aan criterium f) hierboven 
voldoen, moeten flatcontainers (zie G.II-09) die voor zeevervoer worden gebruikt, als een 
speciaal containertype worden beschouwd. Ze worden daarom hier opgenomen. 

G.II-04 Containerafmetingen 

De voornaamste containerafmetingen zijn: 

a) ISO-container van 20 voet (lengte 20 voet en breedte 8 voet), 
b) ISO-container van 40 voet (lengte 40 voet en breedte 8 voet), 
c) ISO-container van meer dan 20 en minder dan 40 voet, 
d) ISO-container van meer dan 40 voet, 
e) extra hoge cube container, 
f) luchttransportcontainer (containers die voldoen aan vastgestelde normen voor 
luchtvervoer). 
Containers zijn normaal 8 voet hoog maar ook andere hoogten komen voor. "Hoge cube 
containers" hebben een hoogte van 9,5 voet. "Extra hoge cube containers" zijn groter dan de 
ISO-afmetingen. Dergelijke containers kunnen een lengte hebben van 45 voet, 48 voet of 53 
voet. 
Containers met afmetingen zoals bepaald onder a) tot en met e) worden grote containers 
genoemd. 

-156 -


G. Intermodaal Goederenvervoer 
G.II-05 Leeggewicht van een container 

Het leeggewicht van een container is opgenomen in het totale gewicht van de in de container 
vervoerde goederen, ook wel het bruto-brutogewicht van de goederen genoemd. Het 
brutogewicht van de in de container vervoerde goederen kan worden berekend door het 
leeggewicht van de container af te trekken van het bruto-brutogewicht en omgekeerd. Indien 
geen informatie over het leeggewicht beschikbaar is, dan mag het leeggewicht aan de hand 
van onderstaande gemiddelden worden geraamd. 

Het leeggewicht van een container mag worden geraamd op: 

ISO-container van 20 voet 2,3 ton 
ISO-container van 40 voet 3,7 ton 
ISO-container van meer dan 20 en minder dan 40 voet 3,0 ton 
ISO-container van meer dan 40 voet 4,7 ton 

G.II-06 Containertypes 

De voornaamste containertypes, zoals gedefinieerd in het ISO Standards Handbook on 
Freight Containers, zijn: 

1. Gewone containers, 
2. Speciale containers: 
− 
gesloten geventileerde container, 
− 
container met open dak (open-topcontainer), 
− 
platformcontainer met open zijkanten, 
− 
platformcontainer met open zijkanten en met volledige opbouw, 
− 
platformcontainer met open zijkanten, onvolledige opbouw en vaste kopschotten, 
− 
platformcontainer met open zijkanten, onvolledige bovenbouw en opvouwbare 
kopschotten, 
− platform (container), 

3. Specifieke vrachtcontainers: 
− thermische container, 
− geïsoleerde container, 
− koelcontainer (koudemiddelverbruikend), 
− 
mechanisch gekoelde container, 
− verwarmde container, 
− 
gekoelde en verwarmde container, 
− tankcontainer, 
− 
bulkcontainer voor droge lading, 
− 
specifiek genoemde vrachtcontainer (zoals voor voertuigen, vee en andere), en 
− luchttransportcontainer. 
G.II-07 TEU (Twenty-foot Equivalent Unit) 

Een statistische eenheid die op een ISO-container met een lengte van 20 voet (6,10 m) 
gebaseerd is. Deze eenheid wordt gebruikt als een standaardmaat voor containers van 
verschillende capaciteit en voor het beschrijven van de capaciteit van containerschepen of terminals. 
Eén ISO-container van 20 voet (6,10 m) is gelijk aan 1 TEU. 

Eén ISO-container van 40 voet is gelijk aan 2 TEU’s. 
Eén container van meer dan 20 en minder dan 40 voet is gelijk aan 1,50 TEU. 
Eén container van meer dan 40 voet is gelijk aan 2,25 TEU’s. 

-157 -


G. Intermodaal Goederenvervoer 
G.II-08 Wissellaadbak 

Een vrachtvervoereenheid die aan de afmetingen van wegvoertuigen is aangepast en die 
voorzien is van inrichtingen voor goederenoverslag tussen vervoerswijzen, meestal weg/spoor. 

Dergelijk gevulde eenheden konden oorspronkelijk niet worden gestapeld of aan de 
bovenzijde worden gehesen. Veel eenheden kunnen dat nu wel, maar niet in dezelfde mate 
als containers. Het belangrijkste verschil met containers is dat wissellaadbakken aangepast 
zijn aan de afmetingen van wegvoertuigen. Dergelijke eenheden moeten door de 
Internationale Spoorwegunie (UIC) worden goedgekeurd om op het spoor te kunnen worden 
gebruikt. Sommige wissellaadbakken zijn uitgerust met opvouwbare poten waarop zij staan als 
ze zich op het voertuig bevinden. 

G.II-09 Flatcontainer 

Een laadbaar platform zonder enige opbouw maar met dezelfde lengte en breedte als de 
bodem van een container en bovenaan en onderaan voorzien van hoekstukken. 

Dit is een alternatief begrip dat wordt gebruikt voor bepaalde soorten speciale containers, 
namelijk platformcontainers en platformcontainers met onvolledige opbouw. 

G.II-10 Spoorwagen voor intermodaal vervoer 

Speciaal gebouwde of uitgeruste wagen voor het vervoer van intermodale transporteenheden 
(ITU's) of andere voertuigen voor goederenvervoer over de weg. 

Soorten wagens: 
− 
Taschenwagen: spoorwagen met uitsparing waarin de as en wielen van een oplegger 
passen, 

− 
basket wagon: spoorwagen met een demonteerbaar onderstel dat met voorzieningen 
voor verticale verplaatsing is uitgerust met het oog op het laden en lossen van 
opleggers en motorvoertuigen voor goederenvervoer over de weg, 

− 
spine wagon: spoorwagen met een centraal chassis om een oplegger te vervoeren, 
− 
containerdraagwagen met verlaagde vloer: spoorwagen met een laag laadplatform om 
onder andere ITU’s te vervoeren, 
− 
wagen voor RoLa-vervoer: spoorwagen met lage vloer. Als enkele wagens worden 
gekoppeld, vormen ze een "rollende weg" ("Rollende Landstrasse" of RoLa), 
− 
double-stack containerwagen: spoorwagen voor het vervoer van dubbel gestapelde 
containers, 
− 
oplegger voor bimodaal vervoer: oplegger voor wegvervoer die in een spoorwagen kan 
worden veranderd door er spoorbogies aan te bevestigen. 

G.II-11 Roro-eenheid 

Verrijdbare voorziening voor het vervoeren van goederen zoals een vrachtwagen, 
aanhangwagen of oplegger, die op een schip of op een trein kan worden gereden of gesleept. 

Deze definitie omvat haven- en scheepstrailers. 

-158 -


G. Intermodaal Goederenvervoer 
G.II-12 Portaalkraan 

Een brugkraan bestaande uit een horizontale rijbrug op poten die ofwel vast zijn, in vaste 
sporen lopen of op rubberbanden rijden, met een vrij beperkte bewegingsruimte. De last kan 
horizontaal, verticaal en zijwaarts worden verplaatst. 

Dergelijke kranen worden meestal gebruikt bij een aansluiting weg/spoor en/of schip/kade. 

G.II-13 Portaalheftruck 

Een brughefwagen op rubberbanden om containers op een vlakke versterkte bodem te 
verplaatsen of te stapelen. 

G.II-14 Reach-vorkheftruck 

Een trekvoertuig met vooraan inrichtingen voor het heffen, stapelen of verplaatsen van ITU’s. 

G.II-15 Vorkheftruck 

Een voertuig uitgerust met aangedreven horizontale vorken waarmee pallets, containers en 
wissellaadbakken kunnen worden gehesen, verplaatst of gestapeld. De containers en 
wissellaadbakken zijn meestal leeg. 

G.II-16 Spreader 

Aanpasbare voorziening aan een hefinrichting voor verbinding met de bovenste hoekstukken 
van een ITU. 

Vele spreaders hebben bovendien grijparmen die in de onderste rails van een ITU grijpen. 

-159 -




[[Category:Transport]] 
{{Back to the top}}